Gotowość bojowa

Gotowość bojowa – zdolność wojsk do podjęcia w określonym czasie działań bojowych. Poziom gotowości bojowej zależy od stanu morale wojsk, poziomu ich wyszkolenia i wyposażenia, stanu ukompletowania, stopnia zabezpieczenia materiałowego i technicznego oraz gotowości alarmowej i mobilizacyjnej. W niektórych rodzajach wojsk i sił zbrojnych rozróżnia się kilka stanów gotowości bojowej ustalonych odpowiednimi instrukcjami, regulaminami i rozkazami.

Stany gotowości bojowej

W 2018

• Stan stałej gotowości bojowej

Stała GB polega na wykonywaniu zadań bojowych i mobilizacyjnych przez oddziały o niepełnych stanach oraz gotowość do sprawnego mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek nowo formowanych i wydzieleniu ludzi do rozwijania bazy mobilizacyjnej.

• Stan podwyższonej gotowości bojowej

Istotą podwyższonej GB jest stworzenie dogodnych warunków do sprawnego osiągania wyższych stanów gotowości bojowej. Realizowana jest pod pozorem ćwiczeń, kontroli oraz obsługi uzbrojenia i sprzętu lub innych zamierzeń szkoleniowych w miejscu stałej dyslokacji i w rejonach pełnienia dyżurów bojowych. W tym czasie zwiększa się ilość sił i środków w jednostce, ogranicza podróże służbowe i urlopy, wzmacnia ochronę dowództw, sztabów, stanowisk dowodzenia oraz obiektów wojskowych, odwołuje się przebywających poza jednostkami żołnierzy do macierzystych oddziałów. Można też zatrzymać w jednostkach przeszkalanych żołnierzy rezerwy, będących na przydziałach mobilizacyjnych lub wydawać wyznaczonym żołnierzom broń osobistą.

• stan gotowości bojowej – zagrożenie wojenne

Gotowość bojowa zagrożenia wojennego to osiągnięcie gotowości do osłony zarówno granicy państwowej, jak i własnego terytorium. W tym stanie gotowości mobilizowane są jednostki wojskowe i realizowane przedsięwzięcia związane z osiągnięciem zdolności do działania głównych sił obronnych. W wojskach utrzymuje powyżej 80% stanu ewidencyjnego żołnierzy w gotowości do rozpoczęcia działań w czasie krótszym niż 12 godzin. Jednostki pobierają uzbrojenie i sprzęt oraz środki bojowe przechowywane poza MSD, wydawana jest żołnierzom amunicja, środki opatrunkowe i pakiety przeciwchemiczne oraz znaki tożsamości. Uzbraja się pojazdy bojowe, statki powietrzne oraz okręty, pozostałe zapasy amunicji ładuje się na środki transportu.

• stan pełnej gotowości bojowej

Pełna GB to osiągnięcie przez siły zbrojne państwa zdolności do jego militarnej obrony. W tym stanie wszystkie jednostki osiągały zdolności do działań bojowych, rozwija się wojenny system uzupełnień, przekazywane są lub zniszczone dokumenty zbędne w działaniach bojowych, następuje przejście na gospodarkę i zaopatrywanie czasu wojennego oraz wprowadza się do użycia pieczęcie, numery przeznaczone na czas „W”, oznakowuje się pojazdy, statki powietrzne i okręty według zasad obowiązujących w czasie wojny, wprowadza w uczelniach i szkołach wojskowych odpowiednio dostosowane programy kształcenia żołnierzy.

Kategorie gotowości bojowej

Kategorie gotowości bojowej jednostek Sił Zbrojnych RP (2018)

Kategoria	Czas osiągania gotowości	Procent ukompletowania jednostki
1	do 2 dni	powyżej 80% etatu
2	3 – 5 dni
3	6 – 10 dni
4	11 – 20 dni
5	21 – 30 dni	powyżej 60% etatu
6	31 – 60 dni	ukompletowanie zmienne – dostosowane do zadań
7	61 – 90 dni
8	91 – 180 dni
9	181 – 365 dni
10	powyżej jednego roku

Gotowość bojowa w NATO

Sił lądowych

W końcowym okresie zimnej wojny związki taktyczne i oddziały wojsk lądowych zaliczane były do 3 kategorii:

• kategoria A – sztaby związków taktycznych, jednostki o ukompletowaniu 80-85% stanu osobowego oraz 100% uzbrojenia, wyposażenia i zapasów
• kategoria B – sztaby związków taktycznych, jednostki o ukompletowaniu 60-65% stanu osobowego oraz 100% uzbrojenia, wyposażenia i zapasów
• kategoria C – jednostki o ukompletowaniu 50% stanu osobowego oraz 100% uzbrojenia, wyposażenia i zapasów.

Gotowość bojową do działań określana była w skali 1 do 5:

• gotowość bojowa nr 1 – 2 doby
• gotowość bojowa nr 2 – od 2 do 4 dób
• gotowość bojowa nr 3 – od 5 do 15 dób
• gotowość bojowa nr 4 – od 6 do 30 dób
• gotowość bojowa nr 5 – powyżej 30 dób

Marynarki wojennej

W końcowym okresie zimnej wojny siły morskie realizowały:
W stałej gotowości bojowej

• stałe i ruchome dozory okrętowe na morzu
• w bazach morskich i punktach bazowania floty wq wydzielone okręty pełniły dyżur bojowy
• utrzymywano okręty w I linii
• utrzymywano okręty w rezerwie w gotowości od 3 do 7 dni
• remontowane okręty (II linia) utrzymywano w gotowości do 30 dni

W podwyższonej gotowości bojowej

• podwajano liczbę okrętów pełniących służbę dozorową
• zwiększano do ponad 50% okręty będące w I linii, w gotowości 1–3 godzinnej
• przenoszono do linii okręty rezerwy
• przyspieszano remonty okrętów na stoczniach

Zobacz też

• gotowość operacyjna

Bibliografia

• Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06229-3.
• Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2008. s. 95. [dostęp 2015-11-16].
• Krzysztof Załęski: Siły zbrojne. Teoria i praktyka funkcjonowania. Warszawa: Dyfin SA, 2018. ISBN 978-83-8085-693-6.
• Stanisław Zarychta: Struktury militarne NATO 1949–2013. Warszawa: Bellona SA, 2013. ISBN 978-83-11-13021-0.