Dom Schlieffów w Gdańsku

Dom Schlieffów

Fasada Domu Schlieffów
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdańsk
Adres	Główne Miasto, ul. Chlebnickiej 14.
Ukończenie budowy	1520
Położenie na mapie Polski Dom Schlieffów
Położenie na mapie województwa pomorskiego Dom Schlieffów
Położenie na mapie Gdańska Dom Schlieffów
54°21′01,29″N 18°38′59,72″E

Dom Schlieffów – kamienica w Gdańsku, przy ul. Chlebnickiej 14.

Historia

Została wzniesiona w 1520 r., w stylu późnogotyckim. Jest to jedyny w Gdańsku przykład gotyckiego domu mieszczańskiego o kamiennej dekoracji fasady. W przyziemiu na osi środkowej znajduje się prosty portal ozdobiony rzeźbami lwów. Dolne kondygnacje posiadają duże okna, trzy górne - znacznie mniejsze. Zwieńczenie fasady stanowi attyka z krenelażem. Na środkowej blance umieszczono herb patrycjuszowskiego rodu Schlieffów, do których kamienica należała od 1616 r. Ta wywodząca się z Kołobrzegu rodzina doszła w Gdańsku do wielkiego bogactwa, posiadając w pewnym momencie 23 spichlerze. Przedstawiciele rodu byli rajcami i ławnikami, a jeden z nich, Walenty Schlieff, zgromadził kolekcję książek i manuskryptów, która obecnie znajduje się w Bibliotece Gdańskiej PAN. Pod koniec XVIII wieku, jak wynika ze wspomnień Johanny Schopenhauer, właścicielem kamienicy był brat jej matki, nazwiskiem Lehmann.

Oryginalna fasada, jako element Domu Rycerskiego na Pawiej Wyspie w Berlinie

Po 300 latach istnienia budynek był w bardzo złym stanie i groził zawaleniem. Mimo starań niektórych gdańszczan, by uratować piękną fasadę, władze miasta odmówiły wyłożenia 1000 talarów na jej renowację. W 1822 r. ówczesny właściciel zdecydował się na rozbiórkę domu, przy czym fasada została po dokładnej inwentaryzacji osobno zdemontowana i za 300 talarów odprzedana anonimowemu nabywcy. Później okazało się, że był nim król pruski Fryderyk Wilhelm III. 287 elementów kamieniarki o łącznej wadze 3700 kg zostało przewiezionych barkami do Poczdamu. W następnych latach znany architekt Karl Friedrich Schinkel odtworzył fasadę gdańskiej kamienicy jako część skrzydła budynku zwanego Domem Rycerskim (Kavalierhaus), stojącego na Pawiej Wyspie. W tym miejscu, położonym obecnie w granicach Berlina, oryginalna fasada Domu Schlieffów zachowała się do dziś.

Gdy po zniszczeniach wojennych w Gdańsku projektowano odbudowę ulicy Chlebnickiej, podjęto decyzję o odtworzeniu fasady Domu Schlieffów. Rekonstrukcję wykonano w latach siedemdziesiątych XX wieku na podstawie dokładnych pomiarów zachowanego na Pawiej Wyspie oryginału. Obecnie wchodzi ona w skład zespołu budynków Domu Studenckiego Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.