Chlamydie
| ||
 Chlamydia trachomatis (brązowe) na podłożu McCoya | ||
| Systematyka | ||
| Domena | bakterie | |
| Klasa | Chlamydiae | |
| Rząd | Chlamydiales | |
| Rodzina | Chlamydiaceae | |
| Rodzaj | Chlamydia | |
Chlamydie (łac. Chlamydiae) – rodzaj bakterii bezwzględnie wewnątrzkomórkowych. Bakterie te nie wytwarzają własnego ATP, lecz wymieniają swoje ADP na ATP gospodarza. Bakterie pokrewne riketsjom. Posiadają lipopolisacharyd (LPS) w swojej błonie komórkowej zewnętrznej, podobnie jak większość bakterii Gram-ujemnych, jednak w przeciwieństwie do nich nie posiadają w ścianie kwasu muraminowego oraz peptydoglikanu. Są zdolne do syntezy własnych białek, dzięki posiadaniu rybosomów.
Istnieją trzy gatunki chlamydii patogennych dla ludzi[potrzebny przypis]:
- C. trachomatis – przenoszona drogą płciową;
- C. pneumoniae – przenoszona drogą kropelkową;
- C. psittaci – przenoszona przez kontakt z chorym ptactwem (psitakoza (papuzica), gdy dojdzie do przeniesienia z chorej papugi lub ornitoza, gdy dojdzie do przeniesienia do innego ptaka);
Znana jest jedna chlamydia chorobotwórcza dla koni:
Pozostałe znane gatunki chlamydia chorobotwórcze dla zwierząt
Cykl rozwojowy[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie bakterie z tej grupy mają podobny cykl reprodukcji. Ciałka elementarne (EB elementary bodies), malutkie komórki o średnicy około 300 nm. Zawierają nukleoid. Są to formy inwazyjne dla komórek, do których wnikają w wyniku fagocytozy. Po 6-8 godzinach przekształca się w ciałko pierwotne o rozmiarach od 0.5 do 1 μm, które pozbawione jest nukleoidu (pozostaje wodniczka) i błon powierzchniowych z komórki gospodarza. Wewnątrz znajduje się ciałko RB (reticulate body). W ciągu następnych 18-24 godzin ciałko powiększa się, a zawarte RB ulegają wielokrotnym podziałom. Otaczająca je wodniczka wypełnia się ciałkami wtrętowymi. Następnie ciałka są uwalniane poza komórkę i już jako ciałka EB zakażają kolejne komórki powtarzając cykl.
Chlamydie nie są zdolne do syntetyzowania ATP (fosforylacji), w związku z czym wykorzystują ATP zakażonego organizmu.
Patogeneza[edytuj | edytuj kod]
Wytwarzają wiele białek szoku cieplnego.
Hodowla[edytuj | edytuj kod]
Chlamydie są bakteriami bezwzględnie wewnątrzkomórkowymi i jako takie nie mogą być hodowane na podłożach bakteriologicznych. Natomiast mogą rosnąć w hodowlach komórkowych. Chlamydie można namnażać w zarodku kurzym oraz w różnych tkankach zwierzęcych, czy komórkach hodowli tkankowej.
Zakażenie hodowli wciąż pozostaje najbardziej czułym i swoistym sposobem wykrywania wszystkich gatunków Chlamydiae. Identyfikacja Chlamydiae w hodowli opiera się na wykryciu obecności ciałek wtrętowych. Ciałka wtrętowe, które łączą się z przeciwciałami swoistymi dla rodzaju Chlamydiae i przeciwciałami przeciwko C. trachomatis świadczą o zakażeniu C. trachomatis. Ciałka wtrętowe, nie łączące się z przeciwciałami przeciwko C. trachomatis oznaczają zakażenie albo przez C. psittaci, albo przez C. pneumoniae. Dotychczas nie opracowano żadnej metody pozwalającej rozróżnić te dwa drobnoustroje.
Przyczyny zarażenia[edytuj | edytuj kod]
Bakterią zarazić się można poprzez kontakt seksualny: dopochwowy, oralny lub analny z osobą zakażoną. Istnieje również ryzyko zakażenia dziecka podczas porodu.
Zakażenie chlamydiowe u obu płci[edytuj | edytuj kod]
Zapalenie odbytu występujące u osób uprawiających seks analny – objawia się śluzowo-ropną wydzieliną, często z domieszką krwi, uczuciem pieczenia w okolicach odbytu.
Zapalenie gardła występuje u osób uprawiających seks oralny – ma bezobjawowy przebieg.
Zespół Reitera: występuje triada objawów: odczynowe zapalenie stawów, zapalenie spojówek, zapalenie cewki moczowej. Na skórze i błonach śluzowych mogą wystąpić łuszczycopodobne zmiany grudkowo-krostkowe.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- "Mikrobiologia Lekarska" pod redakcją Marii Lucyny Zaremby i Jerzego Borowskiego.
- "Mikrobiologia i choroby zakaźne" pod redakcją Gabriela Virelli
- "Zarys klinicznej bakteriologii weterynaryjnej" redakcja naukowa Konrad Malicki, Marian Binek, wyd. SGGW, Warszawa 2004
- Chlamydioza: najczęstsza choroba weneryczna. Co trzeba o niej wiedzieć?
