Gazownia miejska w Wałbrzychu
|
||
| Państwo |  Polska |
|
| Miejscowość | Wałbrzych | |
| Adres | ul. Tadeusza Kościuszki 1, 58-300 Wałbrzych | |
| Rozpoczęcie budowy | XVIII wiek | |
|
Położenie na mapie Wałbrzycha
 Gazownia miejska
|
||
|
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Gazownia miejska
|
||
|
Położenie na mapie Polski
Gazownia miejska
|
||
 50°45′59,31″N 16°16′59,79″E/50,766475 16,283275 |
||
Zakład Gazowniczy Wałbrzych (daw. Verwaltung der städtischen Gaswerke Waldenburg, SCHLESIEN FERN GAS AG, DALGAZ) – zakład gazowniczy, mieszczący się w Wałbrzychu przy ulicy Tadeusza Kościuszki 1. Należy do Polskiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o.[1].
Spis treści
Historia[edytuj]
W 1776 roku w okolicy Wałbrzycha po raz pierwszy w Europie dokonano koksowania węgla. W wałbrzyskich koksowniach rozpoczęto też produkcję gazu ziemnego. Odegrało to ważną rolę w historii Wałbrzycha oraz Dolnego Śląska, jak i całej Europy. Dokonał tego nadleśniczy rodu Hochbergów z zamku Książ J.Ch. Heller[2]. W 1799 roku wytwarzano już 140 tysięcy szaflików gazu koksowniczego z istniejących koksowni wałbrzyskich, które istniały przy czterech kopalniach. Na skalę przemysłową zaczęto produkować gaz ziemny w 1850 roku. Pierwszą wałbrzyską gazownię dalekosiężną oddano do użytku w 1863 roku. Prawdopodobnie znajdowała się przy obecnej ulicy Dojazdowej, dawniejszej części ulicy Józefa Lewartowskiego (Cochiusstraße)[3]. W 1886 roku powstały koksownie Bolesław Chrobry przy Kopalni Bolesław Chrobry, mieszczącej się przy ulicy Ludwika Beethovena i koksownia Victoria, działająca do dzisiejszego dnia jako Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze Victoria, mieszcząca się na ulicy Kosteckiego przy nieistniejącej Kopalni Victoria. W 1905 roku koksownia Mieszko powstała przy Kopalni Mieszko, znajdującej się przy ulicy Górniczej, czwarta koksownia powstała w 1906 na Białym Kamieniu. Niedługo po tym wałbrzyski gaz ziemny wykorzystywano w przemyśle ceramicznym i szklarskim, co zwiększyło zapotrzebowanie na gaz ziemny[4].
W 1911 roku po uruchomieniu koksowni na Białym Kamieniu przy ulicy Antka Kochanka gaz ziemny z Wałbrzycha był przesyłany do Jeleniej Góry i okolic oraz do Świdnicy. Przed II światową w 1935 roku z istniejących dwóch miejskich spółek gazowych utworzono jedną spółkę gazową o firmie SCHLESIEN FERN GAS AG; w tym czasie gaz ziemny z Wałbrzycha przesyłano 70 km od miasta, w ten sposób gaz ziemny docierał do Wrocławia, zaopatrując w gaz ziemny wiele miejscowości. W 1940 roku przy obecnej ulicy Dojazdowej, a dawniejszej części ulicy Józefa Lewartowskiego, wybudowano nowoczesną tłocznię gazu ziemnego wraz z całą infrastrukturą potrzebna do oczyszczania gazu ziemnego. Po wybudowaniu nowej tłoczni wałbrzyski gaz ziemny docierał już do Zgorzelca i Brzegu nad Odrą oraz okolic Drezna. W połowie lat 70. XX wieku dotarł gaz ziemny zaazotowany ze złóż znajdujących się na terenie Wielkopolski. W 1996 roku zrezygnowano z gazu koksowniczego, a zastąpił go gaz ziemny wysokometanowy[5].
Siedziby Zakładu Gazowniczego Wałbrzych[edytuj]
Wałbrzych[edytuj]
- Główną siedzibą jest gmach biurowca przy ulicy Tadeusza Kościuszki 1,
- Rada Krajowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa ulica Wrocławska 2 oraz zburzone w 2014 roku zabudowania przy ulicy Wrocławskiej 2, w których mieściły się warsztaty, magazyny i część biurowa[6][7].
- Dawny przedwojenny zespół głównych budynków Miejskiej Gazowni w Wałbrzychu przy ulicy Dojazdowej 3A, 4, 4A (daw. ul. Józefa Lewartowskiego, Cochiusstraße)[8]. Były tam biura i magazyny gazowni obecnie są tam budynki mieszkalne i hale magazynowe[9].
- Zakład Gazowniczy Wałbrzych Rejon Dystrybucji Gazu Wałbrzych (dwan. Gaszentrale Altwasser in Schlesien) ulica Głogowska 1[10].
Kłodzko[edytuj]
- Dolnośląska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział. Zakład gazowniczy Wałbrzych. Rejon Dystrybucji Gazu Kłodzko ulica Fabryczna 1[11].
Świdnica[edytuj]
Dolnośląska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział Zakład gazowniczy Wałbrzych. Sekcja Dystrybucji Gazu w Świdnicy ul. Wrocławska 10[12].
Dzierżoniów[edytuj]
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA Gazownia Wałbrzyska, Biuro Obsługi Klienta w Dzierżoniowie ul. Kilińskiego 18[13].
