Krinodendron

Krinodendron
	; Crinodendron hookerianum
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	szczawikowce
Rodzina	eleokarpowate
Rodzaj	krinodendron
	Nazwa systematyczna
	Crinodendron Molina; Sag. Stor. Nat. Chili: 179 (1782)
	Typ nomenklatoryczny
	C. patagua Molina
Synonimy
	Tricuspidaria Ruiz & Pav.; Tricuspis Pers.;
	Tricuspidaria Ruiz & Pav.; Tricuspis Pers.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Krinodendron^[5] (Crinodendron Molina) – rodzaj roślin z rodziny eleokarpowatych (Elaeocarpaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia cztery^[3] lub pięć^[6]^[7] gatunków. Są to rośliny drzewiaste rosnące w lasach deszczowych i formacjach zaroślowych w południowej części Ameryki Południowej^[7], na północy sięgając po Boliwię i południową część Brazylii^[3]. Jako introdukowane i zdziczałe rosną na wyspach Juan Fernández^[3]. Rośliny o czerwonych i bezwonnych kwiatach zapylane są przez kolibry, a te o kwiatach białych, wonnych – przez owady^[7].

Niektóre gatunki, zwłaszcza Crinodendron hookerianum^[6], rzadziej C. patagua, uprawiane są jako ozdobne na obszarach o łagodnym klimacie – np. w zachodniej Europie (nie są mrozoodporne)^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzewy i drzewa osiągające do 10 m wysokości^[7].
Liście: Zimozielone, zazwyczaj naprzeciwległe, pojedyncze, o blaszce ząbkowanej na brzegu^[7].
Kwiaty: Rozwijają się zwykle pojedynczo w kątach liści, z pąków formujących się jesienią. Okwiat urnowaty lub dzwonkowaty – z wąskim ujściem w przypadku kwiatów zapylanych przez kolibry i szerokim, w przypadku zapylanych przez owady. Działek kielicha jest 5. Także 5 jest płatków korony, na brzegu ząbkowanych. Pręcików jest od 10 do 20. Zalążnia jest pięciokomorowa, zwieńczona pojedynczą szyjką słupka^[7].
Owoce: Zwykle owłosione torebki, otwierające się i odsłaniające czarne nasiona, czasem z szarą osnówką^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów należących do rodziny eleokarpowatych (Elaeocarpaceae)^[2]^[3].

Wykaz gatunków^[3]

Crinodendron brasiliense Reitz & L.B.Sm.
Crinodendron hookerianum Gay
Crinodendron patagua Molina
Crinodendron tucumanum Lillo

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-06-24] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-06-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Crinodendron Molina. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-06-24].
↑ ^a ^b Crinodendron Molina. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-06-24].
↑ JerzyJ. Hrynkiewicz-Sudnik JerzyJ., BolesławB. Sękowski BolesławB., MieczysławM. Wilczkiewicz MieczysławM., Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 432, ISBN 83-01-13434-8, OCLC 749776599 .
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 246, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 142. ISBN 0-333-73003-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-06-24] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-06-24] (ang.).

[powo-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Crinodendron Molina. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-06-24].

[ing-4] Crinodendron Molina. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-06-24].

[sudnik-5] JerzyJ. Hrynkiewicz-Sudnik JerzyJ., BolesławB. Sękowski BolesławB., MieczysławM. Wilczkiewicz MieczysławM., Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 432, ISBN 83-01-13434-8, OCLC 749776599 .

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 246, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[philips-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 142. ISBN 0-333-73003-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]