Dwurożek przeświecający

Dwurożek przeświecający
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	prątniki
Rząd	widłozębowce
Rodzina	Rhabdoweisiaceae
Rodzaj	dwurożek
Gatunek	dwurożek przeświecający
	Nazwa systematyczna
	Dichodontium pellucidum (Hedw.) Schimp.; Coroll. Bryol. Eur. 12 1856
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dwurożek przeświecający^[4] (Dichodontium pellucidum (Hedw.) Schimp.) – gatunek mchu należący do rodziny Rhabdoweisiaceae Limpr.

Rozmieszczenie geograficzne

Przedstawiciele tego gatunku występują na wysokościach do 2300 m n.p.m. na terenie Grenlandii, w Kanadzie, USA, Europie i Islandii^[5]. W Polsce podawane głównie z południa kraju, z terenu Sudetów, Karpat, Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Gór Świętokrzyskich, rzadko z Pomorza Zachodniego i Wielkopolski^[4].

Morfologia

Gametofity: Drobny mech tworzący luźne matowe darnie o barwie żółtozielonej do ciemnozielonej. Łodyżki brunatne, wzniesione, nierozgałęzione, dorastają do 0,5–3 (7) cm wysokości. U dołu łodyżek gładkie chwytniki. Ze względu na ułożenie listków widziane z góry są gwiazdkowate. Listki odstające od łodyżki, lancetowato-języczkowate, z pochwiastą nasadą, o długości 0,8–2,8 mm i szerokości do 0,6 mm. Blaszka listka płaska, na szczycie zaostrzona, brzegiem nieregularnie ząbkowana, skręcona w stanie suchym. Żebro pojedyncze, szerokości 80–180 μm u nasady, kończy się przed szczytem listka^[4].
Sporofity: Seta wysokości 9–20 mm, puszka zarodni długości 1,2–1,6 mm, gładka w stanie suchym. Zarodniki o średnicy 13–20(-25) µm^[5].

Listek gametofitu
Gametofit i sporofit
Puszka z rozdwojonymi zębami perystomu
Zarodniki

Biologia i ekologia

Rośnie na kamieniach i skałach w strefie rozprysku wody, na klifach, brzegach i w korytach potoków i niewielkich rzek. Preferuje siedliska ubogie, oligotroficzne i mezotroficzne. Wykazuje średni zakres tolerancji ekologicznej względem trofii. Znajduje zastosowanie w metodach bioindykacji wód jako wskaźnik oligotrofii m.in. w polskim indeksie MIR^[4].

Systematyka i nazewnictwo

Nazwa naukowa rodzaju Dichodontium pochodzi od greckich słów dicha – na pół, oraz odontos – ząb, w nawiązaniu do częściowo podzielonych ząbków perystomu u przedstawicieli tego rodzaju.

Gatunek należy do rodzaju dwurożek Dichodontium Schimp.^[2]

Synonimy^[3]: Barbula tamakii Broth., Bryum flavescens Dicks. ex With., Bryum pellucidum Jolycl., Dichodontium flavescens (Dicks. ex With.) Lindb., Dichodontium pellucidum var. americanum Lesq., Dichodontium pellucidum var. fagimontanum (Brid.) Schimp., Dichodontium pellucidum var. flavescens (Dicks. ex With.) Moore, Dichodontium pellucidum var. pellucidum, Dichodontium subflavescens Kindb., Dichodontium verrucosum Cardot, Dicranum aquaticum Ehrh. ex P. Beauv., Dicranum pellucidum Hedw., Didymodon theriotii Corb., Leptodontium sikokianum Sakurai, Leptodontium subalpinum (De Not.) Lindb., Mnium pellucens J.F. Gmel. ex With., Tortula flavescens (Dicks. ex With.) P. Beauv., Trichostomum subalpinum De Not., Triquetrella nipponensis Sakurai.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ ^a ^b B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2018-07-08] (ang.).
↑ ^a ^b Dichodontium pellucidum (Hedw.) Schimp.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2018-07-09]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Szymon Jusik: Klucz do oznaczania mchów i wątrobowców wodnych dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. Wyd. I. Warszawa: Inspekcja Ochrony Środowiska GIOŚ, 2012, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-61227-09-0. [dostęp 2018-07-08].
↑ ^a ^b Dichodontium pellucidum. [w:] Flora of North America Vol. 27 [on-line]. [dostęp 2018-07-09]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2018-07-08] (ang.).

[tpl-3] Dichodontium pellucidum (Hedw.) Schimp.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2018-07-09]. (ang.).

[jusik-4] Szymon Jusik: Klucz do oznaczania mchów i wątrobowców wodnych dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. Wyd. I. Warszawa: Inspekcja Ochrony Środowiska GIOŚ, 2012, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-61227-09-0. [dostęp 2018-07-08].

[efloras-5] Dichodontium pellucidum. [w:] Flora of North America Vol. 27 [on-line]. [dostęp 2018-07-09]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]