Cmentarz prawosławny w Dobromierzycach
50°45′37″N 23°41′48″E/50,760278 23,696667 Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,24 ha |
| Liczba kwater cmentarnych |
brak podziału |
| Data otwarcia |
po 1875 |
| Data ostatniego pochówku |
do 1945 |
Położenie na mapie gminy Werbkowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
| 50°45′37″N 23°41′48″E/50,760278 23,696667
| |
Cmentarz prawosławny w Dobromierzycach – nekropolia w Dobromierzycach, utworzona na potrzeby unickich mieszkańców Dobromierzyc i Peresołowic w XIX w., po 1875 prawosławna, użytkowana do końca II wojny światowej.
Historia i opis[edytuj | edytuj kod]
W Dobromierzycach najprawdopodobniej nie było cerkwi, a miejscowa ludność uczęszczała do świątyni w sąsiednich Peresołowicach. Parafialny cmentarz początkowo znajdował się w sąsiedztwie cerkwi, jednak w XIX w. został zamknięty, a nową nekropolię wytyczono u zbiegu dróg do Peresołowic, Dobromierzyc i Hostynnego. Po przemianowaniu likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875 cerkiew w Peresołowicach i dobromierzycki cmentarz przeszły w ręce Cerkwi prawosławnej[1]. Cmentarz był użytkowany przez do końca II wojny światowej i wysiedlenia prawosławnych Ukraińców. W kolejnych latach został opuszczony i zdewastowany[1].
Na cmentarzu na początku lat 90. XX wieku znajdowało się ok. 25 nagrobków, z których tylko jeden był nieuszkodzony. Jest to zarazem najstarszy nagrobek; wzniesiono go na grobie unickiego kapłana Nikolausa Laurysiewicza, kanonika katedry unickiej w Chełmie (zm. 1854). Jest to krzyż łaciński na postumencie w kształcie cippusa, przykryty płytą z akroterionami, na niewielkim cokole, z ramionami dekorowanymi listwami i żłobieniami. Z 1870 pochodzi natomiast nagrobek majora armii rosyjskiej Józefa Walewskiego i jego małżonki z inskrypcją w języku polskim[1]. Większość zachowanych zniszczonych nagrobków wzniesiono na miejscach pochówku miejscowej ludności prawosławnej. Są to prostopadłościenne postumenty, płyty zdobione trójkątnymi tympanonami i akroterionami oraz zniszczone krzyże prawosławne, z inskrypcjami w języku cerkiewnosłowiańskim[1]. Jedyny nagrobek z żeliwa wzniesiony został na grobie Gąsiorowskich, właścicieli dóbr peresołowickich, z przełomu XIX i XX w. Był to wieloelementowy słup zwieńczony krzyżem, po II wojnie światowej rozbity[1]. Najmłodszy nagrobek to drewniany krzyż, zachowany we fragmencie, datowany na r. 1934[1]. Na cmentarzu rosną jesiony i klony oraz krzewy bzu lilaka i czarnego bzu[1].
-
Grób Nikolausa Laurysiewicza (zm. 1854) -
Grób Józefa Walewskiego (zm. 1870) i jego żony Balbiny -
Przewrócony nagrobek prawosławny (1896) -
Uszkodzone nagrobki prawosławne (pocz. XX w.)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.