Czas cykliczny
Czas cykliczny – kategoria kulturowego oglądu czasu, opisuje postrzeganie czasu w kulturach tradycyjnych jako odradzalny lub powtarzalny[1]. Wiara w cykliczność czasu była obecna również u Platona. Zanikła w kulturze europejskiej wraz z rozwojem chrześcijaństwa, wierzącego w czas linearny[2].
Czas cykliczny powtarzalny[edytuj | edytuj kod]
Najdalsza przeszłość jest jednocześnie najbliższą przyszłością. Wszystkie wydarzenie powracają, dosłownie lub w zmienionej postaci. Takie ujęcie czasu wyraża grecka, archaiczna koncepcja złotego wieku.
Czas cykliczny odradzalny[edytuj | edytuj kod]
Koncepcja upływu czasu, w której czas starzeje się i rytualnie umiera a wraz z nim kończy się w wymiarze symbolicznym porządek świata i ład. Następuje przejściowy okres chaosu i rozprężenia obyczajowego, który kończy się wraz z inauguracją święta Nowego Roku, kiedy następuje recytacja mitu opisującego stworzenie Świata przez bogów i bohaterów. Ład zostaje przywrócony a społeczeństwo regeneruje się. Koncepcja czasu łączona przez Mirceę Eliadego ze społeczeństwem archaicznym[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Zajączkowski [red.], Czas w kulturze [wybór], Warszawa 1987
- ↑ Heller i Pabjan 2014 ↓, s. 22.
- ↑ Wiktor Werner, Historyczność i mit. Między rozróżnieniem a samookreśleniem [w:] Bartosz Korzeniewski [red.] Narracje o Polsce, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2008(2009), s. 85 – 96
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Heller, Tadeusz Pabjan: Elementy filozofii przyrody. Kraków: Copernicus Center Press, 2014. ISBN 978-83-7886-065-5.
- Wiktor Werner, Historyczność i mit. Między rozróżnieniem a samookreśleniem [w:] Bartosz Korzeniewski [red.] Narracje o Polsce, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2008(2009), s. 85 – 96 www.scribd.com
- Wiktor Werner, Religia w czasie czy poza nim? Jeden z metodologicznych problemów historii religii. Historyka, T. XXIX, 1999, s. 69 – 78
- Andrzej Zajączkowski [red.], Czas w kulturze [wybór], Warszawa 1987