Hala targowa w Mławie
 nr rej. A-258 z 18.02.1992
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ulica Franciszka Żwirki 22 |
| Lata budowy |
1912 lub 1905 |
| Architekt | |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu mławskiego  | |
Położenie na mapie Mławy  | |
 53°06′51,1″N 20°22′47,0″E/53,114194 20,379722
| |
Hala targowa w Mławie, Mławska Hala Targowa, jatki miejskie, hala rzeźnicza – hala z 1905 roku zbudowana przy ulicy F. Żwirki 22 w Mławie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
W 1905 r., na północ od rynku, wybudowano dla potrzeb lokalnego handlu halę targową[1]. Zaprojektowana została przez Stefana Usakiewicza[2]. Miała zastąpić wysłużone jatki rzeźnicze mieszczące się przy ul. Warszawskiej[3].
Budynek jatek miejskich oddany do użytku został w roku 1912[2][4].
Hala rzeźnicza po I Wojnie Światowej była uszkodzona, kiedy to zniszczono kwadratową wieżyczkę nad wejściem po lewej stronie[3].
18 lutego 1992 roku wpisana do rejestru zabytków jako A-258[5].
Współcześnie
[edytuj | edytuj kod]Właścicielem hali jest PPS „Spójnia”[6]. Do dziś pełni swoje funkcje usługowe jako Mławska Hala Targowa[2].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Hala jest unikatowa w architekturze Mazowsza[1][7]. Budynek stanowi jeden z ważniejszych obiektów dokumentujących historię rozwoju miasta[2]. To eklektyczne połączenie form barokowych i renesansowych, z drewnianą więźbą dachową[2]. Budynek był świadectwem zamożności i świetności miasta[2]. Na początku XX w. takiego obiektu nie posiadały obecnie większe miasta mazowieckie Ciechanów i Płock[2].
Usytuowanie
[edytuj | edytuj kod]Hala jest usytuowana na zamknięciu perspektywy ulicy Stefana Żeromskiego[7]. Budynek jest usytuowany po północnej stronie ulicy Franciszka Żwirki, szczytem do niej[2].
Układ budynku
[edytuj | edytuj kod]W hali mieściło się 36 jatek mięsnych oraz sklepy rybne[1]. Od frontu znajdowały się cztery sklepy[2]. Główne wejście prowadziło do wnętrza, gdzie po obu stronach rozplanowane były 24 jatki rzeźnicze z lodowniami w piwnicy oraz 23 stoły do sprzedaży mięsa[2][3]. Jatki po lewej stronie wynajmowali – rzeźnicy chrześcijanie, natomiast po prawej – żydzi[2][3]. W okresie powojennym od strony zachodniej dobudowano do nich nową, mniejszą halę[2].
Konstrukcja
[edytuj | edytuj kod]Ściany były wymurowane z cegły spojonej zaprawą wapienną na kamienno-ceglanym fundamencie[2]. Otwarta, drewniana więźba dachowa pokrytą blachą ocynkowaną, z krokwiami wspartymi na 14 drewnianych słupach, wzmocnionych 7 łukami odciążającymi[2]. W górnej partii konstrukcji dachowej usytuowane zostały stolce z mieczami wspierające belkę podciągu, na której oparte zostały jętki usztywniające najwyższy poziom krokwi[2].
Elewacje ponad częścią przyziemną, widoczne ponad poprzedzającymi przedsionkami, przeprute zostały w partii środkowej dużym oknem termalnym[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Izabela Sobierajska, Teresa Wyszyńska, Przemieszczanie się centrum Mławy w historii jej rozwoju – znaczenie centrotwórcze stacji kolejowej Mława Miasto [online], 2018.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p jatki, ob. hala targowa, Mława - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-11-11] (pol.).
- ↑ a b c d Jarosław Janiszewski, Żwirki 22 [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-11].
- ↑ Tomasz Szypulski, Architektura - Punkt Informacji Turystycznej w Mławie - Miejski Dom Kultury w Mławie [online], www.mdkmlawa.com [dostęp 2020-11-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-11] (pol.).
- ↑ https://www.mlawa.pl/sites/default/files/attachments/Zalacznik%20nr%202.pdf
- ↑ Powszechna Spółdzielnia Spożywców "Spójnia" - Hala Targowa [online], mlawa.spolem.org.pl [dostęp 2020-11-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-11].
- ↑ a b Izabela Sobierajska, Studium Uwarunkowań I Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Mława [online], 30 czerwca 2005.