Brutalizm

Gmach Royal National Theatre (aut. Denys Lasdun; Londyn, Anglia)

Brutalizm – nurt architektury późnego modernizmu powstały w końcu lat 40. XX wieku.

Brutalizm zakładał że najważniejsze są: przestrzeń, konstrukcja i uwrażliwienie na właściwości zastosowanych materiałów. Zmienił architekturę z abstrakcyjnej na ekspresyjną. Nazwa wywodzi się z francuskiego określenia brut, oznaczającego surowy i stosowanego wcześniej przez Le Corbusiera w odniesieniu do materiałów.

Przełomowym obiektem była szkoła w Hunstanton w Anglii zbudowana przez Petera i Alison Smithson w 1949. Miała ona wyeksponowaną stalową konstrukcję, nieotynkowane ceglane mury, odsłonięte belki stropowe i przewody instalacyjne.

Na rozwój brutalizmu znaczny wpływ miał minimalizm prezentowany przez twórczość Miesa van der Rohe.

Jedynym miastem na świecie stworzonym całkowicie w stylu brutalizmu jest Czandigarh, zbudowane przez Le Corbusiera w 1953^[1].

W Polsce[edytuj | edytuj kod]

Czołowym przykładem architektury brutalizmu w Polsce był dworzec kolejowy Katowice^[2]. Kolejnym przykładem brutalizmu w Polsce jest Galeria Sztuki Współczesnej „Bunkier Sztuki” w Krakowie. Zdaniem dyrektor Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie Joanny Niedziałkowskiej Stadion Miejski w Krakowie jest następnym przykładem tego nurtu architektonicznego^[3].

Do budynków brutalistycznych zalicza się też: strukturalistyczny Hotel Forum w Krakowie czy "wrocławski Manhattan" Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak^[4].