Budynek Cyrku w Kiszyniowie
nr rej. 384.3. z 19 maja 2022[1] | |
Wejście główne, widok z południowego wschodu (2022) | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | |
Styl architektoniczny | |
Architekt | |
Rozpoczęcie budowy | |
Ukończenie budowy | |
Położenie na mapie Kiszyniowa | |
Położenie na mapie Mołdawii | |
47°02′14,42″N 28°50′57,08″E/47,037339 28,849189 | |
Strona internetowa |
Budynek Cyrku w Kiszyniowie (rum. Edificiul Circului din Chișinău[1]) – budynek użyteczności publicznej przeznaczony na występy cyrkowe w Kiszyniowie w Mołdawii, wzniesiony w 1981 roku, zabytek architektury Mołdawii.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Projekt gmachu Cyrku Państwowego[2] wykonali Siemion Szojchiet[3], Ała Kiriczenko[4][3] i Anatolij Kołotowkin[5]. Budynek został wzniesiony przy Bulevardul Renașterii Naționale[1] na zachodnim brzegu Byku w latach 1977–1981[5][1]. Był to wówczas pierwszy taki budynek w ZSRR i 4. pod względem wielkości budynek cyrku na świecie[6]. Siemion Szojchet otrzymał za swoje projekty[7] Nagrodę Państwową Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w 1984 roku[6].
W budynku odbywały się występy cyrkowe oraz koncerty[8], wystawiano nawet do 57 przedstawień miesięcznie[2]. Przy cyrku znajdowała się stołówka dla gości[6].
Obiekt został zamknięty w 2004 roku[6]. Od tego czasu obiekt jest chętnie odwiedzany przez miłośników urban exploration[6][2]. Po zamknięciu budynku zdekompletowano część wyposażenia, niektóre okna zostały zabite dyktą[6], a stan budynku zaczął ulegać stopniowemu pogorszeniu[9]. Władze miasta pomimo chęci renowacji budynku nie miały na to funduszy[6], próbowano także szukać prywatnego inwestora[7]. W 2007 roku przedsiębiorstwo cyrkowe z podmiotu państwowego zostało przekształcone w spółkę akcyjną z większościowym udziałem mołdawskiego ministerstwa kultury[8].
30 maja 2014 roku wznowiono działalność cyrkową na małej scenie[8], jednak odbyło się na niej tylko kilka spektakli[6]. Duża sala nadal pozostawała opuszczona[10].
19 maja 2022 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków architektury Mołdawii (pod nr. 384.3.)[1].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Budynek wzniesiono na miejscu cmentarza miejskiego[6][9] w stylu socjalistycznego modernizmu (socmodernizmu)[5] bądź późnego brutalizmu[6][7] na planie koła[6]. Głównym budulcem był beton[2]. Elewacja przypomina koszyk[2] i ma nawiązywać formą do mołdawskiego tańca hora[10], składa się z elementów w kształcie litery V[6]; nad głównym wejściem znajduje się rzeźba przedstawiająca cyrkowców z kulami[6].
Cyrk ma największą widownię-amfiteatr w Mołdawii o pojemności 1900 miejsc[8]. Duża arena ma średnicę 13 m[8]. Mała arena cyrkowa ma średnicę 9,51 m i pojemność 308 miejsc[8]. Dookoła sali widowiskowej rozciąga się foyer z malowidłami wykonanymi techniką enkaustyki[8]. Ściany zostały udekorowane także ceramicznymi rzeźbami[2].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Rzeźba cyrkowców nad wejściem głównym (2022)
-
Elewacja głównej sali (2014)
-
Sala widowiskowa (2014)
-
Ceramiczne płaskorzeźby na klatce schodowej (2014)
-
Foyer (2014)
-
Malowidła w foyer (2014)
-
Klatka schodowa (2014)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Privind modificarea Registrului monumentelor Republicii Moldova ocrotite de stat, aprobat prin Hotărârea Parlamentului nr. 1531/1993 [online], Ministerul Justiției, 19 maja 2022 (rum.).
- ↑ a b c d e f Kiszyniów - miasto wywrócone na drugą stronę - Czwórka - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2023-04-25] (pol.).
- ↑ a b Maksim, Архитектура Восточного блока: Культура и спорт [online], Medium, 7 września 2020 [dostęp 2023-04-25] (ang.).
- ↑ The State Circus in Chisinau [online], Architectuul [dostęp 2023-04-25] .
- ↑ a b c Socmodernizm - nowa baza powojennej architektury - Architektura-Murator [online], architektura.muratorplus.pl [dostęp 2023-04-25] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Kamil Białas , Kiedyś był dumą kraju, dziś stoi opuszczony. Modernistyczny cyrk w Kiszyniowie [online], Magazyn WhiteMAD - moda, architektura, design w jednym miejscu, 5 marca 2023 [dostęp 2023-04-25] (pol.).
- ↑ a b c Mołdawia: duchy sowieckiego cyrku. Brutalistyczna bryła cyrku w Kiszyniowie [CZERWONY URBEX] - Bryła - architektura na świecie [online], www.bryla.pl [dostęp 2023-04-25] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Circ [online], circ-chisinau.md [dostęp 2023-04-25] (rum.).
- ↑ a b Opuszczony cyrk w Kiszyniowie / projekt i architektura [online], Przydatne wskazówki i ciekawe informacje na każdy temat. [dostęp 2023-04-25] (pol.).
- ↑ a b Circus. Chisinau [online], Visit Chișinău [dostęp 2023-04-25] (ang.).