Ellen Epstein
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
niemiecka żydowskiego pochodzenia |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
Ellen Epstein (ur. 28 września 1898 r. we Wrocławiu, zm. 22 października 1942 r. w Rydze) – niemiecka pianistka żydowskiego pochodzenia.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się 28 września 1898 r. we Wrocławiu[1]. Dorastała w Katowicach. Jej ojciec umarł, gdy miała 11 lat. Od 1915 r. mieszkała z matką (zm. 1942 r.) i siostrą Margot (ur. 1890 r.) w Berlinie-Schönebergu, przy Innsbrucker Straße 5. Początkowo chciała zostać projektantką wnętrz i z tego powodu[2] uczyła się malarstwa u Eugena Spiro, ale szybko odkryto jej talent muzyczny[3]. Po przesłuchaniu podjęła naukę gry w klasie fortepianu u Artura Schnabla. Później pobierała jeszcze lekcje u innych pianistów[2].
Grała z Berlińską Orkiestrą Symfoniczną (niem. Konzerthausorchester Berlin), a od 1920 r. występowała w całej Europie, również w Polsce[3]. W 1933 roku odbyła tournée po Anglii[2]. W swojej twórczości należała do muzycznej awangardy lat 20., m.in. w eksperymentowała z muzyką elektroniczną[3]. Ze względu na jej entuzjazm dla współczesnych kompozytorów, często dokonywała prawykonywania ich utworów[2]. Członkini Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Nowej i wykładowczynia konserwatorium muzycznego[3]. Epstein dodatkowo portretowała współczesnych jej kompozytorów, muzyków i osobowości literackie, których często spotykała osobiście, m.in. Arsenija Awraamowa. Jej prace powstawały głównie pod koniec lat 20., ale znane są także jej podobizny pracowników Żydowskiego Stowarzyszenia Kulturalnego z lat 1938/1939. Tworzyła także wycinanki przedstawiające znane osoby, a część z nich publikowano w prasie[2].
Po przejęciu władzy w Niemczech przez nazistów została objęta zakazem publikowania swoich portretów[2], a później także koncertowania[3] – w sierpniu 1935 r. została wydalona z Izby Muzycznej Rzeszy, co równało się zakazowi wykonywania zawodu. Rok później zabroniono jej także nauczania aryjskiej młodzieży[2].
Na początku lat 40. XX w. była ofiarą pracy przymusowej w firmie produkującej wyroby elektrotechniczne. Deportowana ze stacji towarowej Putlitzstraße[2] 19 października 1942 r. z Berlina, zginęła 22 października tego samego roku[1] podczas masowej egzekucji Żydów i Żydówek w Rydze[3] wraz z siostrą[2].
Podobnie jak siostra Margot, Epstein pozostała niezamężna[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Gedenkbuch - Memorial book entry [online], www.bundesarchiv.de [dostęp 2023-04-13].
- ↑ a b c d e f g h i j Startseite - Frauenpersönlichkeiten in Berlin Mitte [online], www.kulturring.org [dostęp 2023-04-13].
- ↑ a b c d e f Beata Maciejewska, Niezwykłe kobiety z Wrocławia. W świecie zdominowanym przez mężczyzn potrafiły zawalczyć o swoją pozycję [online], wroclaw.wyborcza.pl, 8 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-12].