Przejdź do zawartości

Dereń szwedzki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dereń szwedzki
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

dereniowce

Rodzina

dereniowate

Rodzaj

dereń

Gatunek

dereń szwedzki

Nazwa systematyczna
Cornus suecica L.
Sp. pl. 1:118. 1753
Synonimy
  • Chamaepericlymenum suecicum (L.) Ascherson & Graebner
Morfologia

Dereń szwedzki (Cornus suecica L.) – roślina zielna z rodziny dereniowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w obszarze okołobiegunowym, w Europie i Azji, na nielicznych stanowiskach także na północnych krańcach Ameryki Północnej. Znany z reliktowych stanowisk z północnych Niemiec i Holandii. W obecnych granicach Polski znajdowały się jedne z dalej na południe wysuniętych europejskich stanowisk w Kołobrzegu i Szczecinie. W pierwszym przypadku rósł w kompleksie leśnym między Kołobrzegiem i Podczelem, w drugim w okolicach Szczecina[3]. Stanowiska te nie zostały odnalezione w XX wieku, gatunek ma status wymarłego w Polsce.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Tworzy trwałe podziemne kłącze, z którego wyrastają roczne wyprostowane pędy o wysokości (5) 10-15 (30) cm.
Liście
W parach, naprzemianległe, (1)2-3(4) cm długości i 1-2(3) cm szerokości, szerokojajowate, krótko zaostrzone. 3-5 nerwów wychodzi z nasady blaszki liściowej. Liście są przylegająco omszone z wierzchu i nagie lub niemal nagie od spodu.
Kwiaty
Drobne ciemnoczerwone, skupione w niewielkim baldachu (8-25 kwiatów w jednym kwiatostanie). Cztery okrywy baldachu białe i duże (do 8 mm długości) powodują, że kwiatostan wygląda jak kwiat pojedynczy.
Owoce
Czerwone jagody o średnicy 5 mm, nie trujące ale też bez smaku.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. W Polsce występował w wilgotnych lasach na torfach. W obszarze zwartego zasięgu rośnie na torfowiskach i wrzosowiskach.

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

W Ameryce Północnej tworzy tetraploidalnego mieszańca Cornus × lepagei Gervais & Blondeau (C. unalaschkensis Ledeb.) z Cornus canadensis L. subsp. pristina Gervais & Blondeau.

Zagrożenia i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Kategorie zagrożenia gatunku:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
  3. Homann C. 1828, 1830, 1835: Flora von Pommern. I-III. Koslin.
  4. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  5. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  6. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • K. Zarzycki 2001. Cornus suecica L. Dereń szwedzki. W: R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Instytut Botaniki PAN, Kraków. ISBN 83-85444-85-8
  • K. Taylor 1999: Cornus suecica L. (Chamaepericlymenum suecicum (L.) Ascherson & Graebner). Journal of Ecology. 87, Nr 6, s. 1068-1077 [1].