Przejdź do zawartości

Fossa (rodzaj ssaków)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fossa
Cryptoprocta
E.T. Bennett, 1833[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – fossa madagaskarska (C. ferox)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Infrarząd

Viverroidea

Rodzina

falanrukowate

Podrodzina

falanruki

Rodzaj

fossa

Typ nomenklatoryczny

Cryptoprocta ferox E.T. Bennett, 1833

Gatunki

2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Fossa[2] (Cryptoprocta) – rodzaj ssaków z podrodziny falanruków (Euplerinae) w obrębie rodziny falanrukowatych (Eupleridae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden współcześnie żyjący i jeden wymarły w czasach historycznych gatunek występujący na Madagaskarze[3][4][5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 70–80 cm, długość ogona 65–70 cm, długość tylnej stopy 12–12,8 cm; masa ciała samic 5,5–6,8 kg, samców 6,2–8,6 kg[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1833 roku brytyjski zoolog Edward Turner Bennett w artykule poświęconym nowemu rodzajowi ssaków z Madagaskaru opublikowanym na łamach Proceedings of the Zoological Society of London[1]. Na gatunek typowy Bennett wyznaczył (oznaczenie monotypowe) fossę madagaskarską (C. ferox).

Cryptoprocta: gr. κρυπτος kruptos ‘ukryty’; πρωκτος prōktos ‘zad, odbyt’[6][7].

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należy jeden współcześnie żyjący oraz jeden wymarły gatunek[8][7][9][3]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[2] Podgatunki[4][3][7] Rozmieszczenie geograficzne[4][3][7] Podstawowe wymiary[4][7][a] Status
IUCN[10]
Cryptoprocta ferox E.T. Bennett, 1833 fossa madagaskarska gatunek monotypowy szeroko rozpowszechniony w zachodnich i wschodnich lasach, mniej powszechny na wyższych wysokościach DC: 70–80 cm
DO: 65–70 cm
MC: 5,5–8,6- kg
 VU 
Cryptoprocta spelea G. Grandidier, 1902 fossa wielka gatunek monotypowy znany z dalekiej północy (w pobliżu Antsiranany), wzdłuż południowo-zachodniego wybrzeża do południowych i środkowych wyżyn (Antsirabe)[9] brak danych  EX 

Kategorie IUCN:  VU gatunek narażony,  EX gatunek wymarły.

  1. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b E.T. Bennett. Notice of a New Genus of Viverridous Mammalia from Madagascar, presented by C. Telfair, Esq. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1, s. 46, 1833. (ang.). 
  2. a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 142. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  3. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  4. a b c d e S.M. Goodman: Family Eupleridae (Madagascar Carnivores). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 345–346. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  5. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Cryptoprocta. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-26].
  6. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 205, 1904. (ang.). 
  7. a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 661. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  8. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
  9. a b Appendix I. Extinct Species. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 709. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  10. Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).