Bieg Wazów

Bieg Wazów (właśc. Bieg Wazy, szw. Vasaloppet) – długodystansowy bieg narciarski, rozgrywany co roku w pierwszą niedzielę marca, w szwedzkiej prowincji Dalarna. To najstarszy, najdłuższy i największy bieg narciarski na świecie. W 80. imprezie, która miała miejsce 7 marca 2004, w samym tylko biegu głównym, rozgrywanym na dystansie 90 km z miejscowości Sälen do Mory, wzięło ok. 15,5 tys. biegaczy. W siedmiu różnych konkurencjach rozgrywanych w ramach Vasaloppet wzięło udział ponad 40 tysięcy biegaczy z całego świata. Pierwsza edycja Biegu miała miejsce w 1922, a inspiracją do zapoczątkowania tej tradycyjnej imprezy, była ucieczka przyszłego króla Gustawa Wazy przed siepaczami króla Chrystiana II w 1520. Zwycięzcą pierwszego biegu był Szwed Ernst Alm, który po dziś dzień pozostaje także najmłodszym triumfatorem.

Historia

Jak głosi podanie, w 1520 młody możny – Gustaw Ericsson Waza uciekał przed żołnierzami Chrystiana II – króla Szwecji i krajów unii kalmarskiej. Duża część szlachty była przeciwna królowi, dążącemu do całkowitego podporządkowania Szwecji Duńczykom. Aby uciszyć opozycję król zorganizował w Sztokholmie bal pojednawczy, ale zamiast pojednania zafundował podstępnie swoim przeciwnikom rzeź, która przeszła do historii jako sztokholmska krwawa łaźnia. Jej ofiarą padł także ojciec Gustawa, a on sam przedostał się do Mory w prowincji Dalarna, gdzie próbował przekonać miejscową ludność do buntu przeciw Chrystianowi. Po ich odmowie Gustaw chciał przedrzeć się na nartach do Norwegii, ale w okolicach Sälen doścignęła go grupa narciarzy, którzy poinformowali go, że mieszkańcy Mory zmienili zdanie i poprosili go o poprowadzenie buntu. Jego efektem było zwycięstwo nad Duńczykami, obalenie Chrystiana II, wstąpienie przez Gustawa na tron szwedzki i rozwiązanie unii z Norwegią i Danią.

Biegi siostrzane

Podobne do Biegu Wazów imprezy rozgrywane są m.in. w Stanach Zjednoczonych (wyścigi na 35 i 58 km stylem dowolnym i 42 km stylem klasycznym w Mora, w stanie Minnesota) i w Chinach (od 2003 organizowany jest bieg w Changchun). Zwycięzcy imprezy amerykańskiej wygrywają udział w klasycznym, szwedzkim Biegu Wazów.

Tydzień Wazów

Tydzień poprzedzający Bieg Wazów znany jest jako Tydzień Wazów. W tym czasie rozgrywane są następujące biegi:

KortVasan (krótki – 30 km)
TjejVasan (kobiecy – 30 km)
HalvVasan (połowiczny – 45 km)
Öppet spår (rekreacyjny – 90 km)
StafettVasann (sztafetowy – 90 km)
SkejtVasan (stylem dowolnym – 45 km)

Zwycięzcy

Mężczyźni

Rok	Imię i nazwisko	Kraj/Klub	Czas
2024	Torlef Syrstad	Norwegia	3:52:43
2023	Emil Persson	(Lager 157 Ski Team)	3:37:43
2022	Andreas Nygaard	Norwegia	3:32:18
2021	Tord Asle Gjerdalen	Norwegia	3:28:18
2020	Petter Eliassen	Norwegia	4:25:14
2019	Tore Björseth Berdal	Norwegia	4:39:15
2018	Andreas Nygaard	Norwegia	4:24:36
2017	John Kristian Dahl	Norwegia	3:57:18
2016	John Kristian Dahl	Norwegia	4:08:00
2015	Petter Eliassen	Norwegia	4:01:48
2014	John Kristian Dahl	Norwegia	4:14:33
2013	Jørgen Aukland	Norwegia	3:50:48
2012	Jörgen Brink	(Hudiksvalls IF)	3:38:41
2011	Jörgen Brink	(Hudiksvalls IF)	3:51:51
2010	Jörgen Brink	(Hudiksvalls IF)	4:02:59
2009	Daniel Tynell	(Grycksbo IF)	4:10:55
2008	Jørgen Aukland	Norwegia	4:13:45
2007	Oskar Svärd	(Ulricehamns IF)	4:43:40
2006	Daniel Tynell	(Grycksbo IF)	4:34:09
2005	Oskar Svärd	(Ulricehamns IF)	3:51:47
2004	Anders Aukland	Norwegia	3:48:42
2003	Oskar Svärd	(Sollefteå SK)	3:58:23
2002	Daniel Tynell	(Falun/Borlänge SK)	3:58:52
2001	Henrik Eriksson	(IFK Mora)	4:01:22
2000	Raul Olle	Estonia	4:14:38
1999	Staffan Larsson	(IFK Mora)	4.31.37
1998	Peter Göransson	(Åsarna IK)	3.38.57
1997	Michaił Botwinow	Austria	4.11.41
1996	Håkan Westin	(Graningealliansen)	4.01.15
1995	Sven-Erik Danielsson	(Dala-Järna IK)	4.11.09
1994	Jan Ottosson	(Åsarna IK)	4.06.19
1993	Håkan Westin	(Graningealliansen)	4.02.10
1992	Jan Ottosson	(Åsarna IK)	3.57.04
1991	Jan Ottosson	(Åsarna IK)	5.07.11
1990	Bieg odwołano
1989	Jan Ottosson	(Åsarna IK)	5.09.33
1988	Anders Blomqvist Örjan Blomqvist	(IFK Lidingö) (IFK Lidingö)	4.47.04
1987	Anders Larsson	(Bondsjöhöjden)	4.20.20
1986	Bengt Hassis	(Orsa IF)	3.48.55
1985	Bengt Hassis	(Orsa IF)	4.45.43
1984	Hans Persson	(Åsarna IK)	4.14.14
1983	Konrad Hallenbarter	Szwajcaria	3.58.08
1982	Lasse Frykberg	(IFK Mora)	4.28.50
1981	Sven-Åke Lundbäck	(IFK Råneå)	4.29.32
1980	Walter Mayer	Austria	4.08.02
1979	Ola Hassis	(Orsa IF)	4.05.58
1978	Jean-Paul Pierrat	Francja	5.20.12
1977	Iwan Garanin	ZSRR	4.30.34
1976	Matti Kuosku	(Högbo IF)	4.09.07
1975	Gert-Dietmar Klause	NRD	4.20.29
1974	Matti Kuosku	(Högbo IF)	5.06.23
1973	Pauli Siitonen	Finlandia	4.42.11
1972	Lars-Arne Bölling	(IFK Mora)	5.35.19
1971	Ole Ellefsæter	Norwegia	5.12.56
1970	Lars-Arne Bölling	(IFK Mora)	5.08.38
1969	Janne Stefansson	(Sälens IF)	4.50.07
1968	Janne Stefansson	(Sälens IF)	4.39.49
1967	Assar Rönnlund	(IFK Umeå)	5.20.22
1966	Janne Stefansson	(Sälens IF)	5.52.38
1965	Janne Stefansson	(Sälens IF)	4.35.03
1964	Janne Stefansson	(Sälens IF)	5.32.07
1963	Janne Stefansson	(Sälens IF)	4.56.25
1962	Janne Stefansson	(Sälens IF)	5.07.46
1961	David Johansson	(Delsbo IF)	4.45.10
1960	Sixten Jernberg	(Lima IF)	5.13.26
1959	Sune Larsson	(Oxbergs IF)	5.13.28
1958	Gunnar Larsson	(Oxbergs IF)	5.31.50
1957	Gunnar Larsson	(Oxbergs IF)	6.23.40
1956	Sigvard Jonsson	(Rossöns IK)	5.23.36
1955	Sixten Jernberg	(Lima IF)	5.27.28
1954	Pekka Kuvaja	Finlandia	6.22.51
1953	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	5.01.55
1952	Sigfrid Mattsson	(Skarpnäcks IF)	5.09.45
1951	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	5.27.20
1950	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	6.08.25
1949	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	5.44.09
1948	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	5.35.13
1947	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	5.59.35
1946	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	6.08.42
1945	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	6.27.59
1944	Gösta Andersson	(IFK Umeå)	5.18.43
1943	Nils ‘Mora-Nisse’ Karlsson	(IFK Mora)	5.47.10
1942	Olle Wiklund	(IFK Bergvik)	5.31.50
1941	Mauritz Brännström	(IFK Norsjö)	6.51.12
1940	Arthur Häggblad	(IFK Umeå)	6.23.57
1939	Alfred Lif	(Orsa IF)	5.35.59
1938	Elias Nilsson	(Östersunds SK)	5.48.28
1937	Arthur Häggblad	(IFK Umeå)	6.05.56
1936	Sven Hansson	(Lima IF)	6.31.55
1935	Arthur Häggblad	(IFK Umeå)	6.08.55
1934	Bieg odwołano
1933	Arthur Häggblad	(IFK Umeå)	5.57.09
1932	Bieg odwołano
1931	Anders Ström	(IFK Mora)	6.37.47
1930	Verner Lundström	(Arvidsjaurs IF)	6.56.30
1929	J A Persson	(Arjeplogs SK)	6.38.22
1928	Per-Erik Hedlund Sven Utterström	(Särna SK) (Bodens BK)	5.33.23
1927	Konrad Pettersson	(Luleå SK)	6.19.32
1926	Per-Erik Hedlund	(Malungs IF)	5.36.07
1925	Sven Utterström	(Bodens BK)	6.03.55
1924	John Lindgren	(IFK Umeå)	6.53.26
1923	Oskar Lindberg	(IFK Norsjö)	6.32.41
1922	Ernst Alm	(IFK Norsjö)	7.32.49

Kobiety

Rok	Imię i nazwisko	Kraj/Klub	Czas
2024	Emilie Fleten	Norwegia	4:23:06
2023	Emilie Fleten	Norwegia	4:04:08
2022	Astrid Øyre Slind	Norwegia	3:50:06
2021	Lina Korsgren	(Åre Längdskidklubb)	3:52:08
2020	Lina Korsgren	(Åre Längdskidklubb)	4:41:02
2019	Britta Johansson Norgren	(Sollefteå Skidor IF)	4:54:24
2018	Lina Korsgren	(Åre Längdskidklubb)	4:41:50
2017	Britta Johansson Norgren	(Sollefteå Skidor IF)	4:19:43
2016	Kateřina Smutná	Austria	4:17:56
2015	Justyna Kowalczyk	Polska	4:41:02
2014	Laila Kveli	Norwegia	4:31:57
2013	Laila Kveli	Norwegia	4:22:22
2012	Vibeke Skofterud	Norwegia	4:08:24
2011	Jenny Hansson	(Östersunds Skidlöparekl)	4:25:30
2010	Susanne Nyström	(IFK Mora SK)	4:33:07
2009	Sandra Hansson	(Uddevalla IS)	4:43.13
2008	Sandra Hansson	(Uddevalla IS)	4:47.16
2007	Elin Ek	(IFK Mora)	4:48.29
2006	Cristina Paluselli	Włochy	4.59.24
2005	Sofia Lind	(Åsarna IK)	4.24.09
2004	Sofia Lind	(Åsarna IK)	4.20.28
2003	Ulrika Persson	(SK Bore)	4.32.57
2002	Swietłana Nagiejkina	Białoruś	4.38.47
2001	Ulrika Persson	(SK Bore)	4.31.05
2000	Swietłana Nagiejkina	Rosja	4.52.35
1999	Sofia Lind	(Åsarna IK)	5.04.50
1998	Kerrin Petty	(IFK Mora)	4.17.02
1997	Sofia Lind	(Åsarna IK)	5.06.35

Linki zewnętrzne

Vasaloppet – Strona oficjalna
Wyniki zawodów
Profil na Worldloppet.com (ang.)
American Vasaloppet – Strona biegu amerykańskiego