Gruchacz siwoskrzydły
| Psophia crepitans[1] | |||
| Linnaeus, 1758 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
gruchacz siwoskrzydły | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Zasięg występowania trzech gatunków gruchaczy; kolor czerwony – gruchacz siwoskrzydły | |||
Gruchacz siwoskrzydły[3] (Psophia crepitans) – gatunek ptaka z rodziny gruchaczy (Psophiidae), zamieszkujący północną część Ameryki Południowej. Zwykle spotykany w stadach. Niezwykle ostrożny; zaniepokojony wydaje miękkie, buczące dźwięki lub chrapliwe okrzyki. Wykorzystywany przez plemiona leśnych Indian jako „pies stróżujący”.
- Wygląd
- Zgarbiona sylwetka, upierzenie czarne z długimi jasnoszarymi piórami na grzbiecie.
- Rozmiary
- Długość ciała 48–56 cm. Masa ciała 790–1500 g[4].
- Zasięg, środowisko
- Północna część Ameryki Południowej; nizinne lasy Amazonii i regionu Gujana. Występuje zazwyczaj do wysokości 700 m n.p.m.[2]
- Podgatunki
- Obecnie zwykle wyróżnia się trzy podgatunki Psophia crepitans[3][5]:
- gruchacz siwoskrzydły (P. c. crepitans) Linnaeus, 1758 – południowo-wschodnia Kolumbia, wschodnia i południowa Wenezuela, region Gujana oraz północna Brazylia
- gruchacz purpurowoszyi (P. c. napensis) P.L. Sclater & Salvin, 1873 – południowo-wschodnia Kolumbia do północno-wschodniego Peru i północno-zachodniej Brazylii
- gruchacz ochrowoskrzydły (P. c. ochroptera) Pelzeln, 1857 – północno-środkowa Brazylia
- Gruchacz ochrowoskrzydły był dawniej uznawany za podgatunek gruchacza białoskrzydłego (Psophia leucoptera)[5][6], niektórzy systematycy uznają go za odrębny gatunek[4].
- Status
- Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje gruchacza siwoskrzydłego jako gatunek najmniejszej troski (LC)[2]. Od 2014 roku jako osobny gatunek klasyfikuje gruchacza ochrowoskrzydłego (P. c. ochroptera), który zaliczony jest do tej samej kategorii. Oba te taksony opisywane są jako niezbyt pospolite (uncommon), a trend liczebności ich populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na postępujące wylesianie i presję ze strony myśliwych[2][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Psophia crepitans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Psophia crepitans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Psophiidae Bonaparte, 1831 - gruchacze - Trumpeters (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-27].
- ↑ a b Sherman, P.T., Kirwan, G.M. & Sharpe, C.J.: Grey-winged Trumpeter (Psophia crepitans). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-03-27].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-27]. (ang.).
- ↑ D. Lepage: gruchacz białoskrzydły. [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-03-27]. (ang.).
- ↑ Psophia ochroptera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-12-17] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).