Cerkiew św. Jana Miłościwego w Oszczowie
| cerkiew cmentarna | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Cerkiew św. Jana Miłościwego – unicka, a następnie prawosławna cerkiew w Oszczowie, rozebrana w 1938.
Prawosławna cerkiew w Oszczowie była wzmiankowana w 1472. Po podpisaniu unii brzeskiej przyjęła jej postanowienia razem z całą eparchią chełmską. Najpóźniej w XVIII w. w miejscowości wzniesiono nową unicką świątynię, której patronem został św. Jan Miłościwy[1]. W 1875, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, budowla została siłowo przekształcona w cerkiew prawosławną[1]. Zdecydowana większość mieszkańców wsi pozostała przy tym wyznaniu także po 1905, gdy car Mikołaj II zezwolił na odstępowanie od prawosławia[2].
Niezależnie od jej istnienia, w latach 1908–1909 w miejscowości powstała cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej. Obydwie świątynie funkcjonowały równolegle do bieżeństwa w 1915[1], przy czym starsza pełniła jedynie funkcje kaplicy cmentarnej[3].
Żadna z oszczowskich świątyń nie została ponownie otwarta w niepodległej Polsce, chociaż miejscowa ludność prawosławna ubiegała się o to, a jej starania popierał metropolita warszawski i całej Polski Dionizy[4]. Ostatecznie jedynie cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej została otwarta jako siedziba nieetatowej prawosławnej placówki duszpasterskiej[1]. Starsza cerkiew w Oszczowie była udostępniana wiernym okazjonalnie[5].
Cerkiew św. Jana Miłościwego została zniszczona w czasie akcji rewindykacyjnej w 1938[1][6]. Krzysztof Grzesiak podaje, że świątynia miała być przekazana Kościołowi katolickiemu i była już wyznaczona data jej ponownego poświęcenia na kościół: 14 lipca 1938. W aktach diecezji lubelskiej brak jednak potwierdzenia, że do takiej uroczystości naprawdę doszło[7]. Cerkiew oszczowską wymieniono w wykazie świątyń rozebranych w 1938, wskazując, że była już w bardzo złym stanie technicznym, co jednak nie musiało być zgodne z prawdą i mogło stanowić jedynie fałszywe uzasadnienie jej zniszczenia[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e W. Słobodian, Cerkwy chołmśkoji jeparchii, Lwiw 2005, ss.318–319.
- ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 43. ISBN 978-83-7548-003-0.
- ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 118. ISBN 978-83-7548-003-0.
- ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 58 i 61. ISBN 978-83-7548-003-0.
- ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 218. ISBN 978-83-7548-003-0.
- ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 226. ISBN 978-83-7548-003-0.
- ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 165. ISBN 978-83-7548-003-0.
- ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 219. ISBN 978-83-7548-003-0.