Ephebopus uatuman

Ephebopus uatuman
Lucas, da Silva Jr. et Bertani, 1992
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Infrarząd	ptaszniki
Rodzina	ptasznikowate
Podrodzina	Psalmopoeinae
Rodzaj	Ephebopus
Gatunek	Ephebopus uatuman

Ephebopus uatuman – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje północną Amerykę Południową.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1992 roku przez Sylvię M. Lucas, Pedro Ismaela da Silvę Jr. i Rogéira Bertaniego. Jako miejsce typowe wskazano stację hydroelektryczną w rezerwacie Balbina w brazylijskim stanie Amazonas. Epitet gatunkowy nadany został od rzeki Uatuman, nad którą znajduje się miejsce typowe.

Według wyników analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Westa i współpracowników w 2008 roku tworzy on w obrębie rodzaju klad z E. foliatus i E. cyanognathus cechujący się obecnością żółtych obrączek na odnóżach.

Morfologia

Samce osiągają od 34 do 45 mm długości ciała, samice zaś od 40 do 50 mm długości ciała i do około 100 mm rozpiętości odnóży. Samice są jasnoszarobrązowe z zielonkawym połyskiem metalicznym owłosienia na opistosomie (odwłoku) oraz ciemniejszymi od ciała odnóżami z żółtymi obrączkami między udami i rzepkami. Samce są ciemniejsze, ciemnobursztynowobrązowe, z dłuższym i rudym owłosieniem opistosomy i beżowożółtymi obrączkami na odnóżach. Osobniki młode są ubarwione jaskrawo. Karapaks i opistosomę mają czarne ze złotozielonym połyskiem metalicznym, a odnóża różowe z żółtą plamką między nadstopiem a czarną stopą. Dłuższy niż szeroki karapaks ma lekko wyniesioną część głowową, wyraźne rowki głowowe i tułowiowe, proste i głębokie jamki oraz wyraźny, szerszy niż długi wzgórek oczny. Włoski parzące zlokalizowane są w łatce w odsiebnej części przednio-bocznej powierzchni ud nogogłaszczków. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej to: I, IV, II, III.

Samce mają na goleniach pierwszej pary odnóży apofizy (haki) goleniowe złożone z dwóch gałęzi. Nogogłaszczki samca cechuje kulistawy bulbus z długim, grubszym niż u E. cyanognathus, gwałtownie zwężonym i lekko zakrzywionym na szczycie embolusem. Genitalia samicy zawierają dwie szeroko odseparowane, przysadziste, kolumnowate spermateki najszersze u podstawy i zaczynające się zwężać bardziej wierzchołkowo niż u E. rufescens.

Ekologia i występowanie

Gatunek neotropikalny, endemiczny dla północnej Brazylii, znany tylko ze stanu Amazonas. Zasiedla wyżynne lasy deszczowe Puszczy Amazońskiej. Zamieszkuje rurkowate norki samodzielnie wykopane w miękkiej i wilgotnej, osłoniętej ściółką glebie. Osiągają one od 30 do 40 cm głębokości i zakończone są komorą. Ich wylot jest wyniesiony ponad ściółkę i otoczony oprzędem z poprzyklejanymi liśćmi.

Hodowla

Dorosły osobnik wymaga terrarium o minimalnych wymiarach 20×20×30 cm z grubą na kilkanaście cm warstwą podłoża. Zaleca się temperaturę w dzień od 25 do 30°C, temperaturę nocną około 20°C oraz wilgotność 70–80%. Samica buduje kokon zwykle od 4 do 6 miesięcy po kopulacji. Zawiera on zazwyczaj od 80 do 100 jaj. Gotowe do jego opuszczenia pająki pojawiają się po około 2 miesiącach inkubacji. Ptasznik ten jest stosunkowo słabo jadowity, jednak ze względu na szybkość i agresywność nie jest zalecany dla początkujących.