Bogusław Dąbrowa-Kostka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bogusław Dąbrowa-Kostka
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1957
Rabka-Zdrój

Zawód

operator filmowy, reżyser, scenarzysta

Strona internetowa

Bogusław Leonard Dąbrowa-Kostka (ur. 19 listopada 1957 w Rabce-Zdroju) – polski operator filmowy, realizator telewizyjny, reżyser filmów dokumentalnych, dziennikarz, scenarzysta, producent[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 19 listopada w Rabce-Zdroju, jego ojcem był Stanisław Dąbrowa-Kostka, żołnierz Armii Krajowej, kawaler Orderu Virtuti Militari, więzień czasów stalinowskich. Mama Anna pochodziła z domu Stahl, była bratanicą prof. Zdzisława Stahla oraz wnuczką wieloletniego wiceprezydenta Lwowa, pełniącego kadencję w latach 1911–1927 dr. Leonarda Stahla, po którym Bogusław odziedziczył drugie imię. Ojciec dwójki dzieci Agaty i Tomasza[2].

W 1959 roku po wieloletniej tułaczce Bogusław wraz z rodzicami i trojgiem rodzeństwa zamieszkał w Krakowie. W latach 70. należał do harcerstwa, był ministrantem i zawodnikiem judo mającym w dorobku m.in. wygrany w 1972 roku międzynarodowy turniej juniorów[3]. W latach 1979–1980 był członkiem grupy fotograficznej Wtorek 20 przy Centrum Kultury "Dworek Białoprądnicki" w Krakowie, zrealizował wtedy swoje pierwsze wystawy fotograficzne. W tamtym czasie rozpoczął studia stacjonarne na wydziale Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, które przerwał w 1979 roku po cofnięciu legitymacji studenckiej przez władze uczelni[4].

Dokumentował ważne wydarzenia związane z działalnością niepodległościową. W trakcie stanu wojennego przechowywał archiwum krakowskiego NZS. W latach 1980–1983 wykonywał i przekazywał dla zachodnich mediów za pośrednictwem podziemnych struktur krakowskiej Solidarności zdjęcia ze strajków i manifestacji jakie miały miejsce w Krakowie. W 1981 roku przywiózł do Londynu zdjęcia, których część ukazała się anonimowo w listopadowym numerze Orła Białego. Zamieścić zdjęcia w tygodniku pomógł mu stryjeczny dziadek prof. Zdzisław Stahl.

We wrześniu 1980 roku został członkiem NSZZ Solidarność w TVP Kraków, gdzie pracował w Wydziale Filmowym[4][5]. Po wprowadzeniu stanu wojennego został negatywnie zweryfikowany, przesunięty na inne stanowisko, a następnie przeznaczony do zwolnienia[4].

W 1983 roku dostał się na Wydział Operatorski i Realizacji Telewizyjnej w PWSFTViT w Łodzi, nie otrzymał jednak bezpłatnego urlopu na studia stacjonarne[2][4]. Ukończył studia w 1987 roku i bezskutecznie starał się o powrót do pracy w telewizji. Dopiero po interwencji Jerzego Wójcika u ówczesnego dyrektora artystycznego Kazimierza Kutza w 1989 roku otrzymał etat w TVP Kraków[4].

Od 1991 roku członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich z rekomendacji prof. Jerzego Wójcika i Kazimierza Kutza[2][3]. Współzałożyciel w 2005 roku Krakowskiego Koła SFP, pierwszego w historii oddziału terenowego, jego pierwszy wiceprzewodniczący[6]. Był członkiem Komisji Zakładowej Solidarności w TVP Kraków, w latach 2006–2009.

Mimo poparcia prezesa krakowskiego IPN Janusza Kurtyki bezskutecznie próbował w 2004 roku utworzyć Zespół ds. Dokumentu przy krakowskim TVP[4]. W 2008 roku rozpoczął autorski projekt – cykl filmów dokumentalnych „Generałowi dziękujemy”, a następnie „Pamięć i Przyszłość”. Zaniepokoiły go badania, z których wynikało, że połowa Polaków uważała, iż słusznie 13 grudnia 1981 roku gen. Wojciech Jaruzelski wprowadził stan wojenny. Opierając się na własnych zdjęciach i zgromadzonych przez siebie materiałach chciał stworzyć zbiorowy portret pokolenia Solidarności, który „miał się przyczynić do poznania i zrozumienia przemian zachodzących w Polsce po 1989 roku”[7]. Z powodu braku zainteresowania mediów początkowo zdjęcia z okresu Solidarności i stanu wojennego wieszał w kawiarniach i restauracjach Krakowa: m.in. w Imbirze, Cudownych Latach i Chimerze czy w krakowskiej Wyższej Szkole Europejskiej. Następnie prace doczekały się pierwszych oficjalnych wystaw m.in. w oddziałach Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, na Zamku Królewskim w Niepołomicach, w MDK im. A. Bursy. Były również wystawiane w szeregu oddziałów IPN czy Muzeum Narodowego wraz z etiudą filmową „Wigilia” zrealizowaną w 1986 roku w PWSFTviT[8]. Fotografie opublikowano na stronie internetowej TVP Kraków w ramach projektu poszukiwania osób, które znajdowały się na zdjęciach, świadków tamtych wydarzeń.

Po ukończeniu pierwszego odcinka cyklu „Generałowi dziękujemy”, a podczas realizacji filmu dokumentalnego opartego na odnalezionych protokołach z weryfikacji dziennikarzy w stanie wojennym w krakowskich mediach, prasie, radiu i telewizji, został zwolniony z TVP Kraków[6]. Wobec braku zainteresowania tematem weryfikacji zarówno instytucji państwowych powołanych do badania historii, jak i wydawnictw, czy dziennikarzy opublikował w 2019 roku część protokołów z weryfikacji oraz niedokończony film na swojej stronie internetowej „Generałowi dziękujemy”[9].

W 2011 roku, w trzydziestą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, wydał album zawierający zdjęcia z krakowskich strajków i manifestacji. W 2015 roku część zdjęć została opublikowana w albumie: „Zapis zdarzeń: przemiany społeczne, polityczne i kulturowe w latach 1980–1989 w obiektywach fotografików krakowskich”[10].

W marcu 2012 roku w kościele św. Stanisława Kostki w Krakowie brał udział w 12-dniowym strajku głodowym w obronie nauczania historii, w obronie tożsamości. Na podstawie tych wydarzeń zrealizował film "Gdzieś w środku Europy". Strajk uznano za jedno z dwunastu najważniejszych wydarzeń roku przez Dziennik Polski[11].

Działał charytatywnie na rzecz Hospicjum św. Łazarza w Krakowie oraz Fundacji im. Brata Alberta[3].

W 2017 roku otrzymał z rąk ówczesnej Minister Edukacji Anny Zalewskiej Medal Komisji Edukacji Narodowej[12].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie źródła[1]

Autor zdjęć[edytuj | edytuj kod]

  • 2016 – Gdzieś w środku Europy
  • 2011 – Kolumb jest nasz
  • 2009 – Panu generałowi dziękujemy
  • 2008 – Zabierz mnie stąd
  • 2002 – Cienie
  • 1999 – Droga do...
  • 1997 – Lenin z Krakowa
  • 1996 – Leo Lipski
  • 1996 – Świt
  • 1995 – "... i we mnie jest teatr cały"
  • 1995 – Kinoteatr Witkacego
  • 1995 – Przezroczysty pokój
  • 1995 – Słoneczna
  • 1993 – Andrzej Kijowski
  • 1993 – Łowca dźwięków
  • 1989 – Dała życie...
  • 1989 – Linia życia
  • 1988 – Gloria
  • 1988 – Kiedy noc staje się najgłębsza wstaje świt
  • 1988 – Monika
  • 1987 – AFA
  • 1987 – Łąka kwiatów
  • 1986 – Ad quid venisti?
  • 1986 – Minjan
  • 1986 – Niewczas
  • 1986 – Wielki erotoman
  • 1986 – Wigilia
  • 1985 – Razem

Reżyser[edytuj | edytuj kod]

  • 2016 – Gdzieś w środku Europy
  • 2009 – Panu generałowi dziękujemy
  • 2002 – Cienie
  • 1999 – Droga do...
  • 1995 – Słoneczna
  • 1994 – Lena
  • 1988 – Gloria
  • 1986 – Wigilia

Scenarzysta[edytuj | edytuj kod]

  • 2016 – Gdzieś w środku Europy
  • 2009 – Panu generałowi dziękujemy
  • 2002 – Cienie
  • 1999 – Droga do...
  • 1995 – Słoneczna

Oświetlenie[edytuj | edytuj kod]

  • 2005 – Kreatura – spektakl telewizyjny
  • 2000–2001 – Klinika pod wyrwigroszem – serial fabularny (odcinki 5-6)
  • 1994 – Poplątanie z pomieszaniem – spektakl telewizyjny
  • 1993 – Ziemia niczyja – spektakl telewizyjny
  • 1985 – Fizycy
  • 1985 – Jonas

Reżyser światła[edytuj | edytuj kod]

  • 2002 – Sonata B – spektakl telewizyjny
  • 1993 – Siostrzyczki – spektakl telewizyjny
  • 1992 – Król Edyp – spektakl telewizyjny
  • 1992 – Polowanie na karaluchy – spektakl telewizyjny
  • 1992 – Przeprowadzka – spektakl telewizyjny
  • 1991 – Noc Walpurgii albo kroki komandora – spektakl telewizyjny
  • 1991 – Zapach orchidei – spektakl telewizyjny
  • 1990 – Kolacja na cztery ręce – spektakl telewizyjny
  • 1990 – Opis obyczajów, czyli jak zwyczajnie wszędzie się miesza złe do dobrego – spektakl telewizyjny
  • 1990 – Śmierć – spektakl telewizyjny
  • 1989 – Do piachu... – spektakl telewizyjny

Nagrody indywidualne[edytuj | edytuj kod]

  • 2016 – wyróżnienie na V Ogólnopolskim Festiwalu Filmu Niezależnego OKNO za film “Gdzieś w środku Europy”
  • 2003 – II Nagroda na Międzynarodowym Festiwal Filmów Katolickich w Niepokalanowie za film „Cienie”[1]
  • 2003 – Nagroda Specjalna ufundowana przez Andrzeja Jurgę na festiwalu Happy End w Zielonej Górze 2003 za film „Cienie”[13]
  • 2003 – film “Cienie” reprezentował polską kinematografię na Polish Film Festival in America[14]
  • 2001 – II Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu w Niepokalanowie za film „Droga do...”[1]
  • 1995 – Nagroda Główna Prezydenta Łodzi na Festiwalu Mediów za film „Słoneczna”[1]
  • 1986 – Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Szkół Filmowych w Poczdamie za film „Wigilia”[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Bogusław Dąbrowa-Kostka [online], FilmPolski [dostęp 2022-06-05] (pol.).
  2. a b c Maciej Roman Bombicki (red.), Kto jest kim w Polsce 2004, t. I, Warszawa: Polska Narodowa Oficyna Wydawnicza, 2004, ISBN 83-89002-01-9.
  3. a b c Kto jest kim w Polsce, wyd. 4, Warszawa 2001, ISBN 83-223-2691-2.
  4. a b c d e f Bogusław Dąbrowa-Kostka, Panu Generałowi Dziękujemy [online] [dostęp 2022-06-05].
  5. Who is who w Polsce, 2005, ISBN 3-7290-0051-9.
  6. a b Bogusław Dąbrowa-Kostka – ”Panu Generałowi dziękujemy” [online], dabrowa-kostka.pl [dostęp 2022-06-05].
  7. Bogusław Dąbrowa-Kostka, Generałowi dziękujemy. Stan wojenny 13 grudnia 1981, Kraków: Stowarzyszenie NZS 1980, Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2011.
  8. Tadeusz Boruta (red.), Pokolenie '80. Niezależna twórczość młodych w latach 1980–89. Wystawa i katalog według koncepcji Tadeusza Boruty, grudzień 2010 – styczeń 2011, Kraków: Instytut Pamięci Narodowej, 2010.
  9. Bogusław Dąbrowa-Kostka – ”Panu Generałowi dziękujemy” [online], dabrowa-kostka.pl [dostęp 2022-06-05].
  10. Adam Gliksman (red.), Zapis zdarzeń : przemiany społeczne, polityczne i kulturowe w latach 1980–1989 w obiektywach fotografików krakowskich, Kraków 2015, ISBN 978-83-65056-02-3.
  11. Bogusław Dąbrowa-Kostka – ”Panu Generałowi dziękujemy” [online], dabrowa-kostka.pl [dostęp 2022-06-05].
  12. Medale Komisji Edukacji Narodowej dla uczestników głodówki w obronie lekcji historii [online], Telewizja Polska S.A [dostęp 2022-06-05] (pol.).
  13. l, 1.Happy End Festiwal Filmów Optymistycznych [online], 19. HAPPY END Festiwal Filmów Optymistycznych w Rzeszowie, 8 kwietnia 2018 [dostęp 2022-06-05].
  14. Chicago Reader [online], Chicago Reader, 6 listopada 2003 [dostęp 2022-06-05] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]