Eugeniusz Szczepankiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eugeniusz Szczepankiewicz
Data i miejsce urodzenia

13 marca 1930
Godowa

Data śmierci

17 października 1991

profesor nauk matematycznych
Specjalność: rachunek prawdopodobieństwa
Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Doktorat

1965

Habilitacja

1981

Profesura

1987

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Wyższa Szkoła Ekonomiczna we Wrocławiu
Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu
Politechnika Śląska

Eugeniusz Szczepankiewicz pseudonim „Żak” i „Jasielski” (ur. 13 marca 1930, zm. 17 października 1991) – współzałożyciel Demokratycznej Armii Krajowej – młodzieżowej organizacji antykomunistycznej. Więzień polityczny w latach 1950–1954. Matematyk, specjalista z zakresu rachunku prawdopodobieństwa i statystyki oraz zastosowań matematyki w ekonomii, technice i ochronie środowiska. Autor około 150 publikacji naukowych[1]. Wypromował 150 magistrantów oraz 3 doktorów[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1944–1948 uczył się w Gimnazjum Handlowym w Strzyżowie. W 1948 roku zdał małą maturę. Był drużynowym XI Drużyny Harcerskiej w Godowej. 1 września 1949 roku wraz z czwórką kolegów założył nielegalną organizację antykomunistyczną, której 22 września nadano nazwę Demokratyczna Armia Krajowa. Eugeniusz Szczepankiewicz (ps. "Żak") sprawował funkcje dowódcy organizacji, zastępcy przewodniczącego rady DAK i wykładowcy szkolenia wojskowego[1]. We wrześniu 1949 roku rozpoczął naukę w Liceum Handlowym w Strzyżowie. Aresztowany w dniu 28 kwietnia 1950 roku podobnie jak większość członków DAK. Po śledztwie prowadzonym przez WUBP, skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 8 września 1950 roku na dziesięć lat więzienia, pozbawienie praw publicznych i honorowych na cztery lata oraz przepadek mienia[1]. Karę odbywał w więzieniu na zamku Lubomirskich w Rzeszowie, w więzieniu politycznym we Wronkach, w więzieniu karnym w Rawiczu, Progresywnym Więzieniu dla Młodocianych w Jaworznie oraz w więzieniu w Nowogardzie. Zwolniony przedterminowo 29 czerwca 1954 roku ze względu na zły stan zdrowia spowodowany gruźlicą[2]. Po wyjściu z więzienia pracował w Przedsiębiorstwie Jajczarsko-Drobiarskim w Strzyżowie i równolegle uczył się w Korespondencyjnym Liceum Ogólnokształcącym w Rzeszowie[2]. W 1955 roku zdał z wyróżnieniem maturę i rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1956 był jednym z przywódców ruchów studenckich i współzałożycielem Zrzeszenia Studentów Polskich na tej uczelni. Po zakończeniu studiów w 1960 roku pracował w Wyższej Szkole Rolniczej (1960-63) i Wyższej Szkole Ekonomicznej (1963-68) we Wrocławiu, gdzie w 1965 obronił pracę doktorską pt.: "Model zmienności złóż torfowych i jego aspekt ekonomiczny"[2]. Zwolniony w 1968 roku za popieranie strajków studenckich. Przyjęty do pracy w Katedrze Podstaw Matematyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu[2], wykładał też na Politechnice Śląskiej w Gliwicach i na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu[3]. W latach 1972-75 szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa za otwarty sprzeciw utworzenia Socjalistycznego Związku Studentów Polskich oraz żądanie apolityczności organizacji studenckiej[2]. Stopień doktora habilitowanego uzyskał dopiero w 1981 r., rok później został docentem, a profesorem nadzwyczajnym w 1987 r.[4] W latach osiemdziesiątych był prezesem opolskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Matematycznego, a także był członkiem NSZZ „Solidarność” w WSP. Po przełomie 1989 r. wziął udział w pierwszym zjeździe wszystkich żyjących członków DAK[2]. Zamarł 17 października 1991 r.[4]. 25 maja 1992 r. zrehabilitowany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Rzeszowie, który stwierdził nieważność wyroku z 1950 r, uzasadniając, że czyn przypisany Eugeniuszowi Szczepankiewiczowi był związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego[2].

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Eugeniusz Szczepankiewicz, Jan Zamorski, O funkcjach liniowo osiągalnych (prawie wypukłych) i prawie gwiaździstych. Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego Seria I: Prace Matematyczne 6 (1)., 1961, ISSN 0373-8299
  • Eugeniusz Szczepankiewicz, Pewne klasy pól losowych i ich zastosowania, Warszawa: Prace Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Wydział IV-Nauk Technicznych i Ścisłych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, ISBN 83-01-02203-5.
  • J.R. Kościanowski, Lidia Kościanowska, Eugeniusz Szczepankiewicz, Progress and experimental application of probabilistic model of dust filtration process, Washington, U.S. Environmental Protection Agency, 1981, ISBN 978-1-289-19158-0.
  • Eugeniusz Szczepankiewicz, Zastosowanie pól losowych, Warszawa: Biblioteka Naukowa Inżyniera, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985, ISBN 83-01-04812-3.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Jan Prokopowicz, Młodość zdeptana lecz nieujarzmiona. Demokratyczna Armia Krajowa w latach 1949-1955, Rzeszów: Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie, 1999, ISBN 83-86985-86-0.
  2. a b c d e f g h Mariusz Patelski, Z szeregów Demokratycznej Armii Krajowej do stalinowskich więzień: nieznane karty z biografii opolskiego matematyka - profesora Eugeniusza Szczepankiewicza, 2015, OCLC 1242208577 [dostęp 2022-02-25].
  3. Matematyczne zaduszki | Wrocławski Portal Matematyczny - Matematyka jest ciekawa [online], www.matematyka.wroc.pl [dostęp 2022-02-25].
  4. a b Strzyżów Portal - Eugeniusz Szczepankiewicz [online], www.strzyzowski.pl [dostęp 2022-02-25] (pol.).