Gąska winnobrązowa
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
_Gillet_117023.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gąska winnobrązowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Tricholoma bufonium (Pers.) Gillet Hyménomycètes (Alençon): 111 (1874) [1878] | |
_Gillet_117725.jpg)
Gąska winnobrązowa (Tricholoma bufonium (Pers.) Gillet) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tricholoma, Tricholomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Agaricus bufonius. Obecną nazwę nadał mu Claude-Casimir Gillet w 1874 r.[1] Niektóre inne synonimy:
- Tricholoma sulphureum var. bufonium (Pers.) Gillot & Lucand 1889
- Tricholoma sulphureum var. nigrescens (Gillet) Deparis 2013[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
O średnicy 3–7 cm, początkowo wypukły, dzwonowaty, następnie spłaszczony, z cienkim i falistym brzegiem. Powierzchnia sucha, jedwabista, później matowa, gładka lub drobno łuszcząca się, początkowo fioletowobrązowa, później lisiobrązowa z ciemniejszym środkiem i jasnożółtym brzegiem[4].
Żółte, grube, rzadkie, szerokie, przyrośnięte, różnej długości[4].
Wysokość 4–8 cm, szerokość 0,5–1,5 cm, cylindryczny, początkowo pełne, później pusty. Powierzchnia wzdłużnie włóknista, początkowo żółta, w starszym wieku włókna stają się brązowe[4].
Mięsisty, żółty, o śmierdzącym zapachu gazu rozpałkowego, bez charakterystycznego smaku[4].
Biały. Zarodniki 9–10 × 6–7(8) µm, owalne, gładkie[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie gąski winnobrązowej głównie w Europie, poza nią podano tylko jeden rejon występowania na zachodnim wybrzeżu Ameryki Północnej[5]. Władysław Wojewoda w zestawieniu wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski przytoczył tylko jedno stanowisko[3], w późniejszych podano następne, a najbardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w sosnowych lasach[3]. Jest grzybem trującym powodującym zaburzenia w układzie pokarmowym[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-06-04].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-06-04].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 662, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Tricholoma bufonium (Pers.) Gillet (1878) Krastačja kolobarnica [online] [dostęp 2021-07-17] (słoweń.).
- ↑ Występowanie Tricholoma bufonium na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-06-04].
- ↑ Aktualne stanowiska gąski winnobrązowej w Polsce [online] [dostęp 2024-06-04].