Eva Nansen
 Portret Evy Nansen | |
| Data i miejsce urodzenia |
17 grudnia 1858 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 grudnia 1907 |
| Zawód, zajęcie |
śpiewaczka operowa |
| Rodzice | |
| Dzieci |
5 |
| Krewni i powinowaci |
Ernst Sars (brat) |
Eva Helene Nansen (z domu Sars; ur. 17 grudnia 1858, zm. 9 grudnia 1907) była norweską śpiewaczką mezzosopranową oraz pionierką narciarstwa kobiecego.
Urodzona w Christianii (obecnie Oslo), była córką pastora i profesora zoologii Michaela Sarsa (1805–1869) i jego żony Maren Sars (1811–1898) oraz siostrą biologa Georga Osjana Sarsa i historyka Ernsta Sarsa[1]. Ze strony matki była siostrzenicą poety i krytyka Johana Sebastiana i pisarki Elisabeth Welhaven, kuzynką architekta Hjalmara Welhavena i szefa policji Kristiana Welhavena oraz wnuczką pastora Johana Sebastiana Cammermeyera.
We wrześniu 1889 roku wyszła za mąż za Fridtjofa Nansena, polarnika, późniejszego laureata pokojowej nagrody Nobla za pomoc z uchodźcom. Mieli kilkoro dzieci, w tym Odda Nansena, wybitnego architekta. Zmarła na zapalenie płuc 9 grudnia 1907 w Lysaker[2].
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Eva Sars przez pięć lat uczyła się śpiewu pod okiem swojej siostry Mally i szwagra, barytonowego śpiewaka i kompozytora Thorvalda Lammersa. Zadebiutowała jako śpiewaczka operowa w 1881 roku w Musikforeningen, poprzedniku Filharmonii w Oslo. Studiowała u Désirée Artôt w Berlinie w latach 1886 i 1887. Specjalizowała się w pieśni romantycznej i zadebiutowała koncertowo jako mezzosopranistka romantyczna w 1886 roku. Występowała na licznych koncertach w kraju i za granicą w latach 1880-1900[3]. W jej repertuarze operowym znalazł się „Sen Elzy” z Lohengrina Wagnera i „Gretchen” ze Scen z Fausta Goethego Schumanna[4]. Jej skandynawskie tournée koncertowe wraz z pianistką Eriką Lie Nissen spotkało się z dużym entuzjazmem. Jej ostatni publiczny koncert odbył się w grudniu 1899 roku, kiedy wykonała nowo skomponowany cykl pieśni Haugtussa oparty na wierszach Arne Garborga i skomponowany przez Edvarda Griega.
Swoimi występami uświetniała muzycznie spotkania w domu swojej matki, który przed 1898 rokiem był miejscem zebrań liberałów i intelektualistów - nazywano go „pierwszym salonem Christianii”.
Eva Sars (Nansen) była także utalentowaną narciarką. Wywarła potem ogromny wpływ na uzyskanie przez kobiety prawa do uprawiania sportów zimowych na równych prawach z mężczyznami. Prawdopodobnie podczas Wielkanocy 1892 roku jako pierwsza kobieta przekroczyła na nartach płaskowyż Hardangervidda[5]. Zrobiła to wraz ze swoim mężem Fridtjofem Nansenem. Z tej okazji założyła nieco wymagający, jak na tamte czasy, kostium narciarski, zaprojektowany przez Nansena i wykonany przez nią[6], w którym jej spódnica sięgała jedynie nieco poniżej kolan. W artykule Skiløbningen opublikowanym w gazecie Verdens Gang w marcu 1893 r. argumentowała przeciwko tym, którzy występowali przeciwko narciarstwu kobiet[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Inger Elisabeth Haavet, Eva Nansen [online], Norsk biografisk leksikon, 27 stycznia 2023 [dostęp 2024-03-11] (norw.).
- ↑ R. Huntford, Nansen, Boston 2001, s. 552-554.
- ↑ H. Tønsbergs Bogtrykkeri, konserttiohjelma; Eva Nansen [online] [dostęp 2024-03-11].
- ↑ 636 (Salmonsens konversationsleksikon / Anden Udgave / Bind XVII: Mielck—Nordland) [online], runeberg.org [dostęp 2024-03-11] (duń.).
- ↑ Roland Huntford, Two planks and a passion: the dramatic history of skiing, London: Continuum, 2009, s. 173-174, ISBN 978-1-4411-3401-1 [dostęp 2024-03-13].
- ↑ Marie Riegels Melchior, Birgitta Svensson (red.), Fashion and museums: theory and practice, Dress, body, culture, New York: Bloomsbury USA, 2014, s. 98, ISBN 978-1-4725-2524-6 [dostęp 2024-03-13].
- ↑ Inger Elisabeth Haavet, Eva Nansen [online], Norsk biografisk leksikon, 27 stycznia 2023 [dostęp 2024-03-13] (norw.).