Dzwonkówka oliwkowozielona

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzwonkówka oliwkowozielona
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Gatunek

dzwonkówka oliwkowozielona

Nazwa systematyczna
Entoloma versatile (Gillet) M.M. Moser
Kl. Krypt.-Fl., Edn 4 (Stuttgart) 2b/2: 209 (1978)

Dzwonkówka oliwkowozielona (Entoloma versatile (Gillet) M.M. Moser) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1876 r. Claude-Casimir Gillet nadając mu nazwę Nolanea versatilis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu w 1978 r. Meinhard Moser[1].

Ma 12 synonimów. Niektóre z nich:

  • Inopilus versatilis (Gillet) Pegler 1983
  • Pouzarella versatilis (Gillet) Mazzer 1976
  • Pouzaromyces versatilis (Gillet) P.D. Orton 1991[2].

Nazwę polską zarekomendował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 1–2 cm, stożkowy do szeroko stożkowego w stanie suchym drobno promieniście włóknisty i jedwabisty, ciemnobrązowo oliwkowy. Brzeg prosty[4].

Blaszki

Wąsko przyrośnięte, dość rzadkie, początkowo matowo brązowawe, potem przechodzące w ciemniej brązowawe z różowawym odcieniem[4].

Trzon

Wysokość 3–6 cm, grubość 1–3 mm, cylindryczny lub lekko zwężający się ku wierzchołkowi, w stanie suchym drobno włókienkowaty lub niemal nagi, białawy, w dolnej części brązowawy do żółtawego w pobliżu podstawy. Podstawa ze sztywnymi białawymi włoskami[4].

Miąższ

Cienki, białawy do brązowawego o nieprzyjemnym zapachu i mącznym smaku[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 7–11 × 5–7 µm, przeważnie 6-kątne, heterodiametryczne, gładkie, szkliste. Pleurocystyd brak. Cheilocystydy liczne, przeważnie butelkowate z długą, spiczastą szyją, ale czasami szeroko wrzecionowate, o wymiarach 35–65 × 12–20 µm. Strzępki w skórce pod działaniem 10% amoniaku brązowe do brązowawych, drobno inkrustowane, o szerokości 5–10 µm. Brak sprzążek[4].

Gatunki podobne

Rodzaj dzwonkówka jest bardzo liczny w gatunki. Dzwonkówka oliwkowozielona odróżnia się jednak bardzo drobnymi rozmiarami, wyglądem podobnym do grzybówek, promieniście włóknistym kapeluszem i sztywnymi włoskami u podstawy trzonu, a mikroskopowo bardzo dużymi cheilocystydami wyglądającymi jak napompowany do połowy balon z ostrym wierzchołkiem[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Podano występowanie dzwonkówki oliwkowozielonej w niektórych krajach Europy i w jednym miejscu na zachodnim wybrzeżu Ameryki Północnej[6]. W Polsce do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko. Według W. Wojewody częstość występowania i stopień zagrożenia tego gatunku w Polsce nie są znane[3].

Grzyb naziemny. Występuje w bardzo różnych biotopach, od suchych do wilgotnych, od otwartych łąk po gęsty las[5]. W Polsce znaleziony w lesie mieszanym pod modrzewiami[5], w Ameryce Północnej pod dębami i innymi drzewami liściastymi[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-05] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-05] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f Michael Kuo, Entoloma versatile [online], Mushroom Expert [dostęp 2023-02-05] (ang.).
  5. a b c Flora Agaricina Neerlandica -- Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. 1: Entolomataceae, t. 1, Mycobank, 1988, s. 1–192 [dostęp 2023-02-05] (ang.).
  6. Występowanie Entoloma versatile na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-05] (ang.).