Przejdź do zawartości

Helena Liniewska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Helena Liniewska
z domu Halamaj
Miejsce urodzenia

Sokal

Data śmierci

1 stycznia 1976

Zawód, zajęcie

rolniczka

Narodowość

polska

Rodzice

Franciszka Halamaj

Odznaczenia
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Helena Liniewska z domu Halamaj (ur. w Sokalu, zm. 1 stycznia 1976) – polska rolniczka, „Sprawiedliwa wśród Narodów Świata”.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Helena Liniewska wraz z matką Franciszką prowadziły niewielkie gospodarstwo w Sokalu w obwodzie lwowskim. Podczas II wojny światowej ocaliły miejscowych Żydów z rodzin Kramów, Maltzów i Kindlerów, ukrywając ich w schowkach nad chlewem i pod kuchenną podłogą. Przed wojną w Sokalu mieszkało 6 tysięcy Żydów. Przeżyło 30, z czego 16 dzięki staraniom Halamajów[1].

W listopadzie 1942 Franciszka sama zaproponowała kryjówkę handlarzowi bydłem Mosze Maltzowi oraz lekarzowi Dawidowi Kindlerowi, którzy wraz z rodzinami zbiegli z getta. Również wówczas znalazł tam miejsce malarz pokojowy Joszua Kram wraz z żoną i synem. Kramowie nocami pomagali Halamajom w gotowaniu, nie wiedząc jednak, dlaczego potrzebują one tyle jedzenia i że nie są jedynymi Żydami, których ukrywają. Franciszka zakupiła świnie i kury, aby uzasadnić przed sąsiadami konieczność noszenia do chlewu wiader z jedzeniem i wynoszenia z nieczystościami. Na wszelki wypadek wygłaszała w miasteczku antysemickie uwagi. Chociaż jeden z sąsiadów odkrył ukrywanych, nie wydał ich Niemcom. W lipcu 1944 w Sokalu skończyła się wojna. 19 lipca, po 20 miesiącach, Żydzi opuścili Halamajowych i wkrótce wyjechali z Polski. Przez następne lata utrzymywali z nimi kontakt[1].

W 1984 Helena Liniewska wraz z matką zostały odznaczone medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[2]. Stały się bohaterkami amerykańskiego filmu dokumentalnego No. 4 Street of Our Lady z 2009[3] oraz książki Tajemnice mojej matki autorstwa Jenny L. Witterick[4].

Ukrywający się:[1]

[edytuj | edytuj kod]
  • Samuel Kram (ur. 1936)
  • Joszua Kram
  • Regina Kram
  • Simcha Kindler
  • Eliasz Kindler (ur. 1938)
  • Laura Kindler
  • Dawid Kindler (1892–1984)
  • Lea Letzter (zm. 2002)
  • Fajga Malkin z d. Letzter (ur. 1938)
  • Samuel Maltz (zm. 2003)
  • Ita Nachfolger z d. Maltz (1907–2007)
  • Chaim Maltz (ur. 1936)
  • Hana Maltz (1909–1993)
  • Mojżesz Maltz (1902–1992)
  • Chaja Dewora Maltz (zmarła w ukryciu na gruźlicę)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Ewa Opawska, Historia pomocy - Rodzina Halamajów [online], sprawiedliwi.org.pl, listopad 2010 [dostęp 2019-12-26].
  2. Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2019. Poland [online], yadvashem.org, 2019, s. 30 [dostęp 2019-12-26] (ang.).
  3. No. 4 Street of Our Lady. R. Sherman 2013-11-22. [dostęp 2019-12-26].
  4. Tajemnica mojej matki [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2019-12-26].