Coprinopsis gonophylla
 Zarodniki | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Coprinopsis gonophylla |
| Nazwa systematyczna | |
| Coprinopsis gonophylla (Quél.) Redhead, Vilgalys & Moncalvo Taxon 50(1): 228 (2001) | |
Coprinopsis gonophylla (Quél.) Redhead, Vilgalys & Moncalvo – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Coprinopsis, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1884 r. Lucien Quélet, nadając mu nazwę Coprinus gonodophyllus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu S.A. Redhead, R.J. Vilgalys i J.-M. Moncalvo w 2001 r.[1]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 1–2(3) cm, za młodu kulisty, potem cylindryczny, rzadko spiczasty, co najwyżej jajowaty. Powierzchnia szara, szaroniebieska, ołowianoszara, z lekko brązowawym, wybrzuszonym środkiem, początkowo całkowicie pokryta cukrowo-biało-bawełnianą osłoną i biało owłosiona na szarym tle, czasem brązowawa. Początkowo jest łuskowata, ale łuski szybko się ścierają i zanikają[2].
Wąsko przyrośnięte, wolne, bardzo gęste, początkowo szare, później czarniawe, bardzo blisko siebie, rozpływające się na czarną maź[2].
Wysokość 5,5 cm, grubość 0,1–0,2 cm, z pogrubioną podstawą, pusty, bardzo kruchy. Powierzchnia biała, gładka, z zaznaczoną strefą pierścieniową, szczeciniasta, ukorzeniona, z grzybnią u podstawy[2].
W trzonie białawy, w kapeluszu mysio szary, przechodzący w szary, w końcu brązowo-czarny, kruchy, po dojrzeniu rozpływający się w czarną maź. Smak łagodny, zapach nieprzyjemny[2].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 12–34 × 7–9 µm, cheilocystydy 40–85 × 25–45 µm, cylindryczne, podłużne, elipsoidalne, pleurocystydy 50–120 × 20–40 µm, cylindryczne, podłużno-stożkowe lub wrzecionowate. Zarodniki ciemnobrązowe do brązowoczarnych 6,4-8,6 × 4,5-6,7 µm, grubościenne, szeroko elipsoidalne, soczewkowate, z centralnymi porami rostkowymi, Q = 1,1–1,5[2].
- Gatunki podobne
Czernidłak szarawy (Coprinopsis cinerea), czernidłak dwuzarodnikowy (Coprinellus bisporus), czernidłak srokaty (Coprinopsis lagopus), czernidłak koński (Coprinopsis radiata)[2].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano stanowiska Coprinopsis gonodophylla w wielu krajach Europy i na zachodnim wybrzeżu Ameryki Północnej[3]. W wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Władysława Wojewody z 2003 r. brak tego gatunku[4]. Po raz pierwszy jego stanowiska podano w 2011 r. (jako Coprinus gonodophylla)[5]. Potem podano jeszcze inne. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim w rejestrze gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje na spaleniskach i na ziemi[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-10] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Kleiner Kohlentintling [online], 123 pilzsuche [dostęp 2023-01-10] (niem.).
- ↑ Występowanie Coprinopsis gonophylla na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-10] (ang.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ B. Gierczyk i inni, Rare species of the genus Coprinus Pers. s. lato, „Acta Mycol.”, 46 (1), 2011, s. 27–73.
- ↑ Aktualne stanowiska Coprinopsis gonophylla w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-10] (ang.).