Ehretia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ehretia
Ilustracja
Ehretia rigida
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

ogórecznikowce

Rodzina

Ehretiaceae

Rodzaj

Ehretia

Nazwa systematyczna
Ehretia P.Browne
Civ. Nat. Hist. Jamaica: 168 (1756)[3][4]
Typ nomenklatoryczny

E. tinifolia Linnaeus[4]

Synonimy
  • Carmona Cav.
  • Cortesia Cav.
  • Desmophyla Raf.
  • Gaza Terán & Berland.
  • Lithothamnus Zipp. ex Span.
  • Traxilum Raf.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Ehretia anacua

Ehretia – rodzaj zaliczany w zależności od ujęcia do rodziny Ehretiaceae[2] lub do szeroko ujmowanej rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae[3]. Rośliny rozprzestrzenione są na wszystkich kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej, przy czym znakomita większość obecna jest w Afryce i południowej oraz wschodniej Azji[3][5]. Sześć gatunków występuje w Australii[6]. Trzy gatunki rosną w Ameryce Środkowej[3][5], jeden w północnej Argentynie (E. cortesia), jeden w Brazylii (poza tym także w zachodniej Afryce – E. crebrifolia)[3]. Ślady kopalne wskazują na dawną obecność tego rodzaju także w Europie[7].

E. microphylla uprawiana jest jako roślina ozdobna (m.in. w formie żywopłotów i bonsai). Niektóre gatunki drzewiaste wykorzystywane są jako źródło drewna (m.in. E. acuminata)[7]. Tyczki z drzew tego rodzaju wykorzystywane były w Chinach do przenoszenia ładunków[8]. Różne gatunki wykorzystywane są leczniczo. E. philippinensis stosowane jest jako skuteczny lek na biegunkę[7].

Nazwa rodzajowa upamiętnia malarza i rysownika roślin – Georga Dionysiusa Ehreta (1708–1770)[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Ehretia microphylla
Pokrój
Krzewy i drzewa[5][8], o korze zwykle szarej, czasem niemal białej (E. rigida)[9] i pędach zwykle nagich[6].
Liście
Skrętoległe, czasem skupione w pęczkach (E. microphylla), jajowate do lancetowatych, całobrzegie, rzadko karbowane, piłkowane lub ząbkowane, wyjątkowo (E. microphylla) liście wcięte z parą klap[9].
Kwiaty
Obupłciowe, zebrane (czasem tylko po kilka) w wierzchotkowate wiechy wyrastające z kątów liści i na szczytach pędów[9]. Kwiaty pięciokrotne[5]. Kielich walcowaty, na szczycie z krótszymi lub dłuższymi ząbkami[9]. Korona kwiatu niemal kołowa[2], z krótką rurką (czasem też dłuższą od rozpostartych lub czasem odgiętych końców płatków), biała, jasnożółta, jasnoróżowa lub niebieska. Pręciki wolne, zwykle wystające z rurki korony, rzadziej krótsze od niej[9], pylniki jajowate do równowąskich[5]. Zalążnia jajowata, dwukomorowa, w każdej komorze z dwoma zalążkami[5]. Szyjka słupka rozwidlona na różnej wysokości (czasem ledwo na szczycie, u innych gatunków do nasady)[9]. Znamiona główkowate lub wydłużone[5].
Owoce
Drobne pestkowce[9], kulistawe, nagie, żółte, pomarańczowe do jasnoczerwonych[5], osadzone w trwałym kielichu[2].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

W systemie APG IV z 2016 (i wcześniejszych wersjach systemów APG) należy do podrodziny Ehretioideae w rodzinie ogórecznikowatych Boraginaceae[10]. W ujęciu Angiosperm Phylogeny Website podrodzina ta podnoszona jest do rangi rodziny Ehretiaceae[2]. Poza rodzajami wymienionymi na liście synonimów także rodzaj Rotula bywa tu włączany[7][2].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-03-26] (ang.).
  2. ↑ a b c d e f Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-26] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g Ehretia P.Browne. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-26].
  4. ↑ a b Ehretia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-03-26].
  5. ↑ a b c d e f g h Ehretia P. Browne. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-03-26].
  6. ↑ a b Ehretia. [w:] New South Wales Fflora Online [on-line]. PlantNet. [dostęp 2022-03-26].
  7. ↑ a b c d David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 322, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. ↑ a b c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 396. ISBN 0-333-73003-8.
  9. ↑ a b c d e f g J.W. Kadereit, V. Bittrich (red.), Flowering plants. Eudicots: Aquifoliales, Boraginales, Bruniales, Dipsacales, Escalloniales, Garryales, Paracryphiales, Solanales (except Convolvulaceae), Icacinaceae, Metteniusaceae, Vahliaceae, Switzerland 2016, s. 165, 175, ISBN 978-3-319-28534-4, OCLC 946315609.
  10. ↑ The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ehretia&oldid=72312015”