Cmentarz prawosławny w Czumowie
50°46′01″N 23°58′33″E/50,766944 23,975833 Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,65 ha |
| Liczba grobów |
ok. 10 |
| Liczba kwater cmentarnych |
brak podziału |
| Data ostatniego pochówku |
do 1947 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Hrubieszów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
| 50°46′01″N 23°58′33″E/50,766944 23,975833
| |
Cmentarz prawosławny w Czumowie – nekropolia prawosławna w Czumowie, założona najprawdopodobniej w XIX w. i użytkowana do II wojny światowej.
Historia i opis[edytuj | edytuj kod]
Filialna cerkiew w Czumowie została wzniesiona w XVIII w. z fundacji Stanisława Kurdwanowskiego, na potrzeby zdecydowanej większości mieszkańców wsi – wyznawców katolicyzmu w obrządku bizantyjskim. W 1875 ludność ta przeszła na prawosławie, świątynia funkcjonowała nadal po zmianie wyznania[1]. Cmentarz powstał w sąsiedztwie świątyni i był użytkowany do końca II wojny światowej[2], gdy ludność ukraińską wyznania prawosławnego wywieziono z Czumowa (w większości do ZSRR, pojedyncze osoby – w ramach Akcji „Wisła”)[3]. Po tym czasie został zdewastowany[2].
Na początku lat 90. XX wieku na cmentarzu znajdowało się dziesięć kamiennych nagrobków zachowanych w całości lub częściowo. Wszystkie miały postać postumentów, na których pierwotnie znajdowały się krzyże prawosławne, które po 1947 zostały strącone na ziemię. Na nagrobkach widniały inskrypcje cerkiewnosłowiańskie. Znaczna część cmentarza zarośnięta była drzewami owocowymi i gęstymi krzewami, była też wykorzystywana jako pastwisko[2]. W 2015 tylko jeden nagrobek zachował się w całości. W tym samym roku cmentarz został odnowiony przez wolontariuszy z Towarzystwa dla Natury i Człowieka[4].
-
Zrekonstruowany nagrobek z krzyżem prawosławnym z 1910 -
Nagrobek z ludowym krucyfiksem -
Nagrobki z pocz. XX w.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ E. Niedźwiedź, J. Niedźwiedź, J. Kalisz, J. Panasiewicz, Dzieje..., s. 69.
- ↑ a b c D. Kawałko, Cmentarze..., s. 71.
- ↑ E. Niedźwiedź, J. Niedźwiedź, J. Kalisz, J. Panasiewicz, Dzieje..., s. 70.
- ↑ Ratują nagrobki na cmentarzach przy granicy z Ukrainą [online], DziennikWschodni.pl [dostęp 2016-04-10].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.
- E. Niedźwiedź, J. Niedźwiedź, J. Kalisz, J. Panasiewicz, Dzieje miejscowości gminy Hrubieszów powiat hrubieszowski, Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie, Hrubieszów-Zamość 2010, ISBN 978-83-89616-24-1