Dolina Czerwona

Dolina Czerwona – na jej dnie Czerwona Polana, a w tle Gombosi Wierch

Dolina Czerwona w dole, powyżej jej Karczmarski Wierch i przełęcz Stary Szałas

Dolina Czerwona, błędnie Dolina Czerwienna (słow. Červená dolina) – dolina o długości ok. 2 km stanowiąca wschodnią odnogę Doliny Białki w słowackiej części Tatr Wysokich.

Topografia

Dolina Czerwona graniczy:

• od zachodu z główną osią Doliny Białki, oddzielona granią odchodzącą na północny zachód od wierzchołka Golicy Jaworzyńskiej (Holica), w której wyróżnia się następujące wzniesienia: Zadnia Cisowa Czuba (Zadná Tisovka), Skrajna Cisowa Czuba (Predná Tisovka) i Czerwona Skałka (Červená skalka),
• od północnego wschodu z Doliną Białego Potoku, oddzielona Karczmarskim Wierchem (Skalka) i jego ramieniem biegnącym w kierunku Gombosiego Wierchu (Gombošov vrch),
• od południowego wschodu z Doliną Szeroką (Široká dolina), oddzielona fragmentem północno-zachodniego ramienia Szerokiej Jaworzyńskiej (Široká).

Opis

Dolina Czerwona leży nieco na południe od Łysej Polany (Lysá Poľana), od południa ograniczona jest przez Golicę Jaworzyńską, w której to stoki się wrzyna. Ma ona kilka żlebowatych odnóg, które leżą głównie po jej wschodniej stronie i w jej wyższych partiach. Jej największym ciekiem wodnym jest Czerwony Potok (Červený potok, błędnie Czerwienny Potok), który powstaje w północnych stokach Golicy Jaworzyńskiej i wpada do Białki nieopodal Łysej Polany. Czerwony Potok ma kilka małych dopływów w obrębie Doliny Czerwonej. Dolina Czerwona jest doliną gęsto zalesioną, jednak w jej środkowej części znajduje się duża Czerwona Polana (Červená poľana, błędnie Czerwienna Polana), która znajduje się na wysokości 1100–1135 m n.p.m. i rozpościera się nad zachodnim brzegiem Czerwonego Potoku. Przez Dolinę Czerwoną nie biegną żadne znakowane szlaki turystyczne, gdyż znajduje się na obszarze ochrony ścisłej, którym objęty jest cały masyw Szerokiej Jaworzyńskiej.

Historia

Dolina Czerwona była niegdyś popularnym terenem pasterskim. Na Czerwonej Polanie stały dawniej szopy i szałasy pasterzy z Jurgowa. Poza tym cała Dolina Czerwona należała do dóbr jaworzyńskich i stanowiła od dawna teren myśliwski. Od 1949 r. wchodzi w skład rezerwatu ścisłego TANAP-u.

Bibliografia

• Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XV. Mały Jaworowy Szczyt – Szeroka Jaworzyńska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1972.brak strony w książce
• Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.brak strony w książce
• Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005. ISBN 83-909352-2-8.brak strony w książce