Kopalnia Węgla Kamiennego Victoria
Kopalnia Węgla Kamiennego Victoria (niem. Vereinigte Glückhilf-Friedenshoffnung / Heydt Schacht) – dawna kopalnia węgla kamiennego na Sobięcinie w Wałbrzychu przy ulicy Kosteckiego sąsiadując z Koksownią Victoria, działającą w latach 1892–1993 oraz z polem wydobywczym „Szyby Siostrzane” przy ulicy 1 Maja[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kopalnia powstała w 1892 z połączenia kopalń: "Glückhilf", "Friedenshoffnung" i "Julius" pod wspólną nazwą Vereinigte Glückhilf-Friedenshoffnung. Była własnością gwarectwa utworzonego w 1890 o tej samej nazwie. W 1920 większość udziałów gwarectwa wykupił górnośląski koncern hutniczy: Oberschlesische Eisenindustrie A.G. w Gliwicach, a od 1928 kopalnia została własnością spółki Niederschlesische Bergbau AG Waldenburg. Następnie eksploatowana łącznie z kopalniami: Gustav, Carl-Georg-Victor i Abendrothe. Od 1945 kopalnia nosiła nazwę "Victoria" (od szybu wydobywczego).
W 1984 zaczęto budować przy kopalni Victoria szyb o nazwie Kopernik. Miał on być głównym szybem wydobywczym nowej kopalni powstałej z połączenia trzech czynnych wówczas wałbrzyskich kopalń (Thorez, Wałbrzych i Victoria). Wydrążono szyb wydobywczy o głębokości 1166 metrów z 80-metrową wieżą szybową[2][3]. Wykonano już około 80% robót nakładem 7,6 mld zł (wg cen z 1988). Kopernik pracował już jako szyb wentylacyjny dla kopalń: Victoria i Wałbrzych. Dodatkowo 6 mld zł wydano na budowę zakładu przeróbki mechanicznej węgla[4].
Jednak po 1989 roku rozpoczął się w rejonie wałbrzyskim proces likwidacji zakładów przemysłowych, a w pierwszej kolejności kopalń[5]. Ostatecznie inwestycja, która pochłonęła wiele pieniędzy nie została dokończona a szyb Kopernik został zasypany.
1 stycznia 1991 minister przemysłu trzy dolnośląskie kopalnie: ˝Wałbrzych˝, ˝Thorez˝, ˝Victoria˝, postawił w stan likwidacji[6]. Ostatecznie z początkiem 1994 kopalnię unieruchomiono i całkowicie wstrzymano wydobycie. Niektóre budynki zostały wyburzone inne zostały zachowane, niektóre z tych budowli są ciekawymi obiektami architektonicznymi.
Katastrofa górnicza[edytuj | edytuj kod]
29 lipca 1929 roku w kopalni doszło do katastrofy. Przyczyną katastrofy był obwał przodka, w wyniku tego wzrosło uwalnianie się metanu z odsłoniętej calizny. Zapalnikiem była niesprawna lampa z nieszczelną zewnętrzną siateczką osłaniającą, w wyniku tego doszło do wybuchu metanu. Tragedia rozegrała się o godzinie 18:40 w polu wydobywczym „Szyby Siostrzane” przy ulicy 1 Maja, w tym czasie, na tym odcinku pracowało 35 górników. W wyniku katastrofy na miejscu zginęło 23 górników a 10 zostało ciężko rannych, ranni górnicy mieli poparzone drogi oddechowe oraz ciężkie i rozległe oparzenia powłok skórnych, co później spowodowało śmierć rannych górników. Liczba ofiar sięgnęła 33 górników. Z tej katastrofy przeżyło 2 górników, którzy znajdowali się w dalszej części podziemia i nie byli narażeni bezpośrednio na wybuch. Pierwsze zastępy ratowników dotarły po 40 minutach i przystąpiły do akcji ratunkowej[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szyby Siostrzane - Schwesterschächte I, II. Wratislaviae Amici. [dostęp 2015-01-26]. (pol.).
- ↑ Adam Bednarek: 20 mld zł wyrzucono w piach. To miała być nowoczesna kopalnia wyprzedzająca przyszłość. 2022-10-09. [dostęp 2022-10-09].
- ↑ Artur Szałkowski: Wałbrzych: 21 lat temu wstrzymano budowę Kopernika. 2011-03-07. [dostęp 2022-10-09].
- ↑ Biedaszyby zamiast Kopernika. [dostęp 2014-01-22]. (pol.).
- ↑ Romuald Dilling, Genowefa Grabowska, Janina Janik, Jerzy Kosmaty: Ochrona wartości zabytkowych jako integralna część procesu likwidacji kopalń. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-01-05)]. (pol.).
- ↑ new-arch.rp.pl: Likwidowane kopalnie. [dostęp 2009-11-15]. (pol.).
- ↑ mroczan: 80 rocznica katastrofy na kopalni „Szyby Siostrzane” /Schwesterschachte/ w Sobięcinie. Wratislaviae Amici, 2009-08-12. [dostęp 2015-01-05]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984, s. 141. ISBN 83-00-00648-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Działające kopalnie węgla kamiennego w Polsce | |
|---|---|
| Kopalnie w likwidacji, pod zarządem Spółki Restrukturyzacji Kopalń | |
| Kopalnie węgla kamiennego zamknięte lub zlikwidowane w Polsce po 1945 |
|
| Historyczne kopalnie węgla kamiennego w Polsce | |
| Kopalnie doświadczalne |
