Crocus cvijicii
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Crocus cvijicii |
| Nazwa systematyczna | |
| Crocus cvijicii Kosanin Glas Srpske Kral. Akad. 119: 23 1926[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Crocus cvijicii Kosanin – gatunek rośliny z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae Juss.). Występuje naturalnie w Serbii, Albanii, Macedonii oraz północnej części Grecji[5][6]. Rośnie między innymi na terenie Parku Narodowego Galiczica[7]. Epitet gatunkowy pochodzi od nazwiska Jovana Cvijicia – jugosłowiańskiego geografa, którego całokształt pracy naukowej dał znaczący wkład przede wszystkim z zakresu geomorfologii[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Cebulki są spłaszczone o wąskich włóknach, nieco skompresowane[6].
- Liście
- Mają 2–4 mm długości i 1,5–3 mm szerokości[9].
- Kwiaty
- Pojedyncze. Mają barwę od kremowej przez jasnożółtą barwę aż po żółtopomarańczową[9][10]. Są owłosione wewnątrz[9]. Pojawiają się wiosną wraz z liśćmi. Płatki są wąskie u podstawy, sprawiają wrażenie „otwartych”[6]. Okwiat ma 1,5–3,5 cm długości. Pylniki mają pomarańczowożółtą barwę. Słupek jest pomarańczowy i ma trójdzielne Znamię w pomarańczowym kolorze[8][9]. Wydzielają przyjemny zapach, podobny do frezji[11].
- Owoce
- Torebki o elipsoidalnym kształcie. Mają 1–1,5 cm długości. Nasiona mają prawie kulisty kształt i czerwonawo-brązową barwę[9].
- Gatunki podobne
- Nieco podobnym gatunkiem jest C. veluchensis, ale różnią się barwą kwiatów. Zasięg występowania C. cvijicii prawie w całości zawiera się w obszarze występowania C. veluchensis, ale nie zarejestrowano występowania populacji mieszanych[6].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Kwitnie wczesną wiosną. Rośnie w klimacie subalpejskim, gdzie występuje mroźna i śnieżna zima oraz krótkie i ciepłe lato. W czasie aktywnego wzrostu wiosną, roślina potrzebuje chłodu i dużo wilgoci. Natomiast latem dobrze znosi suszę, lecz nie całkowite wysuszenie. Rośnie na górskich łąkach, na wapiennym podłożu[11]. Występuje na wysokości od 1800 do 2300 m n.p.m.[9]
Roślina ta jest mniej podatna do uprawy w ogrodach, ponieważ trudno jej zapewnić odpowiednie warunki[6]. Preferuje gleby bogate w próchnicę. Najlepiej rośnie w półcieniu[11].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Ma niewielkie zastosowanie komercyjne[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
- ↑ Crocus cvijicii Kosanin. The Plant List. [dostęp 2015-04-22]. (ang.).
- ↑ Crocus cvijicii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Crocus cvijicii – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-04-22]. (ang.).
- ↑ национален парк Галичица. galicica.org.mk. [dostęp 2015-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 kwietnia 2015)]. (mac.).
- ↑ a b Spring Blooming Crocus Two. Pacific Bulb Society. [dostęp 2015-04-22]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Crocus cvijicii Kosanin. eMonocot. [dostęp 2015-04-10]. (ang.).
- ↑ Crocus cvijicii (Code: 234). Rare bulb Nursery. [dostęp 2015-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)]. (ang.).
- ↑ a b c d Crocus cvijicii. Rareplants.co.uk. [dostęp 2015-04-22]. (ang.).