Gruzaczka dębowa
.jpg) Podkładki przebijające się przez korę dębu | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gruzaczka dębowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Diatrypella quercina (Pers.) Cooke J. Bot., Lond. 4: 99 (1866) | |
.jpg)
Gruzaczka dębowa (Diatrypella quercina (Pers.) Cooke) – gatunek grzybów z rodziny Diatrypaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Diatrypella, Diatrypaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1794 roku Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Sphaeria quercina. Obecną nazwę nadał mu w 1866 roku Mordecai Cubitt Cooke[1]. Ma 10 synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Coniotheciella quercina (Pers.) Speg. 1918,
- Libertella quercina Grove1937.
Polską nazwę zarekomendowała w 2024 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Podkładki w dużych ilościach bez określonego porządku, czasem stłoczone i zlewające się z sobą, czasem odległe, dość charakterystyczne, czarne lub ciemnobrązowe, początkowo ściętostożkowe, bardziej lub mniej zaokrąglone lub wyraźnie trój- lub czterokątne, następnie poduszkowate, wypukłe lub spłaszczone, otoczone uszkodzoną perydermą żywiciela. Mają szorstką powierzchnię, średnicę 1,5–4 mm, i wystają na 0,8–1,5 mm powyżej poziomu kory. W każdej podkładce jest 6–24 perytecjów o średnicy (350) 450–750 μm, kształcie kulisto-jajowatym, czasem kanciastym. Szyjka perytecjum ma długość 250–550 µm, grubość 100–180 µm i jest wyraźnie wystająca, trzy- lub czterobruzdowa, czasem prawie gładka, czarna i błyszcząca. Brązowa ściana perytecjum ma grubość do 30 μm i jest gęsto pokryta peryfizami. Wewnątrz perytecjum rzadkie, cienkościenne parafizy, często zanikające w okresie dojrzałości. Worki (60) 80–120 (część zawierająca zarodniki) × (9) 10–14 (15) μm, maczugowate lub wąsko wrzecionowate, z wyraźnymi szypułkami o średniej długości 30 μm, wierzchołkiem zaokrąglonym, grubościennym z niewielkim aparatem apikalnym. Askospory (7,0) 9,5–11,5 (12,0) × 1,9–3,0 µm, kiełbaskowate, z końcami silnie załamującymi światło, brązowe, gładkie, cienkościenne[4].
Konidiomy tworzą się w postaci komór w młodych podstawkach. Komórki konidiotwórcze są sympodialne, utworzone jako gałęzie konidioforów. Konidia nitkowate, sierpowate, słabo wybarwione[4].
,_Zoelen,_the_Netherlands_-_2.jpg)
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej i Południowej, Europie i Australii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony; występuje od Hiszpanii po Islandię i południowe regiony Półwyspu Skandynawskiego. Występuje również w Polsce[5].
Grzyb nadrzewny, saprotrof żyjący na martwych gałęziach dębu (Quercus) i kasztana (Castanea). Powoduje białą zgniliznę drewna[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-03-30] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-03-20] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-26].
- ↑ a b c A.B. Shishlyannikova, Ivan V. Zmitrovich, G.I. Zarudnaya, Micromycetes Rossicae: chorological and taxonomical notes. 6. Diatrypella quercina (Xylariales, Ascomycota) in Russia, „Микология и фитопатология”, 57 (5), s. 378–382, DOI: 10.31857/S0026364823050082 [dostęp 2024-03-30].
- ↑ Występowanie Diatrypella quercina na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-03-30].