Chongmingia zhengi
| Chongmingia zhengi | |
| Wang et al., 2016 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| (bez rangi) | nn |
| Rodzaj |
Chongmingia |
| Gatunek |
Chongmingia zhengi |
Chongmingia zhengi – gatunek ptaka żyjącego we wczesnej kredzie. Zależnie od ujęcia reprezentuje nieznany dotąd takson siostrzany wobec kladu Ornithothoraces lub takson siostrzany wobec kladu złożonego z pozostałych Avialae z wyjątkiem archeopteryksa. Opisany po raz pierwszy w 2015, artykuł w wersji elektronicznej ukazał się w 2016.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy gatunek opisano w 2015; opis ukazał się na łamach „Scientific Reports”. Odkryto jedynie holotyp, wydobyty z zaliczanych do grupy Jehol osadów z epoki kredy wczesnej w północno-wschodnich Chinach. Chongmingia zhengi reprezentuje nieznaną w momencie opisania linię rozwojową, obrazuje różnorodność cech u ówczesnych ptaków. Widełki u C. zhengi były sztywne, co wskazuje na ich słabą wydajność i konieczność użycia większej siły przy locie. Z drugiej strony stosunkowo długa kończyna przednia i dobrze rozwinięty grzebień naramienno-piersiowy na kości ramiennej mogą wskazywać na to, że ptak był w stanie zapewnić sobie odpowiednio dużo siły, by wznieść się w powietrze. Obecność gastrolitów wskazuje na powszechność roślinożerności u wczesnych ptaków. Zależnie od ujęcia C. zhengi reprezentuje nieznany dotąd takson siostrzany wobec kladu Ornithothoraces, należący do Avialae, lub takson siostrzany wobec kladu złożonego z wszystkich pozostałych Avialae z wyjątkiem archeopteryksa[1].
Twórcy rodzaju zaproponowali dwa możliwe kladogramy obrazujące pokrewieństwa pomiędzy Chongmingia zhengi i pokrewnymi mu taksonami[1]. Propozycję, wedle której nowy rodzaj stanowi grupę siostrzaną wobec kladu złożonego z wszystkich pozostałych Avialae z wyjątkiem archeopteryksa, zaznaczono na zielono, natomiast konkurencyjną hipotezę widzącą w nim grupę siostrzaną Ornithothoraces, przedstawiono barwą niebieską.
| Avialae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Z późniejszej analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Wanga, Stidhama i Zhou (2018) wynika, że Chongmingia zhengi był taksonem siostrzanym do gatunku Jinguofortis perplexus, razem z którym tworzył klad (rodzinę Jinguofortisidae) siostrzany do kladu obejmującego rodzaj Sapeornis i grupę Ornithothoraces[2].
Opis holotypu[edytuj | edytuj kod]
Holotyp stanowi niekompletny szkielet. Brakuje m.in. większości kręgów sprzed synsakrum, które szacunkowo składało się z 7–8 kręgów, czaszki i większości kręgów ogonowych. Odkryto jedynie dwa wolne kręgi ogonowe. Zachowały się niektóre tkanki miękkie i gastrolity. Zwracają uwagę solidnie zbudowane widełki. Podobnie jak u konfuciuzornisa kończyna przednia jest nieco dłuższa od tylnej. W przeciwieństwie do nie-ptasich teropodów, jak np. Xiaotingia, kość ramienna jest dłuższa od udowej, podobnie jak u wielu mezozoicznych ptaków. Zachowały się, w postaci zwęglonych śladów w skamielinie, pióra pokrywające całe ciało. Ze względu na ich zły stan zidentyfikowano jedynie dwa typy: miękkie pokrywy i podobne współczesnym piórom lotki. Pokrywy nie mają stosin, są miękkie i podobne do włosia, pokrywają całe ciało. W lotkach stosiny są dość cienkie[1].
Od znanych reprezentantów Avialae Chongmingia zhengi różni się m.in. następującymi cechami[1]:
- w widełkach kąt między zrośniętymi kośćmi wynosi 68° (dla porównania u archeopteryksa 83°, u konfuciuzornisa 84°, a u Sapeornis 108°); kość ta ma u C. zhengi kształt bumerangu i jest stosunkowo mocna
- kość krucza i łopatka są zrośnięte, tworzą scapulocoracoid
- bliższa ciału krawędź kości ramieniowej jest wklęsła w środku i jest zaopatrzona w grzebień naramienno-piersiowy
- kość śródręcza tworząca skrzydełko jest stosunkowo długa w stosunku do kości carpometacarpus (stosunek wynosi 0,32 wobec 0,21 u Jeholornis i 0,23 u Sapeornis)
- bliższe osi ciała kości stępu są przyrośnięte do piszczeli (patrz: tibiotarsus)
- w stopie palec II jest dłuższy od IV
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Min Wang, Xiaoli Wang, Yan Wang, Zhonghe Zhou. A new basal bird from China with implications for morphological diversity in early birds. „Scientific Reports”. 6, art. 19700, 2016.
- ↑ Min Wang, Thomas A. Stidham i Zhonghe Zhou. A new clade of basal Early Cretaceous pygostylian birds and developmental plasticity of the avian shoulder girdle. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 115 (42), s. 10708–10713, 2018. DOI: 10.1073/pnas.1812176115. PMID: 30249638.