Fiołek leśny

Fiołek leśny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	fiołkowate
Rodzaj	fiołek
Gatunek	fiołek leśny
	Nazwa systematyczna
	Viola reichenbachiana Jordan ex Bor.; Fl. centre France ed. 3., 2:78. 1857
Synonimy
	Viola arenicola Chabert; Viola formosa Vuk.; Viola sylvestris auct.;
	Viola arenicola Chabert; Viola formosa Vuk.; Viola sylvestris auct.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fiołek leśny (Viola reichenbachiana) – gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych. Występuje w Azji (Turcja, Indie, Pakistan), Afryce Północnej (Algieria, Maroko) i w całej niemal Europie^[3]. Pospolity w południowej i środkowej Europie, w Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.

Morfologia

Pokrój: Roślina wieloletnia, 5–20 cm wysokości. Cała roślina jest naga lub słabo tylko owłosiona.
Łodyga: Podnosząca się, rzadziej leżąca. Kłącze pod liściową różyczką bez łusek.
Liście: Liście odziomkowe sercowate i długoogonkowe, liście łodygowe sercowato-jajowate, na krótszych ogonkach. Wszystkie liście na wierzchniej stronie rzadko owłosione, karbowane. Przylistki wąskie, grzebieniasto frędzlowane.
Kwiaty: Osadzone na długich szypułkach, czerwonawo-fioletowe do 3 cm długości, z ciemnofioletową, długą ostrogą, przeważnie zagiętą ku górze. Okwiat składa się z 5 płatków, przy czym dwa z nich skierowane są do góry, a trzy w dół, dolny środkowy posiada ciemniejszą plamkę i z tyłu ostrogę. Wewnątrz kwiatu jeden słupek z główkowatym znamieniem i 5 pręcików.
Owoce: Torebka pękająca trzema klapami. Wysychające po dojrzeniu nasion klapy torebki wyginają się wyrzucając nasiona na odległość kilku metrów.

Liść
Kwiat
Ostroga
Owoc

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Bezwonne kwiaty zapylają pszczoły, zwabione barwnymi kwiatami i nektarem zbierającym się w ostrodze. Posiadające elajosom nasiona roznoszone są najczęściej przez mrówki. Siedlisko: lasy liściaste, mieszane i iglaste, na glebach próchniczych i luźnych, chętnie na podłożu wapiennym. W górach występuje tylko do regla dolnego. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia^[4].

Zmienność

Tworzy mieszańce z fiołkiem drobnym, fiołkiem mokradłowym, fiołkiem przedziwnym, fiołkiem psim, fiołkiem Rivina, fiołkiem wyniosłym, fiołkiem skalnym^[5].

Zastosowanie

Jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-30] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia

Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-30] (ang.).

[3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].

[4] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[5] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]