Cerkiew Opieki Matki Bożej w Gozdowie
| cerkiew parafialna | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
Cerkiew Opieki Matki Bożej – początkowo unicka, następnie prawosławna cerkiew w Gozdowie, wzniesiona w XVIII w., zniszczona na początku lat 20. XX wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o prawosławnej cerkwi w Gozdowie pochodzi z 1548. Po zawarciu unii brzeskiej obiekt sakralny został przemianowany na świątynię unicką. W XIX w. był filią parafii unickiej w Podhorcach. W 1875, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, cerkiew odgórnie przemianowano na prawosławną[1]. Pozostała czynna do 1915, gdy prawosławne duchowieństwo i wierni udali się na bieżeństwo. W niepodległej Polsce nie wznowiła działalności, chociaż w Gozdowie i w sąsiednich wsiach wyznawcy prawosławia byli w większości[2]. Według relacji mieszkańców Gozdowa budynek przestał istnieć do II wojny światowej[1]. Krzysztof Grzesiak podaje, że stało się to już w pierwszych latach dwudziestolecia międzywojennego, w bliżej nieznanych okolicznościach[3]. W 1934 bazylianin Jurij Fedoryk ubiegał się o otwarcie w Gozdowie cerkwi neounickiej, twierdząc, że uczęszczaniem do niej byli zainteresowani prawosławni z Bohorodycy, Gozdowa i Terebinia. Cerkwie bohorodycka i terebińska istniały przed 1915[4].
Cerkiew znajdowała się wśród zabudowy wsi, w pobliżu stacji kolejki wąskotorowej[1]. W Gozdowie znajduje się również zdewastowany cmentarz prawosławny[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.
- Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010. ISBN 978-83-7548-003-0.