Drzeworyżak

Drzeworyżak
	Oecomys
	O. Thomas, 1906
	; Przedstawiciel rodzaju – drzeworyżak dwubarwny (O. bicolor)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Oryzomyini
Rodzaj	drzeworyżak
	Typ nomenklatoryczny
	Rhipidomys benevolens O. Thomas, 1901 (= Hesperomys bicolor Tomes, 1860)
Gatunki
	20 gatunków – zobacz opis w tekście
	20 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Drzeworyżak^[2] (Oecomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Środkowej i Południowej^[3]^[4]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 71–170 mm, długość ogona 80–184 mm, długość ucha 10–24 mm, długość tylnej stopy 19–31 mm; masa ciała 12–104 g^[4]^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Oryzomys) zdefiniował w 1906 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule poświęconym południowoamerykańskim gryzoniom opublikowanym na łamach The Annals and magazine of natural history^[1]. Na gatunek typowy Thomas wyznaczył (oryginalne oznaczenie) drzeworyżaka dwubarwnego (O. bicolor).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Oecomys: gr. οικος oikos ‘dom’^[7]^[1]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[9]^[6]^[3]^[2]:

Oecomys bicolor (Tomes, 1860) – drzeworyżak dwubarwny
Oecomys jamari Saldanha, Semedo, de Mendonça, Lima-Silva, Messias, Sampaio, Brandão & Rossi, 2023
Oecomys flavicans (O. Thomas, 1894) – drzeworyżak żółty
Oecomys speciosus (J.A. Allen & F.M. Chapman, 1893) – drzeworyżak okazały
Oecomys trinitatis (J.A. Allen & F.M. Chapman, 1893) – drzeworyżak długowłosy
Oecomys roberti (O. Thomas, 1904) – drzeworyżak amazoński
Oecomys tapajinus O. Thomas, 1909
Oecomys concolor (J.A. Wagner, 1845) – drzeworyżak jednobarwny
Oecomys auyantepui Tate, 1939 – drzeworyżak gujański
Oecomys rex O. Thomas, 1910 – drzeworyżak królewski
Oecomys matogrossensis Saldanha & R.V. Rossi, 2021
Oecomys rutilus Anthony, 1921 – drzeworyżak rudy
Oecomys paricola (O. Thomas, 1904) – drzeworyżak brazylijski
Oecomys superans O. Thomas, 1911 – drzeworyżak większy
Oecomys phaeotis (O. Thomas, 1901) – drzeworyżak ciemny
Oecomys mamorae (O. Thomas, 1906) – drzeworyżak dziuplowy
Oecomys sydandersoni Carleton, L.H. Emmons & Musser, 2009 – drzeworyżak szarogłowy
Oecomys franciscorum Pardiñas, Teta, Salazar-Bravo, Myers & Galliari, 2016
Oecomys catherinae O. Thomas, 1909 – drzeworyżak nadrzeczny
Oecomys cleberi Locks, 1981 – drzeworyżak samotny

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c O. Thomas. Notes on South-American Rodents. „The Annals and magazine of natural history”. Seventh Series. 18 (108), s. 444, 1906. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 251–252. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 394–395. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 419–423. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Oecomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-30].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 250–252. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 172.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[Thomas-1] O. Thomas. Notes on South-American Rodents. „The Annals and magazine of natural history”. Seventh Series. 18 (108), s. 444, 1906. (ang.).

[Cichocki&inni-2] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 251–252. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 394–395. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Pardiñas&inni-4] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 419–423. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Oecomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-30].

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 250–252. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=212_172]-7] Jaeger 1959 ↓, s. 172.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[mdd-9] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]