Grodzisko Pańskie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grodzisko Pańskie
Ilustracja
Państwo

 Polska

Pasmo

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska

Wysokość

485 m n.p.m.

Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Grodzisko Pańskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Grodzisko Pańskie”
Ziemia50°25′11″N 19°40′09″E/50,419722 19,669167

Grodzisko Pańskie (485 m) – wzniesienie i grupa skał na Wyżynie Częstochowskiej. Znajduje się w ciągu wzgórz tworzących lewe zbocza Doliny Wodącej. W kierunku od północy na południe są to wzgórza: Śmietnik, Pociejówka, Oparanica, Zegarowe Skały, Strzegowa Skała, Grodzisko Chłopskie i Grodzisko Pańskie. Od wschodu Grodzińsko Pańskie sąsiaduje z Goncerzycą[1].

Wzniesienie posiada formę długiego grzbietu zwieńczonego dużym grzebieniem skalnym. Tworzące grzebień złomy i ściany skalne dzielą szczyt na szereg wyodrębnionych placów. Place te połączone są naturalnymi przejściami i umożliwiają bezpośrednią komunikację pomiędzy nimi. Niegdyś szczyt góry był ufortyfikowany poprzez zamknięcie obwodu obronnego wokół poszczególnych placów (majdanów) za pomocą wałów zbudowanych z ziemi i kamienia oraz fos. Powstał w ten sposób duży rozbudowany gród obronny, który od 2 poł. XII do 1 poł. XIV w. stanowił najsilniejsze ogniwo systemu obronnego na odcinku Smoleń-Strzegowa. W obszarze majdanów skupiały się budynki mieszkalne i gospodarcze. W skład tego systemy oprócz Grodziska Pańskiego wchodził gród w Smoleniu, fortyfikacje na Biśniku oraz nigdy nie ukończone fortyfikacje na Skałach Zegarowych[2].

W obszarze Grodziska Pańskiego prowadzono badania archeologiczne, w wyniku których odnaleziono wyroby późnopaleolitycznych myśliwych. Ponadto stwierdzono również obecność człowieka w okresie neolitu oraz obecność ludzi kultury przeworskiej w okresie III-IV w. n.e.[2]

Przeprowadzone badania naukowe wskazują, że umocnienia zostały zniszczone wskutek pożaru. Datowanie zniszczeń pozwala domniemywać, że odbyło się to w trakcie walk o tron krakowski między Władysławem Łokietkiem a Wacławem II Czeskim. Po tych wydarzeniach gród nigdy już nie został odbudowany[2].

W lesie na szczycie wzgórza znajduje się kilka wapiennych skał: Grodzisko Pańskie I, II, III, Bezpańska I, II. Są one obiektem wspinaczki skalnej[3]. W obrębie skał znajdują się także dwa niewielkie schroniska: Schronisko nad Progiem i Schronisko Fałszerzy[1]. W tym ostatnim za czasów króla Jana Kazimierza istniała pracownia fałszerzy monet[4].

Ze szczytu skał rozciąga się szeroka panorama widokowa. Skały na szczycie wzniesienia znajdują się wśród gęstych zarośli. Dla potrzeb turystów wybudowano kładki i poręcze umożliwiające przejście między skałami[5].

Piesze szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]

szlak turystyczny zielony Szlak Jaskiniowców: Smoleń – ciąg wzgórz nad Doliną Wodącej – Strzegowa. Utworzony 2005 roku szlak o długości dziesięciu kilometrów, łączący najciekawsze turystycznie miejsca grupy[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza. [dostęp 2018-08-27].
  2. a b c Muzolf Błażej, 1996, Badania na skale z Jaskinią Biśnik i na Górze Grodzisko Pańskie w Strzegowej, woj. katowickie. "Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne", tom II, Łódź
  3. Wspinaczkowy portal górski. [dostęp 2018-08-27].
  4. W które góry? – Szlak Jaskiniowców. [dostęp 2018-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-28)].
  5. a b Praca zbiorowa: Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny. Ogrodzieniec: Związek Gmin Jurajskich, 2018. ISBN 978-83-947430-8-6.