Cesarski Urząd Górniczy
Budynek urzędu zaadaptowany na kościół katolicki z przylegającym do niego cmentarzem na rycinie F.B Wernera w 1737 r. | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Styl architektoniczny | |
Ukończenie budowy |
1484 |
Ważniejsze przebudowy |
1711 |
Rozebrano |
1875 |
Położenie na mapie Złotego Stoku | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego | |
Położenie na mapie gminy Złoty Stok | |
50°26′36,98″N 16°52′07,39″E/50,443606 16,868719 |
Cesarski Urząd Górniczy – dawny urząd górniczy w Złotym Stoku. Jego celem był nadzór i kontrola kopalń w mieście. W późniejszych latach istnienia budynek pełnił rolę kościoła katolickiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek powstał w 1484 roku, a jego założycielem był Henryk Starszy[1]. Budynek wzniesiono w zachodniej części miasta.
W połowie XVI wieku roku w Złotym Stoku działało 190 kopalń, a miasto produkowało 8% rocznej produkcji złota w całej Europie[1]. Był to moment największego wydobyctwa złota w mieście[2]. W tym czasie obowiązek prowadzenie zapisków, nadzoru i kontroli należał właśnie do tego urzędu. W 1565 roku zawalił się szub kopalni złoty osioł grzebiąc 59 górników oraz dając początek stopniowemu osłabieniu wydobycia złota w mieście. W czasie wojny trzydziestoletniej umarła duża część mieszkańców z powodu chorób, a wiele kopalń zostało zalanych. Po wojnie zaczęły wyczerpywać się złoża złota. Z powodu zwiększającej się liczby katolików i spadku wydobycia złota na skalę posiadania urzędu w 1711 roku budynek zaadaptowano na katolicką świątynię[2]. W tym samym roku dobudowano do budynku drewnianą wierzę[2]. Świątynie zburzono w 1875 roku z powodu rozpoczęcia budowy nowego i większego kościoła katolickiego[2].
W 2021 roku podczas przebudowy drogi wojewódzkiej nr 390 odkryto fundamenty dawnego budynku[3].
Najstarszy zachowany wyciąg z akt urzędu napisany jest w 1556 roku oraz podaje zestawienie rocznych kosztów produkcji, wartości uzyskanego złota oraz zysków w latach 1545-1556[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Tadeusz Mikoś, Eugeniusz Salwach, Janusz Chmura, Jerzy Tichanowicz: Złoty Stok Najstarszy ośrodek górniczo-hutniczy w Polsce. Kraków: Wyd. AGH, 2009, s. 298. ISBN 978-83-7464-191-3. (pol.).
- ↑ a b c d Piotr Romanowski, Elżbieta Szumska: Złoty Stok. Podróż przez historię pięknego miasta w górach. Złoty Stok: Usługi Turystyczne „Aurum” Elżbieta Szumska, 2014, s. 125. ISBN 978-83-940141-1-7. OCLC 894985595.
- ↑ Złoty Stok doczekał się niezwykłego odkrycia. Dzięki pasjonatom [online], walbrzych.wyborcza.pl [dostęp 2023-05-19] .