Fort Leonardo
 Brama główna Fortu Leonardo | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Część | |
| Typ | |
| Data budowy |
1872–1878 |
| Data eksploatacji |
1878–1970. |
Położenie na mapie Malty  | |
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |
 35°52′40,1″N 14°33′34,9″E/35,877806 14,559694
| |
Fort Leonardo (malt. Il-Fortizza San Leonardu), znany też jako Fort San Leonardo lub Fort San Anard jest fortem poligonalnym w Żabbar na Malcie. Został zbudowany przez Brytyjczyków w latach 1872–1878, pomiędzy wioskami San Leonardo a Żonqor, powyżej wschodniego brzegu Grand Harbour.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Fort Leonardo został zbudowany w latach 1872–1878 przez Brytyjczyków, jako część programu polepszenia maltańskich fortyfikacji, rekomendowanego w raporcie pułkownika Jervois z roku 1866 „Memorandum with reference to the improvements to the defences of Malta and Gibraltar, rendered necessary by the introduction of Iron Plated Ships and powerful rifled guns” (Memorandum w sprawie poprawy obrony Malty i Gibraltaru, niezbędnej z uwagi na wprowadzenie żelaznych okrętów i potężnych dział z gwintowaną lufą). Fort miał zostać nazwany Fort Tombrell, lecz zmieniono nazwę na Fort Leonardo, kiedy rozpoczęto go budować[1].
Jego konstrukcja jest złożona, z małym wewnętrznym fortem, tworzącym jeden narożnik wewnątrz większej części fortu, zawierającej stanowiska dział. Fort był pierwotnie uzbrojony w 11-calowe działa RML (ang. rifled muzzle loader – gwintowane, ładowane przez lufę), zastąpione później przez 9,2-calowe działa ładowane od zamka.
W roku 1882, w odległości około 1 kilometra od fortu, zbudowana została Bateria Żonqor. Bateria była obsługiwana przez żołnierzy stacjonujących w Forcie Leonardo[2].
Fort Leonardo był używany do obrony wybrzeża podczas II wojny światowej. 17 maja 1942 roku fort pomógł odeprzeć atak włoskiego okrętu szybkiego ataku[3].
Fort był używany przez Brytyjczyków do lat 1970.
Stan obecny[edytuj | edytuj kod]
Fort został wydzierżawiony w roku 1973 lokalnemu hodowcy bydła za roczną opłatę €93, i był przez niego używany do wczesnych lat 2010.[4]
Sam fort jest ciągle w przyzwoitym stanie, mimo że w rowie obronnym zbudowany został budynek i część rowu została zasypana, aby zrobić do niego dojście. Rów od strony morza jest ciągle w dobrej kondycji. Współczesna konstrukcja, prawdopodobnie zbiornik na wodę, zbudowany po zachodniej stronie fortu, nie pasuje do oryginalnego wyglądu otoczenia. Dojście do głównej bramy zostało pokryte gruzem i w zasadzie jest zniszczone.
W roku 2011 zatwierdzono budowę 60-metrowego masztu przekaźnikowego maltańskiego przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego GO na stoku obronnym (glacis) fortu[5].
W roku 2014 padła propozycja, aby przerobić fort na luksusowy hotel. Przedstawiciel Din l-Art Ħelwa stwierdził, że fort powinien być odnowiony, ale jego militarny wygląd nie powinien zostać zniweczony, jak to się stało z Baterią Cambridge na Tigné Point[6].
W roku 2015 rząd zaproponował włączyć Fort Leonardo do kampusu American University of Malta, który ma zostać otwarty w roku 2016, pod warunkiem, że fort zostanie przywrócony do stanu pierwotnego i otwarty dla publiczności[7]. Propozycja ta nie została wprowadzona w życie, ponieważ kampus został rozdzielony pomiędzy Dok nr 1 w Cospicua i Żonqor Point w Marsaskala[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Christian Formosa Colonel Jervois Report of 1866. „Malta Military”.
- ↑ Marsaskala. douzelage.org.
- ↑ 17 May 1942: Stealth E-Boat Attack Repulsed, „Malta: War Diary” (17.05.2012).
- ↑ James Debono Benghajsa fort to be returned to government. „Malta Today” (21.12.2014).
- ↑ James Debono 60-metre communications tower set to rise from historic fort St Leonard. „Malta Today” (13.09.2011).
- ↑ Caroline Muscat Hotels an excuse for ‘Buġibba in south’. „Times of Malta” (06.11.2014).
- ↑ Fort San Leonardo may be incorporated in new university campus. „Times of Malta” (05.05.2015).
- ↑ „'American’ University to occupy Dock 1 buildings and reduced Zonqor site”. „Times of Malta” (20.08.2015).