Ezzonidzi
Ezzonidzi, Ezzonowie (niem. Ezzonen) – średniowieczna dynastia hrabiowska, której przedstawiciele byli w X i XI w. palatynami Lotaryngii, sięgali także po tytuły książąt Bawarii, Szwabii i Karyntii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym znanym członkiem rodziny prawdopodobnie jest żyjący pod koniec IX w. Erenfried, posiadający dobra w rejonie Alzey. Jego potomkowie powiększali rodowe dobra, m.in. kolejny Erenfried otrzymał liczne nadania dzięki swojej postawie podczas bitwy na Lechowym Polu[1]. Pierwsi przedstawiciele dynastii zebrali liczne hrabstwa nad dolnym Renem i w regionie pasma wzgórz Eifel[2]. Syn drugiego Erefrieda, Herman stał się pierwszym członkiem rodu, który został palatynem Lotaryngii[1].
Syn Hermana Ezzo (od którego pochodzi używana nazwa dynastii[1]) w 991 poślubił Matyldę, córkę cesarza Ottona II i zarazem siostrę ówczesnego cesarza Ottona III[2][3][1]. Ten związek i wcześniejsza nominacja ojca Ezzona, Hermana, na palatyna lotaryńskiego, wynikała z potrzeby pozyskania przez cesarza wsparcia lokalnych elit w tym regionie[3]. Oznaczał ogromne wywyższenie rodu, który nadal się bogacił[1]. Syn Ezzona Otto został księciem Szwabii, a wnuk Konrad – księciem Bawarii[2][3][1]. Jednak trzech synów Ezzona pozostawiło nielicznych potomków[3] i już w 1056 męska linia wygasła wraz ze śmiercią arcybiskupa Kolonii Hermana II[2]. Córką Ezzona była Rycheza, która została królową Polski, a jej siostry przewodziły bogatym niemieckim klasztorom (m.in. Ida i Teofano)[2][1].
Dłużej trwała boczna linia Ezzonidów, pochodząca od brata Ezzona, Hezelina. Jej przedstawiciele także piastowali funkcję palatynów lotaryńskich, jednak syn Hezelina, Henryk I po przegranej wojnie z arcybiskupem Kolonii Annonem II i zamordowaniu żony został zmuszony do wstąpienia do klasztoru[3][1], a jego prawdopodobny syn Herman II, wychowywany na dworze przeciwnika swego ojca, zmarł w 1085 bezpotomnie[1].
Ezzonidzi w krótkim czasie dorobili się znacznego majątku i sięgnęli po ważne funkcje w Rzeszy, jednak nie skomasowali swych dóbr[1]. Utworzenie księstwa nadreńskiego przez Ezzonidów było niemożliwe z uwagi na istotne interesy królów Niemiec w tym rejonie[3]. Dynastia szybko wygasła – już w drugim pokoleniu po Ezzonie męscy przedstawiciele dynastii byli bardzo nieliczni i wymarli w linii męskiej. Majątek Ezzonidów po ich wymarciu został rozproszony i przypadł przede wszystkim instytucjom kościelnym[1].
Tablica genealogiczna[edytuj | edytuj kod]
Główni przedstawiciele rodu Ezzonidów[4]:
Erenfried (zm. po 904) |→ Eberhard I (zm. po 937) | |→ Herman (zm. 948) | |→ Erenfried (zm. przed 970) | |→ Herman I (zm. 996), palatyn Lotaryngii | |→ Ezzon (zm. 1034), palatyn Lotaryngii | | |→ Ludolf (zm. 1031) | | | |→ Konrad I (zm. 1053), książę Bawarii | | |→ Otto (zm. po 1045), palatyn Lotaryngii, książę Szwabii | | |→ Rycheza (zm. 1063), żona Mieszka II, króla Polski | | |→ Herman II (zm. 1056), arcybiskup Kolonii | |→ Hezelin (zm. 1033) | | |→ Henryk I (zm. 1060), palatyn Lotaryngii | | | |→ (prawdopodobnie) Herman II (zm. 1085), palatyn Lotaryngii | | |→ Konrad III (zm. 1061), książę Karyntii | |→ Adolf | |→ Adolf (zm. po 1041) → hrabiowie Bergu |→ Herman I, arcybiskup Kolonii
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k Ezzonen. [w:] Genealogie Mittelalter: Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer: Materialsammlung [on-line]. [dostęp 2023-10-03]. (niem.).
- ↑ a b c d e Mathilde Uhlirz: Ezzonen. W: Neue Deutsche Biographie. T. 4. Berlin: Duncker & Humblot, 1959, s. 717. [dostęp 2023-10-03]. (niem.).
- ↑ a b c d e f Jonathan Rotondo-McCord: Ezzonids. W: Medieval Germany: an Encyclopedia. John M. Jeep (red.). New York: Garland Publishing, 2001, s. 218–219. ISBN 0-8240-7644-3. [dostęp 2023-10-04]. (ang.).
- ↑ Miroslav Marek: The Ezzon family (Die Ezzonen). [w:] Genealogy.eu [on-line]. [dostęp 2023-10-04]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Familie der Ezzonen-Hezelinider. [w:] Genealogie Mittelalter: Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer: Materialsammlung [on-line]. [dostęp 2023-10-03]. (niem.).