Biedronka alpejska
| Ceratomegilla alpina | |||
| (A. Villa et G.B. Villa, 1835) | |||
 Imago | |||
 Larwa | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
biedronka alpejska | ||
| Synonimy | |||
| |||
Biedronka alpejska[1] (Ceratomegilla alpina) – gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych i podrodziny Coccinellinae. Zamieszkuje Alpy i Karpaty.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1835 roku przez Antonia Villę i Giovanniego Battistę Villę pod nazwą Coccinella alpina[2]. Na przestrzeni lat umieszczany był w rodzajach Hippodamia, Semiadalia i Adaliopsis – dwa ostatnie uznawane są współcześnie za synonimy rodzaju Ceratomegilla[3].
Wyróżnia się w jego obrębie dwa podgatunki[4][5]:
- Ceratomegilla alpina alpina (A. Villa et G.B. Villa, 1835)
- Ceratomegilla alpina redtenbacheri Capra, 1928
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o krótkim, okrągławym, wypukłym ciele długości od 3,5 do 4 mm. Głowę ma czarną z żółtawym przednim brzegiem nadustka. Barwa żółtawa na czarnym przedpleczu obejmuje jego kąty przednie i wąskie obrzeżenie przedniej krawędzi. Na czarnych pokrywach występują po dwie żółtawoczerwonawe plamy, z których przednia otacza barki i sięga bocznej krawędzi pokryw, a tylna zwykle ma formę ukośnego przecinka, ale może się dzielić na dwie plamki lub łączyć z plamą przednią. Epipleury pokryw nie sięgają do ich wierzchołka; w przedniej części mają barwę żółtawą, a w tylnej są silnie sciemniałe. Wierzchołek pokryw jest równomiernie wyokrąglony i niewystający ku tyłowi. Oprócz stóp kolor odnóży jest czarny. Na wypukłym przedpiersiu brak jest żeberek. Linia udowa na pierwszym segmencie odwłoka osiąga wierzchołkiem jego przedni brzeg[6].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad górski i wysokogórski, zamieszkujący Alpy i Karpaty. Zasiedla turnie, hale, wrzosowiska i murawy, gdzie bytuje na roślinności zielnej i krzaczastej, a zimuje w szczelinach skalnych[7][8].
Gatunek palearktyczny. Podgatunek nominatywny C. a. alpina wykazany został z Francji, Szwajcarii, Austrii i Włoch[4]. Podgatunek C. a. redtenbacheri znany jest z Niemiec, Austrii, Słowacji, Polski, Ukrainy, Rumunii i Bułgarii[5]. W Polsce odnotowano go w Tatrach i Bieszczadach[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ceratomegilla alpina – Biedronka alpejka. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-01-24].
- ↑ A. Villa, G.B. Villa: . Coleopterorum species novae in supplemento salutatae diagnosibus atque observationibus illustratae. Pp. 47–50 in Coleoptera Europae dupleta in collectione Villa quae pro mutua commutatione offerri possunt. Mediolan: 1835, s. 50.
- ↑ I. Kovář, Family Coccinellidae Latreille, 1807, [w:] I. Löbl, A. Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 4: Elateroidea - Derodontoidea - Bostrichoidea - Lymexyloidea - Cleroidea - Cucujoidea, Strenstrup: Apollo Books, 2007, s. 568–631.
- ↑ a b Ceratomegilla (Adaliopsis) alpina alpina. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-05-21].
- ↑ a b Ceratomegilla (Adaliopsis) alpina redtenbacheri. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-05-21].
- ↑ Ryszard Bielawski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 76 Biedronki - Coccinellidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1959, s. 72-75.
- ↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (13), 1986.
- ↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Uzupełnienia tomów 2-21. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (22), 2000.
- ↑ Rafał Ruta, Paweł Jałoszyński, Szymon Konwerski, Tomasz Majewski, Tomasz Barłożek. Biedronkowate (Coleoptera: Coccinellidae) Polski. Część 1. Nowe dane faunistyczne. „Wiadomości entomologiczne”. 28 (2), s. 91-112, 2009.