Gulfstream G650
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
26 listopada 2009 roku |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 × Silnik turbowentylatorowy Rolls-Royce BR725 A1-12 |
| Ciąg |
75,2 kN każdy |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
30,36 m |
| Długość |
30,41 m |
| Wysokość |
7,72 m |
| Powierzchnia nośna |
119,2 m² |
| Masa | |
| Startowa |
45 178 kg |
| Paliwa |
20 049 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
Ma=0,925 |
| Prędkość przelotowa |
Ma=0,85 |
| Pułap praktyczny |
15 545 m |
| Zasięg |
12 964 km |
| Rozbieg |
1920 m |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| maks. 19 | |
Gulfstream 650 – amerykański samolot dyspozycyjny dalekiego zasięgu, zaprojektowany i zbudowany w wytwórni Gulfstream Aerospace Corporation. Obecnie jest to największy i najdroższy samolot w ofercie amerykańskiej wytwórni.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Projektowanie nowego, dużego samolotu dyspozycyjnego dysponującego dużym zasięgiem lotu, początkowo oznaczonego jako GVI, wytwórnia formalnie rozpoczęła w maju 2005 roku. W 2006 roku zakończono prace projektowe nad skrzydłem maszyny. W 2008 roku, po wykonaniu trwających 1400 godzin prób, zakończono próby w tunelu aerodynamicznym modeli i elementów samolotu. 13 marca 2008 roku o prowadzonych pracach poinformowano opinię publiczną. 26 września 2009 roku wykonano pierwsze próbne kołowanie prototypu. Trzy dni później, 29 września miała miejsce uroczysta ceremonia rollout modelu G650[1]. Maszyna została oblatana 26 listopada 2009 roku, samolot podczas swojego lotu spędził w powietrzu jedynie dwanaście minut. Powodem było wystąpienie w trakcie lotu drgań drzwi podwozia samolotu, które jednak według doniesień producenta nie tworzyły zagrożenia dla samolotu oraz jego załogi. Podczas swojego pierwszego lotu maszyna osiągnęła maksymalną prędkość 315 km/h i wysokość 2012 metrów. Podczas swojego dziewiczego lotu, za sterami maszyny siedzieli starszy pilot doświadczalny Tom Horne i pilot doświadczalny Jake Howard. Na pokładzie towarzyszył im inżynier pokładowy Bill Osborne[2]. Po wyeliminowaniu usterki G650 ponownie wzbił się do lotu 4 grudnia 2009 roku będąc w powietrzu 1 godzinę i 45 minut[3]. Po oblocie rozpoczęto intensywny program prób w locie, podczas którego samolot spędził w powietrzu 1800 godzin. 26 sierpnia 2010 roku producent poinformował o osiągnięciu przez G650 prędkości maksymalnej wynoszącej Ma=0,995. W kwietniu 2011 roku doszło do rozbicia jednego z biorących udział w próbach prototypu. Katastrofa wydarzyła się podczas startu samolotu, w trakcie którego symulowano awarię jednego z silników. Przyczyną była zbyt mała prędkość samolotu. Piloci, starając się poderwać maszynę, doprowadzili do przeciągnięcia i rozbicia samolotu o ziemię. W efekcie zginęła cała załoga prototypu, dwóch pilotów i dwóch techników, którzy znajdowali się podczas próbnego lotu na pokładzie. Skutkiem katastrofy było uziemienie wszystkich biorących udział w testach prototypów do 28 maja tego samego roku. W próbach w powietrzu łącznie wzięło udział siedem samolotów, które wylatały 1800 godzin. W 2011 roku samolot otrzymał tymczasowy certyfikat typu a 7 września 2012 roku samolot otrzymał certyfikat typu od amerykańskiej agencji Federal Aviation Administration[4][5], a 27 grudnia tego samego roku maszynę dostarczono pierwszemu odbiorcy, którym był Amerykanin, Preston Henn. 14 listopada 2014 roku wytwórnia dostarczyła setny egzemplarz modelu G650 do odbiorcy, a 31 października 2016 roku dwusetny. Spośród dotychczasowych maszyn w ofercie wytwórni, charakteryzuje się największą kabiną pasażerską, największymi oknami, największą masą i największą ceną jaką odbiorca musi zapłacić. Samolot może przewieźć na swoim pokładzie do 19 pasażerów. Specjalnie z myślą o produkcji modelu G650 w Savannah (Georgia) w stanie Georgia wybudowano od podstaw nową halę produkcyjną. 3 lipca 2013 roku G650 wykonał rekordowy lot dookoła świata. Wystartował z San Diego w Kalifornii i skierował się na zachód. Po międzylądowaniu na Guam, w Dubaju i na Wyspach Zielonego Przylądka ponownie wylądował w San Diego. Maszyna pokonał odległość 37 614 km w czasie 41 godzin i 7 minut. 18 maja 2014 roku podczas wystawy zorganizowanej przez European Business Aviation Association poinformował o wprowadzeniu do sprzedaży wersji o wydłużonym zasięgu G650ER (Extended Range). Wersja ta dysponuje zasięgiem 13 890 km. W październiku 2014 roku G650ER otrzymał certyfikat typu, a pierwsze dostawy rozpoczęto w listopadzie tego samego roku, kilka tygodni przed planowanym terminem rozpoczęcia dostaw. Wariant ER dysponuje dodatkowym zbiornikiem paliwa umieszczonym w centropłacie, zwiększa to zapas paliwa o blisko dwie tony w porównaniu do standardowej wersji G650. Dodatkowy zbiornik paliwa wymagał wzmocnienia struktury płata samolotu[6]. Również w 2014 roku zastosowane w konstrukcji samolotu rozwiązania technologiczne znalazły uznanie w oczach organizacji National Aeronautic Association, która przyznała jej nagrodę Colliera (Collier Trophy). W lutym 2015 roku G650ER z czteroosobową załogą na pokładzie przeleciał z White Plains do Pekinu w czasie 13 godzin i 20 minut, pokonując w powietrzu 12 851 km, a następnie z Pekinu do Savannah w czasie 12 godzin, pokonując dystans 12 171 km. Z kolei 18 maja 2016 roku wytwórnia poinformowała o locie jaki odbył się w marcu tego samego roku. 11 marca 2016 roku G650ER wystartował z Sydney o 07:11 rano i po 12 godzinach i 40 minutach lotu wylądował w Los Angeles. Maszyna pokonała trasę liczącą 12 260 km ze średnią prędkością Ma=0,86. Rekord w szybkości pokonania tej trasy w klasie samolotów dyspozycyjnych został już uznany przez amerykańskie stowarzyszenie National Aeronautic Association[7]. Łącznie samolot może poszczycić się 60 rekordami w szybkości przelotu pomiędzy różnymi lotniskami. W październiku 2016 roku wytwórnia dostarczyła odbiorcy dwusetny egzemplarz G650[8]. G650 był również wstępnie rozpatrywany przez wytwórnie Northrop Grumman jako potencjalny następca samolotu Northrop Grumman E-8 Joint STARS dla United States Air Force, ale ostatecznie Northrop wybrał mniejszą platformę, którą ma zostać Gulfstream G550[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nowe samoloty Gulfstreama, „Lotnictwo”, nr 11 (2009), s. 17, ISSN 1732-5323
- ↑ Gulfstream G650 Takes To The Air, „Air International”, nr 1 (2010), s. 14, ISSN 0306-5634
- ↑ Obloty nowych Gulfstreamów, „Lotnictwo”, nr 1 (2010), s. 25, ISSN 1732-5323
- ↑ Gulfstream G650 certyfikowany, „Lotnictwo”, nr 10 (2012), s. 16, ISSN 1732-5323
- ↑ Gulfstream G650 uzyskał tymczasowy certyfikat typu, „Lotnictwo”, nr 12 (2011), s. 29, ISSN 1732-5323
- ↑ Gulfstream G65ER w służbie, „Lotnictwo”, nr 1 (2015), s. 17, ISSN 1732-5323
- ↑ Rekordowy lot G650ER, „Lotnictwo”, nr 6 (2016), s. 14, ISSN 1732-5323
- ↑ 200 Gulfstreamów G65, „Lotnictwo Aviation International”, nr 12 (2016), s. 23, ISSN 2450-1298
- ↑ Northrop Grumman chosen G550, „Air Forces Monthly”, nr 5 (2017), s. 15, ISSN 0955-7091
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Leszek A. Wieliczko, Gulfstream Aerospace, „Lotnictwo Aviation International”, nr 1 (2017), s. 28–35, ISSN 2450-1298.