Dolina Jarząbcza
Dolina Jarząbcza – jedna z trzech odnóg w górnej części Doliny Chochołowskiej w Tatrach Zachodnich. Wyrzeźbiona została przez lodowiec. Jej dnem płynie Jarząbczy Potok; po połączeniu się z Wyżnim Chochołowskim Potokiem tworzą Chochołowski Potok.
Górna część doliny (Jarząbcza Rówień) to porastający kosówką kocioł polodowcowy. W jego otoczeniu znajdują się położone w grzbiecie głównym: Łopata, Niska Przełęcz, Jarząbczy Wierch, Jarząbcza Przełęcz i Kończysty Wierch. Od zachodu dolina ograniczona jest grzbietem Czerwonego Wierchu, oddzielającym ją od Doliny Chochołowskiej Wyżniej, od wschodu północną granią Kończystego Wierchu i północno-zachodniego grzbietu Trzydniowiańskiego Wierchu, oddzielającymi ją od Doliny Starorobociańskiej i Doliny Trzydniowiańskiej.
Nazwa pochodzi od góralskiego rodu Jarząbków, do których należały okoliczne polany. Pierwotne nazewnictwo w Tatrach związane było z polanami (terenami wykorzystanymi gospodarczo przez człowieka). Nazwa Hala Jarząbcza związana była niegdyś z obecnymi polanami Wyżnia i Niżnia Jarząbcza Polana, położonymi w Dolinie Chochołowskiej, z czasem przeniosła się w górę, na inne obiekty, np. Jarząbcze Szałasiska i Jarząbcze Rówienki.
Na Polanie Jarząbczej został zastrzelony w 1897 r. przez austriackiego żandarma Jasiek Stękała, uważany za ostatniego zbójnika tatrzańskiego. Jako dezerter ukrywał się na polanie przez 3 lata.
23 czerwca 1983 r. Jan Paweł II odbył wycieczkę z Polany Chochołowskiej przez Dolinę Jarząbczą. W pobliżu Jarząbczych Szałasisk, w miejscu, do którego dotarł, znajduje się krzyż i pamiątkowa tablica.
Szlaki turystyczne
- – czerwony przez Wyżnią Polanę Jarząbczą i Jarząbcze Szałasiska na Trzydniowiański Wierch. Czas przejścia: 2:25 h, ↓ 1:55 h
- – biało-żółty szlak papieski (znakowany inaczej niż szlaki turystyczne) do Doliny Jarząbczej, biegnący razem ze szlakiem czerwonym przez Wyżnią Jarząbczą Polanę. Czas przejścia: 55 min, ↓ 45 min
Bibliografia
- Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- Tatry Zachodnie. Mapa turystyczna 1:20 000. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 2005/06. ISBN 83-7329-645-X.