Dome C
75°S 125°E/-75,000000 125,000000 Stacja Concordia wśród jednostajnego krajobrazu Dome C | |
| Terytorium | |
|---|---|
| Wysokość |
3233 |
| Rodzaj obiektu |
kopuła lodowa |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
| 75°S 125°E/-75,000000 125,000000
| |
Dome Charlie także Dome C także Dome Circe[1] – kopuła lodowa w lądolodzie antarktydzkim, na Antarktydzie Wschodniej, na Ziemi Wilkesa.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa „Dome Charlie” została nadana przez żołnierzy United States Navy zapewniających wsparcie logistyczne dla badaczy – w alfabecie fonetycznym ICAO słowo „Charlie” odpowiada literze C[1]. Uznano pierwszeństwo tej nazwy przed nazwami „Dome C” i „Dome Circe”, zaproponowaną przez członków wyprawy Scott Polar Research Institute, a pochodzącą z mitologii greckiej[1].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Kopuła lodowa Dome C leży na płaskowyżu na Ziemi Wilkesa w Antarktydzie Wschodniej[1]. Wznosi się na wysokość 3233 m n.p.m.[2]
Jest to pustynia lodowa i jeden z najzimniejszych obszarów na Ziemi[2]. Średnia temperatura roczna to ok. -54°C a według szacunków temperatury roczne mogą spadać do -79°C[2]. Opady i wilgotność powietrza są niewielkie, a wiatry tu wiejące słabe[2].
Pod kopułą odkryto bardzo duże skupisko jezior podlodowcowych[3]. Duże zagęszczenie jezior na tym obszarze świadczyć może o tym, że zbiorniki są ze sobą połączone[4].
Na obszarze Dome C znajduje się francusko-włoska stacja badawcza Concordia[5]. W latach 70. XX wieku prowadzono na niej pierwsze wiercenia w celu wydobycia rdzeni lodowych[1]. Prace wznowiono w latach 90.; w grudniu 2004, podczas realizacji programu European Project for Ice Coring in Antarctica (EPICA), wydobyto rdzeń lodowy długości 3270 m[6], który dostarczył informacji o klimacie na przestrzeni 740 tys. lat[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓.
- ↑ a b c d Hund 2014 ↓, s. 363.
- ↑ Siegert, Kennicutt i Bindschadler 2013 ↓, s. 246.
- ↑ Vincent i Laybourn-Parry 2008 ↓, s. 120.
- ↑ Riffenburgh 2007 ↓, s. 419.
- ↑ European Science Foundation ↓.
- ↑ EPICA community members 2004 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dome Charlie (United States Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
- EPICA community members. Eight glacial cycles from an Antarctic ice core. „Nature”, s. 623–628, 2004. DOI: 10.1038/nature02599. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).
- European Project for Ice Coring in Antarctica (EPICA). European Science Foundation, 2010-08-24. [dostęp 2022-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-24)].
- Hund, Andrew J.: Antarctica and the Arctic Circle: A Geographic Encyclopedia of the Earth’s Polar Regions. ABC-CLIO, 2014. ISBN 978-1-61069-393-6. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).
- Riffenburgh, Beau: Encyclopedia of the Antarctic. Taylor & Francis, 2007. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).
- Siegert, Martin J., Kennicutt II,Mahlon C., Bindschadler, Robert A.: Antarctic Subglacial Aquatic Environments. John Wiley & Sons, odpowiedzialność: Amerykańska Unia Geofizyczna, kwiecień 2013, s. 246, seria: Geophysical Monograph Series (t. 192). ISBN 1-118-67231-3. [dostęp 2022-12-30].
- Vincent, Warwick F., Laybourn-Parry, Johanna: Polar Lakes and Rivers: Limnology of Arctic and Antarctic Aquatic Ecosystems. OUP, 2008. ISBN 978-0-19-155018-8. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dome C FAQ (ang.)