Oranżówka wrzecionowatozarodnikowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
oranżówka wrzecionowatozarodnikowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Byssonectria fusispora (Berk.) Rogerson & Korf Phytologia 21(4): 202 (1971) | |
Oranżówka wrzecionowatozarodnikowa (Byssonectria fusispora (Berk.) Rogerson & Korf) – gatunek grzybów z rodziny Pyronemataceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Byssonectria, Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1846 r. Miles Joseph Berkeley, nadając mu nazwę Peziza fusispora. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1971 roku Clark Thomas Rogerson i Richard Paul Korf[1].
Ma 22 synonimy. Niektóre z nich:
- Byssonectria aggregata (Berk. & Broome) Rogerson & Korf 1971
- Inermisia aggregata (Berk. & Broome) Svrček 1969
- Inermisia fusispora (Berk.) Rifai 1968
- Octospora aggregata (Berk. & Broome) Eckblad 1968
- Octospora fusispora (Berk.) Brumm. 1967[2].
Nazwy polskie na podstawie rekomendacji Komisji ds. Nazewnictwa Grzybów[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Owocniki tworzy gromadnie, często stłoczone. Są pomarańczowożółte, półkuliste, lekko wklęsłe lub całkiem płaskie, z delikatnym błoniastym brzegiem, słabo owłosione, nieco zagłębione w glebie. Worki cylindryczne, owalne. Zarodniki wrzecionowate, o nieco zaokrąglonych obydwu końcach i zawierające dwie kuliste gutule, z których każda również zawiera gutulę[4].
Owocniki mają średnicę 1–3 mm. Górna powierzchnia (hymenialna) jest gładka, podczas gdy powierzchnia dolna, niepłodna, nieco bledsza i szorstka. Owocniki początkowo są kuliste, ale spłaszczają się w miarę dojrzewania. Worki o wymiarach 220–250 × 12–13 µm, 8-zarodnikowe, z parafizami, nieamyloidalne. Zarodniki wrzecionowate, z zaokrąglonymi końcami, gładkie, 17–24 × 8–10 µm, szkliste, każdy zawiera dwie duże oleiste gutule i zwykle także kilka mniejszych[5].
Jest wiele podobnych gatunków występujących na podobnych siedliskach. Ich rozróżnienie wymaga zwykle badań mikroskopowych[5]. Dość charakterystyczną cechą Byssonectria fusispora są wrzecionowate zarodniki, raczej niespotykane wśród kustrzebkowców[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Byssonectria fusispora występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. W Europie występuje na całym obszarze; od Morza Śródziemnego po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego i od Islandii po Ural[6]. W Polsce po raz pierwszy stanowiska tego gatunku podał Bogumir Eichler w 1902 r.[7] Aktualne stanowiska tego gatunku podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8].
Grzyb saprotroficzny występujący na ściółce leśnej[7], także na dobrze zgniłej słomie, na wypaleniskach, odchodach zwierzęcych i sporadycznie na glebie o wysokiej zawartości azotu pochodzącego z moczu[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-02-12] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-02-12] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].
- ↑ a b J.M. Berkeley, Decades of fungi. Decade XI, „Journal of Botany”, 5, Mycobank, s. 1–6 [dostęp 2022-02-12] (ang.).
- ↑ a b c Byssonectria fusispora (Berk.) Rogerson & Korf [online], FirstNature [dostęp 2022-02-12] (ang.).
- ↑ Występowanie Byssonectria fusispora (mapa) [online], gbif [dostęp 2022-02-12] (ang.).
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Aktualne stanowiska oranżówki wrzecionowatozarodnikowej w Polsce [online] [dostęp 2022-02-12] (ang.).