Cmentarz farny w Grodnie
53°40′07″N 23°50′38″E/53,668611 23,843889 Kaplica cmentarna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Prigaradnaja |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
czynny |
| Data otwarcia |
1792 |
Położenie na mapie Grodna  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
| 53°40′07″N 23°50′38″E/53,668611 23,843889
| |
Cmentarz farny w Grodnie (biał. Могілкі старыя каталіцкія, фарныя) – cmentarz rzymskokatolicki w Grodnie założony w 1792.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Inicjatorem powstania nekropolii był proboszcz grodzieński ks. Józef Muczyński (zm. 4 lutego 1793), kanonik smoleński, doktor teologii, rektor szkół wydziałowych. Biskup Jan Kossakowski po wizytacji w 1805 napisał Tegoż dnia, 24 sierpnia, odwiedziłem cmentarz parafialny niedawno założony i obszerny, a już cały grobowcami okryty, między innymi nagrobek panny Tokarzewskiej, która z rozpaczy w 22 roku życia własną zabiła się ręką, okropny koniec gwałtownej namiętności przypomina.
Na cmentarzu znajdują się nagrobki, których twórcami byli m.in.: Józef Grzegorz Zaborowski, W. Bobrowski, Bolesław Szyszkiewicz, Wasyl Kaczan, Ignacy Fabian Siliniewicz, Lewandowiczowie. Cmentarz był czynny do połowy lat 70. XX wieku. W 2006 zdewastowano kilkadziesiąt nagrobków[1].
Na wprost wejścia wznosi się kaplica z XIX wieku z dwoma pamiątkowymi polskimi tablicami z 1983.
Pochowani[edytuj | edytuj kod]
Pochowani na nim są m.in.
- architekt Giuseppe de Sacco,
- Eliza Orzeszkowa z mężem Stanisławem Nahorskim,
- generał Wojska Polskiego Adam Mokrzecki z synem,
- żołnierze polscy polegli w 1919 i 1920 roku (w lewej części cmentarza od wejścia głównego, obok muru od strony ulicy)
- obrońcy Grodna z 1939 z m.in. 13-letnim uczniem Tadeuszem Jasińskim
- rzeźbiarz Bolesław Szyszkiewicz
- Edward Listowski - prezydent Grodna
- członkowie rodziny baronów Danglów ze Skłót
W pobliżu znajduje się cmentarz prawosławny.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jacek Rozmus, Jerzy Gordziejew, Cmentarz farny w Grodnie 1792-1939, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków, s. 122 + 77 il.
- J. Kurczewski, Biskupstwo wileńskie, Wilno 1912, s. 528.
- Renik Wanda, Grodzieński cmentarz farny, "Przeszłość i Pamięć" Biuletyn Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Warszawa, Numer 1-2 (26-27) 2003 /Styczeń - Czerwiec/.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz farny na portalu Radzima.org
- Stare grodzieńskie cmentarze – ważne, lecz niepotrzebne zabytki
Galeria zdjęć[edytuj | edytuj kod]
-
Widok na główną aleję oraz kaplicę -
Kwatera poległych obrońców Grodna -
Grób Elizy Orzeszkowej i Stanisława Nahorskiego -
Widok cmentarza od strony wejścia
