Cieciorka pstra
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
cieciorka pstra | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Securigera varia (L.) Lassen[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Cieciorka pstra (Securigera varia) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae). Gatunek tradycyjnie zaliczany do rodzaju cieciorka (Coronilla), po rewizji ujęć taksonomicznej od 1989 roku gatunek ten włączany jest do rodzaju Securigera[4][3][5]. Pochodzi z Azji i Europy, ale rozprzestrzenił się także w Nowej Zelandii i Północnej Ameryce[5]. Jest również uprawiany w wielu krajach świata. W Polsce na stanowiskach naturalnych jest dość pospolity[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Roślina wieloletnia o pokładających się i rozgałęzionych pędach osiągających długość od 30 do 100 cm. Pod ziemią wytwarza długie, rozgałęzione, cienkie i mocne kłącze.
- Liście
- Nieparzystopierzaste, złożone z 5-10 par jajowatych listków o zaostrzonych końcach oraz niewielkich, wolnych przylistków.
- Kwiaty
- Motylkowe, o barwie białoróżowej bądź białobladolila zebrane w kwiatostany typu pozornej główki, a wyrastające z kątów liści. W kwiatostanie 10-20 kwiatów. Różowa korona o długości 10-15 mm, białych skrzydełkach i ciemnoróżowym końcu łódeczki.
- Owoc
- 4-kanciasty, wzniesiony i tępo zakończony strąk, zawierający w środku małe, twarde, czerwonobrunatne nasiona.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od maja do lipca. Najłatwiej spotkać ją można na przydrożach, miedzach, słonecznych stokach wzgórz i suchych łąkach. W górach występuje po regiel górny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Trifolio-Geranietea[7]. Roślina trująca.
Jest rośliną żywicielską larw motyli powszelatka brunatka, wietka gorczycznika, wietka Reala, szlaczkoni: erate, siarecznika, sylwetnika, południowca, oraz modraszków: srebroplamka, korydona, adonisa, aleksisa, dafnida, ikara, argusa[8].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Roślina lecznicza: Dawniej była używana w celach leczniczych, obecnie zaprzestano jej stosowania ze względu na trujące własności[9].
- Surowiec zielarski : Ziele (Herba coronillae), zawierające glikozyd koronilinę, garbniki, gorycze, sole mineralne[10].
- Działanie: Napar z ziela cieciorki może być stosowany jako lek pomocniczy w kuracji nerwicy serca, bo posiada zarówno działanie uspokajające, jak i regulujące rytm serca[9]. Napar ten działa ponadto łagodnie moczopędnie[9].
- Roślina ozdobna czasami uprawiana ze względu na swoje ładne kwiaty[10]. Nie nadaje się do ogrodu, gdyż jest ekspansywna i swoimi cienkimi kłączami szybko się rozrasta[10]. Może być jednak używana jako roślina okrywowa na skarpach, gdyż dobrze umacnia strome stoki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
- ↑ a b c Securigera varia. W: The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-04-09].
- ↑ Per Lassen. A New Delimitation of the Genera Coronilla, Hippocrepis, and Securigera (Fabaceae). „Willdenowia”. 19, 1, s. 49-62, 1989.
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Marcin Sielezniew, Izabela Dziekańska, Motyle dzienne, wyd. Multico, Warszawa 2010.
- ↑ a b c Jan Macků, Jindrich Krejča, Apoloniusz Rymkiewicz: Atlas roślin leczniczych. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.