Grmečka korida
 Grmecka korida (znaczek Jugosławia, 1987) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Grmečka korida (serb. Грмечка корида) – tradycyjna nazwa walk byków w Republice Serbskiej w Grmeču.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Walki byków odbywają się corocznie w pierwszą niedzielę po dniu św. Eliasza (serb. Ilindan), który w kościele prawosławnym obchodzony jest 2 sierpnia[1]. Pierwsza korrida miała odbyć się w 1772 roku[2]. Do wojny w 1992 roku walki odbywały się na wzgórzu Međeđa, niedaleko Sanskiego Mostu[3]. W 1997 roku, gdy ludność serbska opuściła te tereny, przenosząc się do miejscowości Oštra Luka, walki zaczęto przeprowadzać na wzgórzu Popović[3]. Władze kantonu uńsko-sańskiego od 2014 roku nie zgadzają się na organizowanie korridy w historycznym miejscu, czyli na wzgórzach Međeđa[3][4].
Walki byków[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie walki są podzielone na dwie kategorie: walczące byki o wadze od 500 do 800 kg każdy i walk o wadze ponad 800 kg każdy. Zgodnie z zasadami, jeśli byk potknie się, odwróci lub zacznie uciekać, następuje koniec walki[5]. Aby pojedynki były uczciwe i nie doszło do zranienia przeciwnika, rogi byków przed walką są odpowiednio spiłowane[5]. Właściciel zwycięskiego byka otrzymuje złoty medal oraz nagrodę finansową[5].
Jablan[edytuj | edytuj kod]
Na początku XX wieku młody pisarz Petar Kočić napisał o walkach byków opowiadanie pt. Jablan. Bohater jego historii, bośniacki chłopiec Lujo pragnął, aby jego byk Jablan pokonał w pojedynku „cesarskiego” byka[6]. Pokonał on już wszystkie byki w okolicy, ale na walkę z „cesarskim” bykiem potrzebne było specjalne zezwolenie[6]. W jego uzyskaniu pomógł Lujo przywódca wioski. Potem odbyła się walka. Historia ta jest czytana i opowiadana w całej Bośni. Z czasem zaczęto wierzyć w autentyczność tych wydarzeń[6]. W wyniku tego zwycięzca walk byków jest nazywany Jablanem[6].
Stowarzyszenie[edytuj | edytuj kod]
13 maja 2009 zarejestrowane zostało stowarzyszenie o nazwie „Grmečka korida – Međeđe brdo 1772 godina”, którego celem jest kultywowanie tradycji organizowania korridy na historycznym miejscu czyli na wzgórzu Medede[7]. Prezesem został Neno Dobrijević[7].
Grmečka korida w sztuce[edytuj | edytuj kod]
W 2016 roku o koridzie powstał film dokumentalny w reżyserii Sinišy Vidovicia pt. Bałkańska corrida[8].
W 2005 roku grmečka korida została upamiętniona na znaczku Serbskiej Poczty z Banja Luki[9]. Projekt przygotowali: Radomir Bojanić, malarz z Belgradu i Nadežda Skočajić, grafik z Belgradu[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Рогове укрстило и снагу одмјерило осам бикова, „Glas Srpske” [dostęp 2018-03-28].
- ↑ Грмечка корида промијенила мјесто одржавања, Мркоња побједник • Фронтал.СРБ, „Фронтал.СРБ”, 10 sierpnia 2014 [dostęp 2018-03-28] (serb.).
- ↑ a b c Grmečka korida jača od zabrana, „Glas Srpske” [dostęp 2018-03-28].
- ↑ Зашто је забрањена корида на Грмечу [online], www.novosti.rs [dostęp 2018-03-28] (serb.).
- ↑ a b c Tradicija • Lat [online], postesrpske.com [dostęp 2018-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-29].
- ↑ a b c d Боденье на Грмече [online], www.vokrugsveta.ru [dostęp 2018-03-28] (ros.).
- ↑ a b SLUŽBENI GLASNIK US KANTONA. vladausk.ba. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-01)]. 2010 25. marta (.pdf) [ dostęp 2018-03-28]
- ↑ Your Website Title [online], docsag.pl [dostęp 2018-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-29] (pol.).
- ↑ a b Tradition • Eng [online], postesrpske.com [dostęp 2018-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-29].