ISSpresso
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
ISSpresso – pierwszy ekspres do kawy espresso zaprojektowany do użytku na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przez Argotec i Lavazza w ramach współpracy z Włoską Agencją Kosmiczną[1]. Ekspres działał na pokładzie stacji od 2015 do 2017 roku, kiedy to powrócił na Ziemię dzięki misji SpaceX CRS-13[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 2014 roku firmy Argotec i Lavazza nawiązały współpracę w celu określenia wykonalności projektu. Następnie firma Argotec zwróciła się do Włoskiej Agencji Kosmicznej wraz z Lavazzą, a Włoska Agencja Kosmiczna zgodziła się sponsorować ISSpresso jako ładunek użyteczny Włoskiej Agencji Kosmicznej na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Uzyskano wówczas zgodę NASA[3].
14 kwietnia 2015 roku ISSpresso został wysłany na Międzynarodową Stację Kosmiczną na pokładzie bezzałogowej misji SpaceX CRS-6, a 3 maja 2015 roku Samantha Cristoforetti wypiła pierwsze espresso w warunkach mikrograwitacji[4][5]. 30 września 2017 roku Paolo Nespoli skorzystał z ISSpresso na pokładzie ISS, aby móc uczcić Międzynarodowy Dzień Kawy[6].
Misja ISSpresso dobiegła końca 14 grudnia 2017 roku, a maszyna wróciła na Ziemię dzięki misji SpaceX CRS-13[7][8][9].
Cele[edytuj | edytuj kod]
Przed ISSpresso dla astronautów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej dostępna była wyłącznie kawa rozpuszczalna. Dzięki ISSpresso astronauci zyskali możliwość wyboru spośród kilku różnych rodzajów napojów[10][11].
ISSpresso umożliwiło także badanie zjawisk fizycznych związanych z dynamiką płynów w warunkach mikrograwitacji pod wysokim ciśnieniem i temperaturą[1].
Funkcjonowanie[edytuj | edytuj kod]
ISSpresso jest podobny w użytkowaniu do ziemskich ekspresów do kawy, aby umożliwić astronautom jego obsługę bez konieczności specjalnego szkolenia. Po upewnieniu się, że pojemnik na wodę jest prawidłowo zainstalowany, astronauta wkłada kapsułkę z kawą do otworu na górze urządzenia, a następnie zamyka małe drzwiczki i wybiera rodzaj napoju. Następnie podłącza saszetkę z napojem i rozpoczyna parzenie kawy[12].
ISSpresso jest znacznie cięższy od zwykłych ekspresów do kawy ze względu na dobór materiałów, które musiały spełnić wymogi bezpieczeństwa na wszystkich etapach jego funkcjonowania. W dodatku system usuwania zużytej kapsułki działa w warunkach mikrograwitacji za pomocą aluminiowego tłoka, który wrzuca zużytą kapsułę do worka na śmieci[12][13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b ISSpresso, the first capsule espresso coffee machine for use in space, produced by Argotec and Lavazza in partnership with the Italian Space Agency, is now in operation on the International Space Station [online], argotec.it, 3 maja 2015 [dostęp 2024-03-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-10] (ang.).
- ↑ Justin St P. Walsh. Postorbital discard and chain of custody: The processing of artifacts returning to Earth from the International Space Station. „Acta Astronautica”. 195, s. 513–531, 2022-06-01. DOI: 10.1016/j.actaastro.2022.03.035. ISSN 0094-5765. (ang.).
- ↑ Elizabeth Howell, Lattes in Space! Espresso Machine Will Launch to Space Station [online], Space.com, 30 września 2014 [dostęp 2024-03-29] (ang.).
- ↑ SpaceX Launches Cargo Into Orbit, and Then Rocket Hits the Deck [online], NBC News, 14 kwietnia 2015 [dostęp 2024-03-29] (ang.).
- ↑ Gambero Rosso, Samantha Cristoforetti beve un caffè nello spazio, ecco come ha fatto [online], Gambero Rosso, 10 października 2023 [dostęp 2024-03-29] (wł.).
- ↑ ITALIAN ESPRESSO IN SPACE TO CELEBRATE INTERNATIONAL COFFEE DAY [online], argotec.it, 1 października 2017 [dostęp 2024-03-29] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-06] (ang.).
- ↑ Isspresso successfully completes the mission “coffee in space” [online], www.lavazza.co.uk, 14 grudnia 2017 [dostęp 2024-03-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-25] (ang.).
- ↑ Justin St P. Walsh, Alice C. Gorman, Paola Castaño, Postorbital discard and chain of custody: The processing of artifacts returning to Earth from the International Space Station, „Acta Astronautica”, 195, 2022, s. 513–531, DOI: 10.1016/j.actaastro.2022.03.035, ISSN 0094-5765.
- ↑ Isspresso, la macchina del caffè spaziale torna sulla Terra: "Missione compiuta" [online], la Repubblica, 14 grudnia 2017 [dostęp 2024-03-29] (wł.).
- ↑ Andrew Freedman, Finally, the space station will have an Italian espresso machine | Mashable [online], mashable.com, 13 kwietnia 2015 [dostęp 2024-03-29] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-05].
- ↑ James Temperton, ISSPresso will finally bring decent coffee to space, „Wired”, ISSN 1059-1028 [dostęp 2024-03-29] (ang.).
- ↑ a b Space Station Research Investigation [online] [dostęp 2024-03-29] (ang.).
- ↑ Bryan Lufkin, The Space Station Gets an Espresso Maker [online], Scientific American, 1 kwietnia 2015 [dostęp 2024-03-29] (ang.).