Fojbammon z Tebaidy

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Fojbammon z Tebaidy (także Phoebammon lub Phoibammon; imię koptyjskie: Abi Fam lub Bifam) – imię dwóch niepowiązanych ze sobą koptyjskich świętych męczenników wywodzących się z Tebaidy, regionu w Górnym Egipcie. Dane na temat obu są wyłącznie fragmentaryczne i już w najwcześniejszych wzmiankach obaj są często myleni ze sobą nawzajem[1]. Kult świętego Fojbammona (lub też obu z nich) był dość szeroko rozpowszechniony w Górnym Egipcie w czasach bizantyńskich[2]. W Oksyrynchos działał przynajmniej jeden kościół poświęcony jednemu z nich[2], a klasztor Abu Phoebammon jest ważnym stanowiskiem archeologicznym[3][4].

Pierwszy z nich, przez niektóre współczesne źródła określany jako Fojbammon z Preht[1], był żołnierzem, który za czasów prefektury Clodiusa Culcianusa (pierwsze lata IV wieku) został zabity w Assiut[1]. Historia jego śmierci znana jest z papirusu Pierpont Morgan 582 oraz rozmaitych tekstów fragmentarycznych[1].

Drugim z nich był tzw. Fojbammon z Ausim (Letopolis), człowiek pochodzący z możnego rodu, który został zabity za czasów biskupa Arriana (po 363 roku n.e.)[1] lub cesarza Maksencjusza (przed 312)[5]. Zgodnie z tradycją jego dziad miał być gubernatorem Antiochii[5]. Na temat jego męczeńskiej śmierci zachowało się jedynie podsumowanie jego wpisu w Synaksariuszu skompilowanym przez jego przyjaciela, biskupa Teodora[1]. W kościele koptyjskim wspomnienie świętego przypada na 1 dzień miesiąca Paoni (26 maja w kalendarzu juliańskim i 8 czerwca w gregoriańskim)[6].

W British Library znajduje się bogata kolekcja papirusów z VI, VII, VIII i IX wieku naszej ery dotyczących obu świętych i poświęconego im klasztoru[7], założonego jako erem prawdopodobnie w IV wieku ok. 8 kilometrów od Doliny Królowych i ponownie odnalezionego przez archeologów w 1948[4].


Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Pietersma i Comstock 1987 ↓, s. 148.
  2. ↑ a b Blumell 2012 ↓, s. 255.
  3. ↑ Bachatly, Täckholm i Rémondon 1961 ↓, s. 4-12.
  4. ↑ a b Meinardus 2002 ↓, s. 239.
  5. ↑ a b Milburn 1988 ↓, s. 152.
  6. ↑ Ghaly 2002 ↓, s. 3.
  7. ↑ Landuyt i Ratcliff ↓, s. 1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Charles Bachatly, Vivi Täckholm, Roger Rémondon, Le monastère de Phoebammon dans la Thébaïde: Identifications botaniques, zoologiques et chimiques, par V. Täckholm, et al., (Publications de la Société d’archéologie copte: Rapports de fouilles), Paris: Société d’archéologie copte, 1961 (fr.).
  • Lincoln H. Blumell, Lettered Christians: Christians, Letters, and Late Antique Oxyrhynchus, Leiden: BRILL, 2 marca 2012, ISBN 978-90-04-18098-7 (ang.).
  • Michael Ghaly, 1 Baounah - Paonah Month, [w:] Saint Tekle Haymanot: Coptic Synaxarium (Coptic Orthodox Calendar: Daily Synaxarion) [online], st-takla.org, 2002 [dostęp 2016-05-23] (ang.).
  • Albert Pietersma, S.T. Comstock, Coptic Martyrdoms in the Chester Beatty Library, „Bulletin of the American Society of Papyrologists”, 24 (3-4), American Society of Papyrologists, 1987, s. 143-163, ISSN 1938-6958 (ang.).
  • Frédérique Landuyt, Jessica Ratcliff, Results for 'Coptic (Sahidic)' in Language [online], GPBC: Gazetteer of Papyri in British Collections [dostęp 2015-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-31] (ang.).
  • Otto Friedrich August Meinardus, Two Thousand Years of Coptic Christianity, Kair: American University in Cairo Press, 2002, ISBN 978-977-424-757-6 (ang.).
  • Robert Milburn, Early Christian Art and Architecture, Berkeley: University of California Press, 1988, ISBN 978-0-520-07412-5 (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fojbammon_z_Tebaidy&oldid=72896137”