Empfindsamer Stil
Empfindsamer Stil lub Empfindsamkeit (z niem. „styl sentymentalny”) – styl muzyczny, wypracowany w XVIII wieku w Niemczech, który miał wyrażać „prawdziwe i naturalne” uczucia. Stosował gwałtowne kontrasty nastroju. Został wypracowany w opozycji do barokowej teorii afektów (niem. Affektenlehre), zgodnie z którą cały utwór (lub jego część) miał być utrzymany w jednym nastroju (afekcie).
Empfindsamer Stil jest podobny do stylu galant i często uważany za jego odmianę, gdyż charakteryzuje się prostą fakturą homofoniczną (pojedyncza, klarowna melodia, wsparta podrzędnym akompaniamentem akordowym) oraz okresowymi frazami melodycznymi[1]. Jednak w przeciwieństwie do szerszego stylu galant, Empfindsamer Stil ma tendencję do unikania obfitej ornamentacji[1].
Dramatyczna zmienność, która była charakterystyczna dla Empfindsamer Stil z połowy wieku XVIII, bywa postrzegana jako wcześniejsza faza bardziej afektowanego i burzliwego okresu Sturm und Drang (burzy i naporu), który zaczął się około roku 1770[2]. Oba te nurty są uważane za „przedromantyczne”, gdyż kładą nacisk na takie cechy, jak ekstremalne kontrasty nastroju, zmienność tonacji, nagłe zmiany rejestru, kontrasty dynamiczne i gwałtowne efekty orkiestrowe. Cechy te nie są typowy dla muzycznego klasycyzmu w drugiej połowie XVIII w.[3]
Kompozytorzy piszący w tym stylu to m.in.:
- Karl Friedrich Abel;
- Gottfried August Homilius – główny przedstawiciel stylu;
- Wilhelm Friedemann Bach – najstarszy syn Jana Sebastiana Bacha;
- Carl Philipp Emanuel Bach – drugi najstarszy syn Jana Sebastiana Bacha;
- Georg Anton Benda;
- Anton Fils;
- Carl Heinrich Graun;
- Johann Gottlieb Janitsch;
- Johann Joachim Quantz;
- Johann Friedrich Reichardt;
- Christoph Schaffrath;
- Carlos Seixas.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Palmer, Kris. 2001. Ornamentation According to C. P. E. Bach and J. J. Quantz. Bloomington: 1stBooks Library. ISBN 978-0-7596-0935-8.
- ↑ Heartz, Daniel, and Bruce Alan Brown. 2001a. „Empfindsamkeit”. The New Grove Dictionary of Music and Musicians, second edition, edited by Stanley Sadie and John Tyrrell. London: Macmillan.
- ↑ Irving, John. 2013. Pre-Romanticism in Music. Encyclopedia of the Romantic Era, 1760–1850, 2 vols., edited by Christopher John Murray, 903–904. New York: Routledge. ISBN 978-1-135-45579-8.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Heartz, Daniel, and Bruce Alan Brown. 2001a. Empfindsamkeit. The New Grove Dictionary of Music and Musicians, second edition, edited by Stanley Sadie and John Tyrrell. London: Macmillan Publishers.
- Wolf, Eugene K. 2003. Empfindsam style. The Harvard Dictionary of Music, wyd. IV, red. Don Michael Randel. Harvard University Press Reference Library 16. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-01163-2.
- Irving, John. 2013. Pre-Romanticism in Music. Encyclopedia of the Romantic Era, 1760–1850, 2 vols., red. Christopher John Murray, 903–04. New York: Routledge. ISBN 978-1-135-45579-8.
- Lang, Paul Henry. 1941. Music in Western Civilization. New York: W. W. Norton, s. 585ff. Przedruk 1997, ISBN 978-0-393-04074-6.
- Newman, William S. 1963. The Sonata in the Classic Era. A History of the Sonata Idea 2. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
- O’Loghlin, Michael. 2008. Frederick the Great and His Musicians: The Viola da Gamba Music of the Berlin School. Aldershot, Hants: Ashgate Publishing, Ltd.; Burlington, VT: Ashgate Publishing Company. ISBN 978-0-7546-5885-6.
- Palmer, Kris. 2001. Ornamentation According to C. P. E. Bach and J. J.Quantz. Bloomington: 1stBooks Library. ISBN 978-0-7596-0935-8.